Το έχει αποφασίσει ήδη πως θα περάσουμε μαζί «την αγωνία και το φόβο», αλλά «όταν τελειώσει αυτό, θα μαζέψουμε τα κομμάτια μας για να ξαναφτιάξουμε την καινούργια πραγματικότητα. Πρέπει να σταθούμε δυνατοί, ο ένας δίπλα στον άλλον». Ο Γιώργος Νταλάρας ήταν, άλλωστε, πάντοτε μαχητής, πάντοτε μέσα στην κοινωνία. Είναι από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες των Ελλήνων, κάτι καθόλου τυχαίο. Εκτός από τη φωνή και το ταλέντο του, το κοινό αισθάνεται πρώτο την αγάπη που εκείνος στέλνει σε όλους μας μέσα από την τέχνη του.
Ο Γιώργος Νταλάρας περνά τις μέρες του εγκλεισμού στο σπίτι, με την ξεχωριστή του σύντροφο Άννα Νταλάρα, που βρίσκεται στο πλευρό του διαρκώς και με αφοσίωση. Με καμάρι, εκείνη, ανεβάζει πότε- πότε στο Facebook καμιά φωτογραφία από τα εγγόνια τους, τα δύο αγόρια της κόρης τους Γεωργιάννας. Μια τέτοια φωτογραφία στάθηκε αφορμή για τη σημερινή συζήτηση μαζί του.
Συνέντευξη στην Αγγελική Κώττη:
- Ο Γιώργος Νταλάρας που τραγουδά σε όλη τη ζωή του για όλους, βρέθηκε ξαφνικά καραντίνα. Πώς βιώνει αυτό το γεγονός; Πώς τα καταφέρνει χωρίς την τέχνη του; Η αγάπη του κόσμου φτάνει προς αυτόν μέσα σε αυτές τις συνθήκες εγκλεισμού;
Αυτή την καραντίνα τη ζούμε όλοι. Είναι ένας παγκόσμιος εχθρός, απροσδιόριστος. Πάνω απ’ αυτό είναι η αγωνία για το άγνωστο. Γιατί αυτό το απρόβλεπτο γεγονός ξεπέρασε κάθε γόνιμη φαντασία. Ακόμα και αυτήν των μεγάλων λογοτεχνών. Έχω ζήσει μόνος μου σχεδόν από παιδί, έμαθα να δίνω λύσεις, να παλεύω τους φόβους, να λύνω τις αμφιβολίες. Γι’ αυτό δεν με φοβίζει η απομόνωση, με ανησυχεί αυτό το συναίσθημα ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να αποτρέψουμε αυτόν τον πόλεμο.
Ανήκω σε μια γενιά και μεγάλωσα σε μια οικογένεια, που το να προσφέρει το χέρι στο διπλανό ενεργά είναι αρχή ζωής. Γι’ αυτό, το να κάθομαι με σταυρωμένα χέρια είναι το πιο σκληρό συναίσθημα. Όσο για την μουσική, συνεχίζω να τα πηγαίνω μια χαρά, είναι κομμάτι της ζωής μου. Έχω αυτό το μικρό στούντιο στο σπίτι, παίζω, μελετάω, τακτοποιώ το αρχείο.
Η αγάπη του κόσμου είναι μέσα σ’ αυτό το στενό περιβάλλον. Στον εγκλεισμό μέσα απ’ τα τραγούδια σκέφτομαι τους φίλους μου, γνωστούς και άγνωστους, αυτούς που με την εμπιστοσύνη τους όλα αυτά τα χρόνια, μου έδωσαν την ευκαιρία να επιβιώνω ακόμα και σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Τους ευγνωμονώ. Δεν έχω κοιμηθεί ποτέ με την επιτυχία κάτω απ’ το μαξιλάρι μου, αλλά με την ευθύνη, γιατί ξέρω πάντα ότι αυτή την έφεραν τα τραγούδια, οι συνθέτες και οι ποιητές που μου τα εμπιστεύθηκαν και οι άνθρωποι που τ’ αγκάλιασαν. Γι’ αυτό δεν μ’ ενοχλεί τόσο ότι δεν τραγουδάω σε μια κοινή συναυλία, αλλά το ότι περιορισμένος μέσα σ’ αυτό το όριο δεν μπορώ ν’ ανταποδώσω...
- Πώς να ανταποδώσετε; Τι μπορεί να κάνει σήμερα ένας καλλιτέχνης ώστε να σπάσει η απομόνωση του κοινού από την τέχνη, χωρίς να μετακινηθεί από τον χώρο του;
Τι μπορούμε να κάνουμε; Λίγα πράγματα. Ζούμε την πραγματικότητα μέσα απ’ το διαδίκτυο, τις εφημερίδες, τα μέσα ενημέρωσης. Οι μόνοι άνθρωποι που ανταποδίδουν τώρα, είναι οι επιστήμονες, οι γιατροί, οι νοσηλευτές, όσοι αναγκαστικά εργάζονται για να μας εξασφαλίσουν τη συνέχεια της ζωής μας, οι δημόσιοι λειτουργοί, ακόμα και τα παιδιά μας στο στρατό. Αυτοί αγκαλιάζουν τον κίνδυνο και το θάνατο κάθε μέρα.
Είδατε τι έγινε στην Ιταλία, με τους γιατρούς που ήταν οι πρώτοι νεκροί σ’ αυτές φρικτές εκατόμβες. Εμείς από το σπίτι μπορούμε μόνο να τηλεφωνήσουμε σ’ αυτούς που αγαπάμε, ιδιαίτερα στους μοναχικούς ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, να προσφέρουμε μια βοήθεια σ’ αυτούς που δεν μπορούν να μετακινηθούν καθόλου, ούτε για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.
Μπορούμε να παίξουμε ένα ανέκδοτο τραγούδι, να προβάλουμε στο διαδίκτυο μια αγαπημένη συναυλία. Όμως αυτό είναι πολύ λίγο. Λέω συναυλία και σκέφτομαι συνέχεια όλους τους μουσικούς, τους τεχνικούς, που έμειναν κυριολεκτικά χωρίς καμία δουλειά. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουλέψουν, αντιλαμβάνεστε, μέσω της τηλεργασίας από το σπίτι τους. Αυτό είναι το άλλο μεγάλο θέμα που με τρομάζει. Το μετά. Πρέπει όμως να είμαστε αισιόδοξοι.
Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να προσφέρουμε κάτι μεγάλο, ούτε να μετριάσουμε τη θλίψη και την ανησυχία αυτών των ανθρώπων. Θα περάσουμε μαζί την αγωνία και το φόβο και όταν τελειώσει αυτό, θα μαζέψουμε τα κομμάτια μας για να ξαναφτιάξουμε την καινούργια πραγματικότητα. Πρέπει να σταθούμε δυνατοί, ο ένας δίπλα στον άλλο.
- Αναθεωρούμε άραγε αξίες στη ζωή μας αυτή την περίοδο του εγκλεισμού;
Όλα αυτά που έλεγα πιο πάνω. Τα βασικά, τ’ αναγκαία, που στην αγωνία της επιβίωσης, στο παιχνίδι του ν’ αρπάξουμε τις ευκαιρίες, τα ξεχνάμε. Ξεχνάμε ν’ ακούμε την καρδιά μας, ξεχνάμε την αξία της αγάπης, της αλληλεγγύης, ξεχνάμε και ότι είμαστε από εδώ περαστικοί και πολλές φορές ξεχνάμε και την αξία της ίδια της ζωής.
- Η οικογένεια είναι μεγάλο στήριγμα. Είναι και η ώρα να τη χαρούμε τώρα. Όμως κι αυτή η εκτεταμένη συμβίωση θέλει, επίσης, τέχνη. Πώς τα καταφέρνετε; Πώς επικοινωνείτε με τους φίλους σας, με τους ανθρώπους σας;
Αυτό ευτυχώς είναι το μόνο που δεν έχει αλλάξει. Ζούμε στην οικογένεια με αλληλοσεβασμό, από τον πιο μεγάλο μέχρι τον πιο μικρό και αντίστροφα, τρεις γενιές πια. Σεβόμαστε τον ελεύθερο χώρο του καθενός, είμαστε δίπλα ο ένας στον άλλο, μοιραζόμαστε τα προβλήματα χωρίς να παρεμβαίνουμε ο ένας στον ελεύθερο προσωπικό χώρο του άλλου. Γνωρίζει και η οικογένεια και οι φίλοι, ότι όταν χρειαστεί ο ένας τον άλλο, θα είμαστε κοντά. Και όπως πολύ σωστά είπατε, η εκτεταμένη συμβίωση θέλει τέχνη και είναι τέχνη. Ευκαιρίας δοθείσης, θα την μάθουμε και αυτή.
- Τι ελπίζετε και τι φοβάστε για την επόμενη μέρα;
Νομίζω ότι είναι κοινό μυστικό και αγωνία όλων μας. Ελπίζω να τελειώσει αυτό, όσο γίνεται πιο γρήγορα και με τις λιγότερες δυνατές ανθρώπινες απώλειες και φοβάμαι την ημέρα μετά. Κοινωνικά και πολιτικά. Φοβάμαι την πόλωση, το διχασμό, το λαϊκισμό, την ψυχολογία του όχλου, που θα φέρει η ανέχεια και το κοινωνικό αδιέξοδο. Όμως έχω υποσχεθεί στον εαυτό μου, ότι αν βγω δυνατός και γερός μέσα απ’ αυτή την ιστορία, θα κάνω ότι μπορώ για να το αντιπαλέψω με κάθε τίμημα. Και αυτό είναι μια υπόσχεση που με κάνει ψύχραιμο και δυνατό. Το ξέρετε εξάλλου, το έκανα πάντα και δε θ’ αλλάξει τώρα στο αναπάντεχο.
