Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε εν μέρει να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα που υπήρχε για την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Όμως οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού οικονομικών δημιουργούν εντυπώσεις που, αν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, η Ελληνική οικονομία θα απογειωθεί στο επόμενο διάστημα. Είναι όμως έτσι;
Για να καταλάβουμε την άποψη της κυβέρνησης για τα οικονομικά, αρκεί να μελετήσουμε τι λέει ο πλέον κυβερνητικός αρμόδιος. Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Bloomberg, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος φέρεται να δήλωσε ότι «τα ελληνικά ομόλογα θα είναι σύντομα επιλέξιμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για το πρόγραμμά της αγορών τίτλων (γνωστό και ως QE), ανοίγοντας τον δρόμο για τη χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) και τη σταδιακή ανάκαμψη της εμπιστοσύνης των επενδυτών».
Καταρχάς, το γεγονός ότι τα ελληνικά ομόλογα θα ενταχτούν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν είναι κάτι νέο. Εξ αρχής, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό και τις προδιαγραφές του προγράμματος, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διέθετε ένα ποσό 2-3,5 δισ. ευρώ για την αγορά Ελληνικών ομολόγων. Μόλις 2-3,5 δισ. από το 1,5 τρισ. που θα διαθέσει. Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει, απλά να πούμε ότι η αγορά Γερμανικών τίτλων με το πρόγραμμα ανέρχεται σε πάνω από 200 δισ. Επομένως, το ότι η ΕΚΤ, εκπληρώνοντας το αρχικό σχέδιο, θα αγοράσει λίγα ομόλογα, ή ακόμη και λίγα παραπάνω, δεν αποτελεί είδηση, ενδεχομένως ούτε καν άξια σχολιασμού! Δεν αποτελεί επιτυχία αυτής της κυβέρνησης διότι ήταν προσχεδιασμένο. Δεν αποτελεί επίσης μείωση χρέους, διότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης προβλέπει αγορά τίτλων και επαναπροώθηση αυτών στην αγορά στο μέλλον. Δεν ακυρώνεται δηλαδή, στην ποσοτική χαλάρωση, το χρέος, διότι οι τίτλοι επαναπροωθούνται στην αγορά μετά 2-3 χρόνια! Ούτε η αγορά Ελληνικών ομολόγων αναβαθμίζει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας! Το μόνο αποτέλεσμα που έχει είναι την παροχή ρευστότητας. Να σημειώσουμε, πάντως, ότι η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται προς το παρόν για το από πού θα αγοράσει τους τίτλους. Μπορεί να τους αγοράσει από Ελληνικές τράπεζες, μπορεί και από ξένους. Άρα ούτε καν έχουμε δεδομένο ότι η ρευστότητα θα πάει στην εγχώρια αγορά. Μπορεί αυτά τα 2-3 δισ. (ή και παραπάνω!) να πάνε στην εγχώρια αγορά, μπορεί και τίποτα να μην πάει εκεί!
Το αποτέλεσμα εν ολίγοις από την «ποσοτική χαλάρωση», με τα ως τώρα δεδομένα, θα είναι μηδαμινής ως μηδενικής αξίας για την Ελλάδα. Δεν είναι όμως το ίδιο για τη Γερμανία, όπου διοχετεύει σημαντική ρευστότητα 20 δισ. τον μήνα, και πάνω από 200 δισ. συνολικά!
Η ποσοτική χαλάρωση, επίσης, δεν θα επιτρέψει «καθαρό διάδρομο για τους επενδυτές», ούτε θα ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδος από την ΕΕ, όπως υπονοήθηκε στη συνέντευξη. Εκείνο που ανοίγει προοπτικές για τους επενδυτές είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, τις οποίες η κυβέρνηση ξεκίνησε. Επίσης ο δρόμος θα βοηθηθεί αν βελτιωθούν τα δημοσιονομικά και ανασάνει η αγορά. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να γίνει διαγραφή χρέους 20%, χρονική διαπλάτυνσή του και μετατροπή των δανείων προς θεσμούς, πλην ΔΝΤ, που τώρα είναι 200 δισ. περίπου, σε απλά Ομόλογα 50ετίας και 100ετίας . Για αυτά ο υπουργός Οικονομικών τήρησε σιγήν ιχθύος. Δεν βοηθάει όμως την χώρα, η κυβέρνηση να είναι χωρίς «ατζέντα». Η κυβέρνηση «σέρνεται» από τους πιστωτές χωρίς να έχει η ίδια πειστικό πρόγραμμα για το πώς θα αλλάξει το χρέος ακόμη! Ναι, αλλά είναι στην εξουσία εδώ και 1,5 χρόνο! Πότε θα το κάνει; Χωρίς ενεργή προώθηση της ατζέντας διαγραφής, διαπλάτυνσης χρέους και μετατροπής των δανείων σε ομόλογα, το πρόβλημα της Ελλάδος δεν θα λυθεί, και θα είμαστε εδώ ξανά τον Σεπτέμβρη και τον Οκτώβρη. Και τότε τα πράγματα θα είναι χειρότερα για την Ελλάδα, διότι ίσως τα παγκόσμια δεδομένα να είναι δυσμενέστερα και φυσικά η Ελλάς θα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
