Πόσα πανεπιστήμια αντέχει οικονομικά η χώρα έτσι ώστε να μπορούν αυτά να παρέχουν ποιοτική εκπαίδευση;
Πόσους πτυχιούχους χρειάζεται κάθε χρόνο η Ελλάδα και σε ποιους τομείς, με βάση τις ανάγκες της, αλλά και αυτών της αγοράς;
Απευθύνω δημόσια τα παραπάνω ερωτήματα σε όσους μας ασκούν κριτική επειδή συγχωνεύσαμε και καταργήσαμε τέσσερα θνησιγενή τμήματα, αλλά απάντηση δεν παίρνω.
Βουλευτές, τοπικοί άρχοντες, πολιτευτές όλων των κομμάτων από όλο το πολιτικό φάσμα, αρνούνται να καταλάβουν ότι «κάθε πόλη κι ένα τμήμα» δεν έχει πλέον καμία λογική.
Αν δεν εξορθολογήσουμε άμεσα τα πανεπιστήμια, θα βρεθούμε πολύ σύντομα προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Σε λίγους μήνες από σήμερα, τον Σεπτέμβριο, θα «ανακαλύψουμε» πολλά θνησιγενή τμήματα, καθώς η ελάχιστη βάση εισαγωγής θα οδηγήσει σε λίγους εισακτέους, οπότε αυτά θα πρέπει να κλείσουν.
Στην παρούσα συγκυρία η κυβέρνηση πρέπει να κάνει δυο πράγματα: Να επεξεργαστεί άμεσα μια λύση για την μεταλυκειακή εκπαίδευση- επιμόρφωση έτσι ώστε να «απορροφηθούν» όλοι εκείνοι που δεν θα καταφέρουν φέτος να εισαχθούν στα πανεπιστήμια. Και δεύτερον επειδή η πολιτική είναι η τέχνη των συμβολισμών πρέπει άμεσα να ασχοληθεί με την Κρήτη, η οποία έχει συνολικά τρία πανεπιστήμια.
Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, το Πανεπιστήμιο Πατρών, που «ταλαιπωρήθηκε» το 2019, να σύρει μόνο του, αμάξι της μεταρρύθμισης. Για όσους ξεχνούν, θυμίζω ότι το 2019, παρά την αρνητική εισήγηση της συγκλήτου, η τότε κυβέρνηση νομοθέτησε και ίδρυσε τμήματα που σήμερα εμείς εισηγούμεθα στην Πολιτεία την κατάργηση ή την συγχώνευση.
Ένα από τα πολλά παράλογα ; Η τότε κυβέρνηση νομοθέτησε και μας επέβαλε να πληρώνουμε τη λειτουργία και τριών τμημάτων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Δηλαδή για τρία τμήματα του παλιού ΤΕΙ που τα πήρε το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Πανεπιστήμιο Πατρών πληρώνει τη λειτουργία τους (φως, νερό, φύλαξη, πετρέλαια, συντηρήσεις κ.λπ.) από τον τακτικό του προϋπολογισμό.
Σε όσους λοιπόν μας ασκούν ακόμη και σήμερα κριτική, πολιτικοί, δημοτικοί άρχοντες, φορείς, ότι κακώς εισηγηθήκαμε καταργήσεις και συγχωνεύσεις, τους απαντώ :
Από τους 7.500 εισαχθέντες το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 στην Πάτρα το 1/3, περίπου 2.500 φοιτητές, μπήκαν με βαθμό κάτω από τη βάση. Αυτό μας οδήγησε να δημιουργήσουμε μια επιτροπή η οποία συζήτησε με όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα και κάλεσε βουλευτές, πολιτευτές, δημάρχους –κάποιοι προσήλθαν, άλλοι όχι- για να τους ενημερώσουμε.
Στην ουσία κάναμε μια «ακτινογραφία» για κάθε τμήμα. Πόσα είναι τα μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), πόσο είναι το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, αν έχει βιβλιοθήκη, σίτιση, στέγαση, φοιτητική μέριμνα, υποδομές, ποιες οι συνέργειες με άλλα τμήματα στην ίδια πόλη, κ.ό.κ.
Αφού πρώτα παρουσιάσαμε την «ακτινογραφία» αυτή στο Περιφερειακό Συμβούλιο, εν συνεχεία η Σύγκλητος με μια ισχυρή πλειοψηφία προέκρινε ένα σχέδιο με το οποίο προέβλεπε το Τμήμα Μουσειολογίας να συνενωθεί με το Τμήμα Αρχαιολογίας που βρισκόταν στο Αγρίνιο και μαζί να μετεγκατασταθούν στη Πάτρα, καθώς εκεί είναι η Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών. Να ικανοποιηθεί, δηλαδή, και το κριτήριο της βιωσιμότητας και της συνέργειας με τα τμήματα της ίδιας σχολής.
Έπειτα, διαπιστώσαμε ότι ενώ είχαμε ένα Τμήμα Γεωπονίας μόνο του στην Αμαλιάδα, η νομοθετική παρέμβαση του 2019 έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί και Τμήμα Φυτικής Παραγωγής στο Μεσολόγγι ακριβώς με το... ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Κάναμε λοιπόν την επιλογή να δημιουργήσουμε στην Αιτωλοακαρνανία μια ισχυρή Γεωπονική Σχολή, η οποία στην παρούσα φάση προβλέπει 4 τμήματα -2 στο Μεσολόγγι και 2 στο Αγρίνιο-, βιώσιμα και καλά στελεχωμένα.
Διαπιστώσαμε πολλά ακόμη. Όπως ότι ένα πολύ καλό τμήμα, το Τμήμα Φυσικοθεραπείας βρίσκεται εγκατεστημένο σε κάποια βιομηχανικά κτίρια στο Λιμάνι του Αιγίου χωρίς να έχει καμία σχέση με το Ιατρικό Τμήμα της Πάτρας, το Τμήμα Λογοθεραπείας και το Τμήμα Νοσηλευτικής που είναι στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Επίσης, χωρίς να έχει οργανική σχέση με τα δύο μεγάλα νοσοκομεία της πόλης των Πατρών, δηλαδή το Πανεπιστημιακό και το Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Ο Άγιος Ανδρέας».
Κάπως έτσι προτείναμε το Τμήμα Φυσικοθεραπείας στο Αίγιο να έρθει στη Πάτρα και το Τμήμα Γεωπονίας να πάει στο Μεσολόγγι και να συνενωθεί με παρόμοια τμήματα, ενώ το Τμήμα Μουσειολογίας στο Αγρίνιο να ενωθεί με το Τμήμα Αρχαιολογίας και να μετεγκατασταθούν στη Πάτρα.
Σε μια οποιαδήποτε κανονική ανεπτυγμένη χώρα όλα αυτά είναι προφανή και θα ήταν αδιανόητο να είναι αντικείμενο συζήτησης μόνο με τον τοπικό βουλευτή, το δήμαρχο ή τον πρόεδρο του επαγγελματικού επιμελητηρίου. Είναι συζήτηση που αφορά το μέλλον των παιδιών μας.
* Ο Χρήστος Μπούρας είναι Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών
