Του Γιάννη Παντελάκη
Δεν μπορώ να γνωρίζω – όπως και οι περισσότεροι – αν όλα όσα γράφει στο βιβλίο του ο Βαρουφάκης αποτελούν αληθινές ιστορίες. Υπάρχουν ωστόσο μερικά από αυτά, με τα οποία συμφωνεί και η πραγματικότητα της εποχής. Παρ'' ότι ο Βαρουφάκης χρησιμοποιεί – εκτός από μαγνητόφωνα για να ηχογραφεί τους συνομιλητές του – τα δικά του φίλτρα για να παρουσιάζει κρίσιμα γεγονότα του 2015, σε κάποιες περιπτώσεις το άλλοτε ισχυρό asset του Τσίπρα, φαίνεται να έχει δίκιο.
Σ'' ένα σημείο του βιβλίου του, ο Βαρουφάκης επικαλείται κάτι που του είπε ο Τσίπρας το βράδυ του δημοψηφίσματος: «Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τους έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν». Με το πρώτο μέρος αυτής της διήγησης, συμφωνούν τα γεγονότα της εποχής. Το μνημόνιο 47 σελίδων με φόρους και μέτρα που έδινε ο Τσίπρας (4.6.2015) πριν το δημοψήφισμα ήταν πολύ σκληρότερο από το περίφημο email Χαρδούβελη. Πράγματι είχε δώσει περισσότερα απ'' όσα ο Σαμαράς.
Το δεύτερο μέρος της διήγησης έχει δόσεις υπερβολής. Οι δανειστές δεν ήθελαν να τιμωρήσουν τον Τσίπρα, τον ήθελαν – και εξακολουθούν να το κάνουν – στην εξουσία γιατί τους έχει δώσει τα πάντα. Το πρόβλημα τότε δεν ήταν οι δανειστές (ο Juncker είχε δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο –2.7.2015 – ότι η διαφορά της κυβέρνησης με τους δανειστές ήταν 60 εκατ. ευρώ!). Το πρόβλημα ήταν – όπως παραδέχτηκε αργότερα ο Τσακαλώτος – ότι το μνημόνιο των 47 σελίδων δεν θα μπορούσε να περάσει από την τότε κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως και δεν πέρασε άλλωστε, βοήθησαν για την ψήφισή του τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Σε άλλο σημείο της διήγησής του, ο Βαρουφάκης αναφέρει, ότι ο ίδιος θα προτιμούσε ως κυβερνητικό εταίρο το Ποτάμι, αλλά «ο Αλέξης είχε κάνει συμφωνία με τον Πάνο Καμμένο» και χαρακτήρισε τη συμφωνία αυτή αποκρουστική. Δεν γνωρίζω τις προτιμήσεις του Βαρουφάκη για τις κυβερνητικές συνεργασίες, γνωρίζω ωστόσο – εγώ και δεκάδες άλλοι δημοσιογράφοι – πως ο Τσίπρας δεν περίμενε το αποτέλεσμα των εκλογών του Ιανουαρίου 2015 για να αποφασίσει με ποιόν θα συνεργαστεί. Ήταν κοινό μυστικό αρκετά πριν τις εκλογές εκείνες πως είχε συμφωνήσει με τον Καμμένο στο όνομα μιας δήθεν αντιμνημονιακής προσέγγισης που τους ένωνε. Ήταν μια συνεργασία που είχε προεξοφληθεί. Σε προεκλογικό σποτάκι του μάλιστα ο Καμμένος, εμφανιζόταν να συμβουλεύει τον Αλέξη πως θα οδηγήσει μετεκλογικά το τραίνο!
Ο Βαρουφάκης, αναφέρεται ακόμα στο βιβλίο του σε μια κρίσιμη συνάντηση που είχε με τον Schaeuble στις 11 Μαΐου 2015 στην οποία ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών του πρότεινε ή το μνημόνιο όπως είναι ή επιστροφή στη δραχμή. Τα γεγονότα της εποχής τον επιβεβαιώνουν. Οι εφημερίδες της εποχής είχαν χαρακτηρίσει την πρόταση Schaeuble για έξοδο από το ευρώ ως μια «πρόταση σοκ» και είχαν περιγράψει με ακριβώς τον ίδιο τρόπο όσα συνέβησαν τότε. Την πρόταση του Γερμανού δηλαδή για μνημόνιο ή δραχμή.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου, γίνεται αναφορά στον Γιάννη Δραγασάκη, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, ο οποίος ήταν αντίθετος στο δημοψήφισμα «Αντίθετα από εμένα, ο Δραγασάκης ήθελε να χάσουμε το δημοψήφισμα, έτσι ώστε να νομιμοποιήσει την αποδοχή των όρων της τρόικας». Και σ'' αυτό λέει αλήθεια. Η αντίθεση Δραγασάκη ήταν γνωστή σε πολλούς δημοσιογράφους της εποχής, αλλά δεν είναι μόνο αυτό που το επιβεβαιώνει. Ο κ. Δραγασάκης μόλις δυο μέρες μετά το δημοψήφισμα (30.6.2015) σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ όταν ρωτήθηκε αν υπάρχει ενδεχόμενο η κυβέρνηση να ματαιώσει με κάποιο τρόπο το δημοψήφισμα, ήταν σαφής «Είναι πολιτικό θέμα, μπορεί ν'' αποφασίσει κάτι διαφορετικό η κυβέρνηση, το κάναμε για να επιτύχουμε συμφωνία». Δυο μέρες μετά το 61,3% μίλαγε ουσιαστικά για ακύρωση του δημοψηφίσματος!
Είναι φανερό πως ο Βαρουφάκης με τις κατά καιρούς παρεμβάσεις του σε μεγάλο βαθμό ικανοποιεί το ναρκισσισμό του και τη διάθεσή του να παραμένει στη δημοσιότητα. Αυτό είναι ένα δικό του πρόβλημα. Επίσης φανερό είναι, πως επιχειρεί να πάρει ενός είδους πολιτική εκδίκηση από αυτούς με τους οποίους συγχρωτιζόταν έως το καλοκαίρι του 2015. Αυτό, είναι ένα πρόβλημα εκείνων και ιδιαίτερα του Τσίπρα που τον επέλεξε. Το ζητούμενο όλων μας, είναι να μάθουμε ολόκληρη την αλήθεια για εκείνο το καλοκαίρι. Όχι μόνο επειδή ζημιώθηκε οικονομικά η χώρα και η κοινωνία, αλλά και για να καθοριστούν οι πολιτικές συμπεριφορές του μέλλοντος.
