Κεντροαριστερές αναζητήσεις

Του Γιάννη Παντελάκη

Αν ένα κορυφαίο στέλεχος κόμματος και πρώην υπουργός, κάνει απόλυτη σύνδεση του μεταναστευτικού με την τρομοκρατία, σε ποια πολιτική κατηγορία εντάσσεται; Είναι δεξιός, ακροδεξιός, κεντρώος, κεντροαριστερός, κεντροδεξιός ή κάτι άλλο; Ο Ανδρέας Λοβέρδος πάντως – που έκανε αυτή τη σύνδεση- δηλώνει σοσιαλιστής και κεντροαριστερός. Η Angela Merkel ωστόσο, που έχει δηλώσει με ιδιαίτερη ένταση μάλιστα, ότι «η ισλαμική τρομοκρατία δεν είναι ένα φαινόμενο που ήλθε σε εμάς μαζί με τους πρόσφυγες», εκπροσωπεί το συντηρητικό κόμμα της Γερμανίας. Ποια είναι η προοδευτική θέση και ποια η συντηρητική;

Όταν απαντηθούν στη χώρα μας ερωτήματα τέτοιου χαρακτήρα, τότε υπάρχουν κάποιες πιθανότητες να επανατοποθετηθούν τα πράγματα σε μια στοιχειωδώς  σοβαρή πολιτική βάση. Και κατ επέκταση, να καταφέρουν τα κόμματα να βρουν συγκεκριμένα σημεία ιδεολογικής αναφοράς τα οποία θα προτείνουν στην κοινωνία και με τα οποία θα πορευτούν. Και ανάμεσα σ'' αυτά τα κόμματα και η λεγόμενη κεντροαριστερά που θα αναζητήσει αρχηγό το επόμενο διάστημα, αλλά με όποιον και αν εκλεγεί να εξακολουθεί να έχει ένα κυρίαρχο πρόβλημα. Ποια συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα θα έχει ο νέος φορέας ώστε να έχει και κάποια καλή πολιτική τύχη;

Μέχρι να συμβεί αυτό, η πολιτική μας ζωή θα εξακολουθεί να πορεύεται μέσα σ'' ένα απόλυτα θολό τοπίο και οι επιλογές των πολιτών να γίνονται όχι με κριτήρια κάποιων ιδεολογικών αναφορών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, αλλά με κριτήρια ικανών-ανίκανων, μνημονιακών-αντιμνημονιακών, ψευτών και όχι ψευτών. Ως τότε, θα έχουμε  αντιμνημονιακούς βουλευτές (π.χ. Χρ. Σιμορέλης του ΣΥΡΙΖΑ) να δηλώνουν πως «και να μην υπήρχε το μνημόνιο, έπρεπε να το έχουμε εφεύρει». Θα έχουμε  αυτοχαρακτηριζόμενους αριστερούς βουλευτές να νοιώθουν ευτυχισμένοι από την αρμονική συνύπαρξη με τους ακροδεξιούς του Καμμένου. Και θα έχουμε και «Λοβέρδους» να δηλώνουν σοσιαλιστές αλλά να παίρνουν τέτοιες θέσεις. Με δυο λόγια, θα έχουμε την απόλυτη πολιτική σύγχυση.

Το επόμενο χρονικό διάστημα, ψηφοφόροι της λεγόμενης κεντροαριστεράς, θα κληθούν να εκλέξουν την ηγεσία της. Οι υποψήφιοι αυξάνονται κάθε ημέρα, Γεννηματά, Καμίνης, Ραγκούσης, ενδεχομένως Θεοδωράκης, Θεοχαρόπουλος, Ανδρουλάκης και άλλοι. Αναρωτιέμαι με ποια κριτήρια θα επιλέξει ένας ψηφοφόρος αυτόν που θα ήθελε να ηγηθεί του χώρου του. Πιθανολογώ πως αυτά συνδέονται περισσότερο με την ικανότητα ή αξιοσύνη των υποψήφιων ηγετών να ανεβάσουν τα ποσοστά του κόμματος (Το 6% να φτάσει στο 8 ή το 10) και λιγότερο με πολιτικές πλατφόρμες με ιδεολογικές αναφορές και προγράμματα. Αυτό ωστόσο, δεν μπορεί να τους οδηγήσει κάπου. Ο χώρος που κινείται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας, έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα. Να αντιμετωπίσει δυο κόμματα με μια σχετική συνεκτικότητα-προϊόν της εξουσίας την οποία έχουν ή προσδοκούν να αποκτήσουν- και οι οποίοι θα πρέπει να διεμβολιστούν. Κάτι καθόλου εύκολο αφού έχουν παγιωθεί ως οι δυο βασικοί διεκδικητές της εξουσίας.

Για ν'' αλλάξουν αυτά τα δεδομένα μ'' ένα θεαματικό τρόπο (να μετατραπεί δηλαδή η κεντροαριστερά σ'' έναν εναλλακτικό πόλο εξουσίας), θα πρέπει ν'' ανακαλυφθεί μια καινούργια ιδιαίτερα ελκυστική πρόταση. Ζούμε  σε μια εποχή, όπου τα μνημόνια έχουν δημιουργήσει μονόδρομους στις οικονομικές επιλογές, οι παλιές διαχωριστικές γραμμές έχουν αμβλυνθεί και οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων έχουν αποκτήσει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά, δημιουργώντας μεγαλύτερη ιδεολογική σύγχυση από ποτέ. Στην ίδια εποχή, στο εσωτερικό των κομμάτων συναντώνται απόψεις που συχνά ταιριάζουν σε αντίπαλα κόμματα παρά στα δικά τους (όπως του κ. Λοβέρδου).

Δεν γνωρίζω ποια πρόταση μπορεί να είναι αυτή της κεντροαριστεράς και τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει. Οφείλουν να το γνωρίζουν όμως, όσοι επιδιώξουν σε λίγο χρόνο να διεκδικήσουν την ηγεσία της λεγόμενης κεντροαριστεράς. Αν στόχος τους είναι να κερδίσουν τον έλεγχο σ'' ένα μικρό πολιτικό «μαγαζάκι» το οποίο θα οδηγήσουν στις επόμενες εκλογές με προσδοκίες κατάληψης της τρίτης θέσης, τι νόημα θα έχει αυτό; Ίσως για να αναζητήσουν όρους συμμετοχής στην επόμενη κυβέρνηση ως συμπληρωματική δύναμη του ενός ή άλλου κόμματος εξουσίας; Φαντάζομαι δεν είναι αυτό το επιδιωκόμενο. Και αν δεν είναι, θα πρέπει να μας πουν, τι είναι. Και πως θα το πετύχουν.