Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Αφού πέρασαν 4 εβδομάδες, μετά τις αποκαλύψεις στα panama papers τον Απρίλιο με κινητικότητα, φαίνεται σαν κανένας να μην ασχολείται πλέον με το μεγάλο αυτό σκάνδαλο. Είναι όμως έτσι, ή υπάρχουν εξελίξεις που περνάνε 'κάτω από το ραντάρ' των εφημερίδων;
Πολλοί είναι εκείνοι οι πολίτες στην Αφρική, που αναρωτιούνται που να πηγαίνουν οι μίζες από τις δωροδοκίες των Αφρικανικών αυταρχικών καθεστώτων και άλλων αξιωματούχων, καθώς αν κάποιος ταξιδέψει στο Λονδίνο, την Ζυρίχη ή άλλα κέντρα ξεπλύματος μαύρου χρήματος, θα βρει σημαντική παρουσία του Αφρικανικού στοιχείου. Και είναι κάτι παραπάνω από υποψία, ότι εταιρίες όπως η ΖΗΜΕΝΣ που λάδωναν με άνεση στην Ελλάδα, έχουν υλοποιήσει τις ίδιες δοκιμασμένες πρακτικές , και μάλιστα σε πολύ πιο εκτεταμένο βαθμό σε άλλες, πιο τριτοκοσμικές χώρες! Με αυτό εξάλλου τον τρόπο, οι μεγάλες αυτές εταιρίες κάνουν μπίζνες, οι αξιωματούχοι λαδώνονται, και τα κράτη χρεοκοπούν, καταλήγοντας στα νύχια οργανισμών όπως ΔΝΤ ή Παγκόσμια Τράπεζα που επιβάλλουν προγράμματα 'εξυγίανσης' διαρκείας 10 ως και 20 ετών. Η πραγματικότητα, όμως, φαίνεται ότι ξεπέρασε την φαντασία! Η Διεθνής Ένωση Συνεργαζόμενων Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ)), αποκάλυψε με νέα σημαντικά έγγραφα σήμερα ότι υπάρχει άμεση εμπλοκή σε 44 από τις 54 Αφρικανικές χώρες, και έμμεση εμπλοκή άλλων 8, μόνο 2 χώρες από την ήπειρο δεν φαίνεται να εμπλέκονται!
Επί του παρόντος, τα ποσά φαίνεται να είναι μικρά, από μία και μόνο περίπτωση φαίνεται να είναι κάτι κοντά σε 275 εκατομμύρια δολάρια από λαδώματα φαίνεται να βρίσκονται κοντά στο ξεκαθάρισμά τους, και εμπλέκουν Ενεργειακές εταιρίες, που φαίνεται ότι λάδωναν αξιωματούχους για να παίρνουν τις δουλειές. Καθώς η μίζα γενικά κυμαίνεται, όπως φημολογείται στην αγορά εδώ και πολλά χρόνια, κοντά στο 4%, τα λαδώματα 'ακουμπάνε' σε δουλειές που αφορούν πιθανότατα κοντά στα 10 περίπου δισεκατομμύρια δολάρια, όπου εμπλέκεται ο Farid Bedjaoui, πρώην ανιψιός Αλγεριανού υπουργού, που ονομάζονταν κύριος 3%, διότι 'τσίμπαγε' μόλις 3% από κάθε δουλειά που έκλεινε! Με την μίζα όχι μόνο δόθηκε η δουλειά πχ, στην γερμανική ΖΗΜΕΝΣ ή μια Γαλλική ή Ιταλική ενεργειακή εταιρία αλλά έχουν υπερ-τιμολογηθεί σημαντικά έργα. Αν τα έργα είναι 10 δισ. δολαρίων, και καθώς το ΑΕΠ της Αφρικής είναι 2,3 τρις δολάρια, μιλάμε για μίζες που αφορούν έργα που είναι αξίας ίσης με το 0,4% του ΑΕΠ όλης της Αφρικής, δηλαδή σχεδόν το… 2% όλων των κρατικών προϋπολογισμών της ηπείρου! Όμως αυτή είναι μόνο μια περίπτωση. Στο κύκλωμα φαίνεται να είναι μπλεγμένοι και 3 υπουργοί πετρελαίου της σημαντικότερης χώρας της Αφρικής, της Νιγηρίας, και μόνο στη μία περίπτωση, τα λαδώματα αφορούν περίπτωση 2 περίπου δις! Χώρας που πλέον, λόγω της πτώσης της τιμής πετρελαίου αλλά και κακοδιαχείρισης, οδεύει προς το ΔΝΤ για δάνειο!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από το Ευρωκοινοβούλιο, συνέστησε επιτροπή που θα ασχοληθεί με την εμπλοκή των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης εμπλοκής της Κομισιόν, σε ατασθαλίες που σχετίζονται με τα Panama papers! Η απόφαση ελήφθη στις 8 Ιουνίου, και στις 23 Ιουνίου αποκαλύφθηκε η σύνθεση της επιτροπής που περιλαμβάνει 65 βουλευτές, η κάθε ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου έστειλε αντιπροσώπους, μεταξύ των οποίων και έναν Έλληνα Ευρωβουλευτή. Πρόκειται για επιτροπή που δεν έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα, μπορεί πολλούς από τους Επιτρόπους που τώρα πίνουν στα κοκτέιλ πάρτυ να συρθούν σε δίκες αν ποτέ αποδειχτεί ότι με πράξεις η παραλείψεις έχουν βοηθήσει στη διαφυγή χρήματος προς φορολογικούς παραδείσους! Φαίνεται ότι όντως την Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι κινείται, και δεν ελέγχεται από το 'Ιερατείο' των Βρυξελλών τύπου Μπαρόζο και Γιούγκερ!
Αυτή όμως είναι μόνο η μία πλευρά του θέματος. Η άλλη είναι ότι, όπως θυμόμαστε, είχαμε εκτιμήσει ότι με τα Panama Papers οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να φέρουν τα χρήματα, το μαύρο χρήμα, πίσω στις ΗΠΑ. Φαίνεται ότι και εδώ έχουμε εξελίξεις, καθώς η Σιγκαπούρη, που είναι το μεγαλύτερο κέντρο ξεπλύματος μαύρου χρήματος στην Ασία, φαίνεται ότι πλέον υποχρεώνεται να 'μαζέψει΄το μαύρο χρήμα κατ εντολή των ΗΠΑ! Περίπου το 1/5 από τα 470 δισεκατομμύρια δολάρια που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Σιγκαπούρη εκτιμάται ότι πλέον θα επιστρέψουν στον προορισμό τους, με 30 δις να κατευθύνονται άμεσα στην Ινδονησία και τα υπόλοιπα σε άλλες χώρες, πιθανότατα σε ΗΠΑ. Αν αυτό γενικευτεί και συνεχιστεί και στα άλλα κέντρα ξεπλύματος χρήματος, περίπου 300 με 500 δις μπορεί να κατευθυνθούν προς τις ΗΠΑ, αναζωογονώντας την εκεί αγορά, και επιτρέποντας καλύτερη και δικαιότερη φορολόγηση σε βάθος χρόνου παγκοσμίως! Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ να ελέγξουν την παγκόσμια φοροδιαφυγή αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς αλλά πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη, ώστε η απάτη και το λάδωμα, όπου εμπλέκονται μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, και καταστρέφουν ολόκληρες χώρες, όπως στην Αφρική άλλα και την Ευρώπη, αρχίσουν να ελέγχονται πιο αποφασιστικά!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
