Τον κρίσιμο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι «έξυπνες πόλεις» στη βιώσιμη ανάπτυξη που πρέπει να επιδιώξουμε τα επόμενα χρόνια περιγράφει στο Liberal, o Ματ Μπλάνκς, Αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Εταιρικής Κινητικότητας της Mastercard. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά οι πόλεις μπορούν να ηγηθούν της ανάπτυξης και να κατευθύνουν την κοινωνική αλλαγή. Έτσι, με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στις υποδομές των πόλεων, οι κάτοικοι μπορούν να δουν τα πλεονεκτήματα και να τα συμπεριλάβουν στην καθημερινότητά τους.
Φέρνει ως παράδειγμα «έξυπνης πόλης» την Πράγα, η οποία ενσωμάτωσε στην καθημερινότητά της τεχνολογίες αιχμής, ενώ σημείωσε ότι η Μastercard σε συνεργασία με την πόλη της Αθήνας, θα αναπτύξει λύσεις μέσα από τις οποίες θα επιτευχθεί μεγαλύτερη συνδεσιμότητα στο εμπόριο, στον τουρισμό και στην εμπειρία μετακίνησης, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες.
Συνέντευξη στον Γιάννη Παλιούρη
- Από την εμπειρία σας, πώς ακριβώς ορίζεται μια «Έξυπνη Πόλη» σήμερα, αλλά και στο μέλλον;
Οι έξυπνες λύσεις δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αλλά το μέσο που θα επιτρέψει στις πόλεις να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών τους. Ταυτόχρονα, μπορούν να βοηθήσουν τις πόλεις να προετοιμαστούν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για τη συνεχώς αυξανόμενη αστικοποίηση. Ήδη από την ίδρυσή τους, οι πόλεις γίνονται όλο και πιο «έξυπνες» - πρέπει όμως να διασφαλίζουμε ότι με κάθε νέα τεχνολογία ολόκληρη η κοινωνία προχωράει μπροστά και κανείς δεν μένει πίσω.
- Γιατί χρειαζόμαστε «Έξυπνες Πόλεις»;
Πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε πόλεις, ένας αριθμός ο οποίος μέχρι το 2050 πρόκειται να φτάσει στο 70%. Με τόσους ανθρώπους να ζουν, να εργάζονται και να ταξιδεύουν σε πόλεις, πολλές αστικές περιοχές σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν ήδη σημαντικές προκλήσεις.
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που φέρνει η αστικοποίηση είναι πολύ μεγάλη ευθύνη για να την αναλάβει ένας μόνο οργανισμός. Ως εκ τούτου, η Mastercard, μέσω του City Possible, ενός νέου μοντέλου αστικής συνεργασίας, αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία συνεργειών μεταξύ πόλεων, εταιρειών και τοπικών κοινωνιών, με σκοπό να τις βοηθήσει να δημιουργήσουν, να εφαρμόσουν και να προσαρμόσουν από κοινού «τεχνολογικές» λύσεις που απαντούν σε ορισμένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα παγκοσμίως.
Οι «έξυπνες πόλεις» είναι το μέλλον. Μέσω των τεχνολογικών εξελίξεων, βελτιώνουμε τον τρόπο ζωής μας, εξοικονομούμε χρόνο και διευκολύνουμε την καθημερινότητά μας. Οι πόλεις μπορούν να ηγηθούν της ανάπτυξης και να κατευθύνουν την κοινωνική αλλαγή. Έτσι, με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στις υποδομές των πόλεων, οι κάτοικοι μπορούν να δουν τα πλεονεκτήματα και να τα συμπεριλάβουν στην καθημερινότητά τους. Επιπλέον, οι «έξυπνες» υποδομές θα απλοποιήσουν και θα διευκολύνουν τη ζωή των κατοίκων.
- Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες πόλεις;
Οι πόλεις ανά τον κόσμο έχουν περισσότερα κοινά απ' όσα νομίζουμε. Αντιμετωπίζουν τα ίδια κοινωνικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία επιφέρει η συνεχώς αυξανόμενη αστικοποίηση. Ωστόσο, οι πόλεις βρίσκονται στην απομόνωση, σπαταλώντας χρόνο σε μια προσπάθεια να ανακαλύψουν κάτι το οποίο έχει ήδη ανακαλυφθεί ή αδυνατώντας να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους που σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο.
Κάθε δήμαρχος με τον οποίο συζητάμε, ακολουθεί ναι μεν διαφορετική προσέγγιση αλλά προσπαθεί να επιτύχει το ίδιο πράγμα: να κάνει την πόλη του καλύτερη, ασφαλέστερη και ισχυρότερη, με σκοπό να εξυπηρετήσει τους κατοίκους και τους επισκέπτες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εάν βοηθήσουμε τις τοπικές αρχές να επιτύχουν αυτόν τον στόχο, οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν καλύτερες θέσεις εργασίας και θα είναι πιο πιθανό να συνεισφέρουν στην οικονομία. Στην Mastercard, αυτό το λέμε «Doing well by doing good».
Ιστορικά, οι προμηθευτές και οι συνεργάτες που προέρχονται από τον κλάδο έχουν ηγηθεί της συζήτησης για την αστική καινοτομία (και την ανάπτυξη νέων λύσεων) με τρόπο που δε διευκόλυνε πάντα τις πόλεις να επιτύχουν τους στόχους τους. Αυτό που αλλάζει είναι ότι οι πόλεις προπορεύονται, πλέον, της καινοτομίας και συνεργάζονται με επιχειρηματικούς και ακαδημαϊκούς εταίρους αλλά και ΜΚΟ προκειμένου να σχεδιάσουν λύσεις που φέρνουν τις ανάγκες των πολιτών στο προσκήνιο. Το όραμα για το City Possible είναι να γίνει ο χώρος που θα επιτρέψει αυτή τη συνεργασία, να ανοίξει τον δρόμο προς τη δημιουργία λύσεων με προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης και τελικά να κάνει την τεχνολογία να λειτουργεί υπέρ των ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Mastercard συνεργάζεται με την πρωτοβουλία City Possible: για να βοηθήσει τις πόλεις να εκμεταλλευτούν στο μέγιστο τις δυνατότητές τους.
- Ποιος είναι ο οικονομικός αντίκτυπος από την «Έξυπνη» μεταμόρφωση των πόλεων για τις επιχειρήσεις, τους πολίτες και το κράτος;
Λέγεται ότι το μέλλον του κόσμου μας εξαρτάται από την «υγεία» των πόλεων. Ως εκ τούτου, οι πόλεις διαδραματίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο στην προσπάθεια «αλλαγής», οδηγώντας την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία. Το να γίνει μια πόλη παγκόσμιος ηγέτης μπορεί να βοηθήσει στην προσέλκυση ταλέντων και στο να αναπτυχθεί η τοπική οικονομία πιο γρήγορα και εύκολα. Επιπροσθέτως, η ευκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις και ανθρώπους στην πόλη, το οποίο μπορεί να μεταφραστεί σε πιο ταλαντούχους επαγγελματίες και περισσότερους τουρίστες και επισκέπτες, ενισχύοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη.
Επιπλέον, από έρευνα της Mastercard, προκύπτει ότι οι τοπικές αρχές μπορούν να εντοπίσουν και να προβλέψουν καταναλωτικές συνήθειες. Έτσι, πολεοδόμοι και φορείς της αγοράς μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ταξιδεύουν και πραγματοποιούν αγορές, δρομολογώντας αποφάσεις που ωφελούν, τόσο τις πόλεις, όσο και τους πολίτες.
Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί την τελευταία πενταετία, δύο δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως εξακολουθούν να μη διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό. Παγιδευμένοι σε μια οικονομία που στηρίζεται στα μετρητά, δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που θα τους προστατεύσουν από πιθανούς κινδύνους ή θα τους διευκολύνουν να επενδύσουν στο μέλλον τους και να δημιουργήσουν μια καλύτερη ζωή. Η πρόσβαση σε βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία οδηγεί στη δημιουργία ευκαιριών, στην οικονομική ανάπτυξη και στην ατομική ενδυνάμωση, ενώ μπορεί να συμβάλει και στη μείωση της φτώχειας. Οι κάρτες πολλαπλών λειτουργιών συνδυάζουν τόσο την καταβολή όσο και την είσπραξη πληρωμών για πολίτες που διαθέτουν τραπεζικούς λογαριασμούς ή όχι. Παρέχουν επίσης πρόσβαση σε κοινωνικά οφέλη και υπηρεσίες, όπως οι μετακινήσεις, οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία, παρέχοντας στους κατοίκους έναν ισχυρό τρόπο δημιουργίας της οικονομικής τους ταυτότητας.
- Με ποιον τρόπο η τεχνολογία θα μεταμορφώσει τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς; Μόνο μέσω των πληρωμών;
Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε πόλεις, ο ρόλος των δημόσιων συγκοινωνιών στα αστικά κέντρα καθίσταται όλο και πιο σημαντικός. Τα τελευταία 20 χρόνια, οι καθημερινές μετακινήσεις μέσω δημόσιων συγκοινωνιών έχουν αυξηθεί κατά 18%. Καθώς ο κόσμος αστικοποιείται συνεχώς, η εξασφάλιση της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των σημείων διέλευσης αποκτά όλο και πιο καθοριστική σημασία στην απελευθέρωση οικονομικών ευκαιριών.
Για όσους εργάζονται ή δραστηριοποιούνται στον τομέα των συγκοινωνιών, υπάρχουν λύσεις που μπορούν να απλοποιήσουν τις μετακινήσεις, είτε μέσα στην πόλη, είτε μεταξύ διαφορετικών πόλεων. Αξιοποιώντας τις μεθόδους πληρωμής που οι επιβάτες ήδη διαθέτουν, οι πόλεις μπορούν εύκολα να μειώσουν το κόστος της είσπραξης των ναύλων και να βελτιώσουν την εμπειρία μετακίνησης.
Για τις παλαιότερες και πιο «έμπειρες» πόλεις, η αναβάθμιση των παραδοσιακών υποδομών για τις μετακινήσεις αποτελεί την απάντηση στο πρόβλημα του δαπανηρού τρόπου διαχείρισης των κομίστρων , τις πολύπλοκες μεθόδους διανομής ή τα αυξανόμενα επίπεδα συμφόρησης. Η χρήση μετρητών, έντυπων εισιτηρίων ή καρτών μετακίνησης δεν παρέχει πλέον την αναμενόμενη απλότητα, ταχύτητα και ευκολία.
Ήδη χιλιάδες πόλεις συνεργάζονται, ανταλλάσσοντας εμπειρίες και συμπεράσματα για να απλοποιήσουν την πρόσβαση των κατοίκων και των επισκεπτών στις δημόσιες συγκοινωνίες, αξιοποιώντας την κάρτα ή τη συσκευή που ήδη έχουν. Στη Νέα Υόρκη, οι πληρωμές τύπου «tap and go» θα εισαχθούν στο σύστημα μετρό και λεωφορείων κατά τις προσεχείς εβδομάδες.
Οι ανέπαφες πληρωμές διασφαλίζουν λιγότερη αναμονή για την έκδοση εισιτηρίου, λιγότερη καθυστέρηση στα λεωφορεία γιατί οι επιβάτες περιμένουν τα ρέστα τους, αλλά και λιγότερα χαμένα χρήματα σε αχρησιμοποίητα εισιτήρια. Οι συνεργασίες μας έως τώρα αποδεικνύουν ότι οι πόλεις έχουν καταφέρει να μειώσουν το κόστος της συλλογής ναύλων κατά 30% ή και περισσότερο.
Κατά τους επόμενους μήνες, η Mastercard και η Kisio θα καλέσουν και θα επιλέξουν πόλεις του παγκόσμιου δίκτυου City Possible για να σχηματίσουν έναν συνασπισμό με στόχο να συν-δημιουργήσουν και να εφαρμόσουν από κοινού μια πλατφόρμα «Mobility-as-a-Service» που θα ενσωματώνει πλήρως τις δημόσιες συγκοινωνίες.
- Πόσο «Έξυπνη» είναι η Αθήνα στην παρούσα φάση και τι πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που επιφέρει η τεχνολογία;
Ο Δήμος Αθηναίων είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του παγκοσμίου δικτύου City Possible, που δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2018. Το όραμα του City Possible είναι να αποτελέσει το σημείο όπου οι διάφοροι stakeholders θα συνεργάζονται για θα να ανοίξει ο δρόμος της δημιουργίας λύσεων, με προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης, και τελικά να καταφέρουμε η τεχνολογία να λειτουργήσει υπέρ των ανθρώπων. Σε συνεργασία με την πόλη της Αθήνας, θα αναπτύξουμε λύσεις μέσα από τις οποίες θα επιτευχθεί μεγαλύτερη συνδεσιμότητα στο εμπόριο, στον τουρισμό και στην εμπειρία μετακίνησης, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες.
- Ποια ευρωπαϊκή πόλη θεωρείτε "Έξυπνη";
Χωρίς να θέλω να κάνω άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις να ζηλέψουν, η Πράγα είναι ένα σημαντικό case study στην Ευρώπη και είμαστε υπερήφανοι που έχουμε συμβάλει στην ανάπτυξή της. Η Πράγα αξιοποίησε τις τεχνολογίες, τις λύσεις και την τεχνογνωσία της Mastercard για την υλοποίηση πολλών «έξυπνων» έργων. Στην Πράγα μπορεί κανείς να πληρώσει το εισιτήριό του για τις δημόσιες συγκοινωνίες αγγίζοντας απλά την κάρτα του στον τερματικό σταθμό.
Ένα ακόμη σημαντικό παράδειγμα αποτελεί η ανοιχτή αγορά “Manifesto Market”, της οποίας είμαστε χορηγός, όπου κάθε συναλλαγή γίνεται με κάρτα. Ακόμη, σε μια μικρή πόλη, μόλις 70 χλμ. από την Πράγα, την Kolin, υλοποιούμε το “Smart Keychain Kolin”, δημιουργώντας έτσι ένα «έξυπνο» δημοτικό σχολείο. Τα παιδιά που φοιτούν εκεί μπορούν να χρησιμοποιήσουν το μπρελόκ τους για να παραγγείλουν φαγητό, να μπουν στη βιβλιοθήκη, να αγοράσουν σχολικά είδη, ακόμη και για να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες συγκοινωνίες της πόλης.
- Πώς συνεργάζεται η Mastercard με τις πόλεις για τη δημιουργία «έξυπνων» συστημάτων διαμετακόμισης;
Η προσέγγιση της Mastercard για την ανάπτυξη των πόλεων βασίζεται σε μια κουλτούρα συλλογικότητας και διασύνδεσης, καθώς συνεργαζόμαστε επιτυχώς με εκατοντάδες πόλεις ανά τον κόσμο. Χρησιμοποιούμε την τεχνογνωσία μας για να προσφέρουμε στην κοινωνία και τον επιχειρηματικό κόσμο περισσότερες δυνατότητες. Αυτό το επιτυγχάνουμε, βοηθώντας τις τοπικές αρχές -μέσα από ισχυρές συνεργασίες, καινοτομία και σε βάθος γνώση- να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους, να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη της πόλης τους και να εξασφαλίσουν την καθολική συμμετοχή της κοινωνίας.
Για παράδειγμα, δημιουργήσαμε την Mastercard Tourism Insights, μια πλατφόρμα που αναλύει δεδομένα σχετικά με τον τουρισμό, επιτρέποντας στις τοπικές αρχές να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις και να βελτιστοποιούν τον τουριστικό κλάδο της πόλης. Πόλεις όπως το Δουβλίνο, το Λονδίνο και το Σικάγο εφαρμόζουν πιλοτικά μια Πλατφόρμα Οικονομικής Ανάπτυξης, χρησιμοποιώντας δεδομένα της Mastercard για να αξιολογήσουν την οικονομική «υγεία» των πόλεων και να λάβουν πολιτικές αποφάσεις που θα βασίζονται σε ορθή ενημέρωση.
- Εκτός από τις έξυπνες πόλεις, ποιο θα είναι, κατά την άποψή σας, το μελλοντικό τοπίο για τις πληρωμές;
Έχουμε γίνει μάρτυρες μιας σημαντικής μετατόπισης στον τομέα των πληρωμών. Οι καταναλωτές κινούνται από τον “offline” κόσμο στον ψηφιακό. Οι καταναλωτές επιθυμούν να πληρώνουν με διάφορες συσκευές, όποτε και όπου θέλουν.
Πιστεύω ότι στο μέλλον θα δούμε μια σημαντική μετακίνηση από τις αγορές σε φυσικά καταστήματα σε online πληρωμές με «έξυπνες» συσκευές. Έτσι, αναζητούμε συνεχώς νέες λύσεις πληρωμών για να κάνουμε τις καθημερινές συναλλαγές ευκολότερες, ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες για όλους. Εργαζόμαστε ήδη προκειμένου να κάνουμε τους πελάτες μας να αισθάνονται ασφαλείς και θέτοντας τα θεμέλια αυτά, οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους, με όποιον τρόπο επιθυμούν και να πραγματοποιούν τις αγορές τους χωρίς φόβο.
