Ένα από τα θετικά της πανδημικής κρίσης είναι ότι πολίτες, Τύπος και κυβέρνηση αναγνωρίσαμε και επισήμως ότι υπάρχουν αρκετοί που ζουν και εργάζονται εκτός κάθε οργανωμένου κρατικού συστήματος. Ο κυριολεκτικά υπαρξιακός χαρακτήρας της κρίσης και η ανάγκη να στηριχθούν άμεσα όλοι, ανεξαιρέτως, οι πολίτες άφησε κατά μέρος τα προσχήματα: πως θα πάρουν κάποια χρήματα όσοι βρίσκονται «εκτός συστήματος»;
Σε αυτό το σημείωμα δεν θα αναφερθούμε στους άστεγους, τους τοξικομανείς στο δρόμο, τις αδήλωτες ιερόδουλες και όλο αυτό τον κόσμο που τελικά η κυβέρνηση βρήκε τρόπο να στηρίξει και να προστατεύσει κι ας μην το διαφημίζει για κάποιο ακατανόητο, σε εμάς, λόγο. Μήπως φοβάται ότι στελέχη του κόμματός της θα την κατηγορήσουν για «ακραία πολιτικά ορθότητα», επειδή δεν άφησε τον κόσμο να πεθάνει στο δρόμο ή να περιφέρεται με κίνδυνο τη ζωή τη δική του και ημών των υπολοίπων; Ας είναι. Δεν είναι αυτό το θέμα μας σήμερα, άλλωστε.
Επιτέλους, σταματήσαμε ως κοινωνία και πολιτικό σύστημα να καμωνόμαστε ότι δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει στην αγορά εργασίας με τα «μαύρα» και τα «αδήλωτα». Κι ευτυχώς η κατηγορία που κατεξοχήν εργάζεται έτσι είναι οι καλλιτέχνες που λόγω δημοφιλίας και μεγάλης ορατότητας στα Μήντια φέρνουν το θέμα στο προσκήνιο.
Από τον σοφιστικέ, υπερεξειδικευμενο, μεγαλομηχανικό που δουλεύει σε μεγάλα τεχνικά έργα, μέχρι τον ηθοποιό του μικρού εναλλακτικού θεάτρου στου Ψυρρή θα βρεις εργαζόμενους, κάθε κατηγορίας και εξειδίκευσης, να δουλεύουν έχοντας δηλώσει τη μισή ή και καθόλου αμοιβή τους.
Δεν είναι γκάνγκστερ οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι που εργάζονται με αυτές τις συνθήκες. Το κόστος της εργασίας στην Ελλάδα είναι τόσο υψηλό που αναγκάζει ένα σεβαστό κομμάτι της αγοράς εργασίας να κρύβεται.
Τώρα λοιπόν που όλοι ομολογούν ότι βλέπουν τον ελέφαντα στο δωμάτιο ας περάσουμε στη δεύτερη «ιστορική παραδοχή»: το κόστος της εργασίας είναι υπερβολικά υψηλό επειδή ανακατεύεται το κράτος στη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Όχι. Δεν είμαστε υπέρ της απορρύθμισης και της ασυδοσίας. Δεν είμαστε καν υπέρ της οικονομίας του διαμοιρασμού.
Είμαστε όμως υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης, των χαμηλών ασφαλιστικών εισφορών και της χαμηλής φορολογίας. Είμαστε δηλαδή υπέρ όλων όσων έλεγε η Νέα Δημοκρατία στο προεκλογική της πρόγραμμα στο ασφαλιστικό και τελικά δεν έκανε.
Ήρθε η ώρα για μια πραγματική επανάσταση στο πλαίσιο της εργασίας.
Η αναγκαστική τηλεργασία ήταν πολύ διδακτική για όλους. Επαγγελματίες διαπίστωσαν πόσο ρίχνει το λειτουργικό κόστος μιας επιχείρησης, πόσο αλλάζει την αντίληψή μας για το χώρο που χρειάζεται μια επιχείρηση για να λειτουργήσει. Γονείς και ειδικά οι εργαζόμενες μητέρες είδαν πόσο θα τις βοηθήσει η δυνατότητα εργασίας από το σπίτι (με τα σχολεία ανοιχτά, βέβαια) στο να ανταποκριθούν στους ρόλους ευθύνης που έχουν. Αν θυμόμαστε καλά (που θυμόμαστε) η τηλεργασία για τις εργαζόμενες μητέρες ήταν στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Ήρθε η ώρα για μια πραγματική επανάσταση στην εργασία που θα προστατεύει τον εργαζόμενο και θα αφήνει μεγάλα περιθώρια ευελιξίας στον εργοδότη. Φυσικά, να επαναλάβουμε την πάγια θέση της στήλης για την ανάγκη της αναδιοργάνωσης της επιθεώρησης εργασίας και της προς όφελος των εργαζομένων λειτουργίας της.
Η αγορά απαιτεί ελευθερία και οι εργαζόμενοι επιθεώρηση εργασίας που να κάνει τη δουλειά της.
Η πανδημία μας αποκάλυψε τις στρεβλώσεις -- τις οποίες δεν κατάφερε να διαχειριστεί ούτε η Τρόικα των δανειστών--τις εμμονές, τις ιδεοληψίες. Για πρώτη φορά βλέπουμε πως το κακό θεσμικό πλαίσιο, λειτουργεί ως «υποκείμενο νόσημα» που εξασθενεί τον οργανισμό του κράτους, για να τον διαλύσει όταν προκύψει μια έκτακτη συνθήκη.
Φυσικά, μια επανάσταση στην εργασία απαιτεί και μια σοβαρή πολιτική ηγεσία στο αρμόδιο υπουργείο. Αλλά αυτό είναι το μόνο εύκολο.
