Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η άνοδος των τιμών των μετοχών που ξεκίνησε τις τελευταίες εβδομάδες παγκοσμίως, αναζωογόνησε το ενδιαφέρον για την αγορά των εμπορευμάτων (commodities), καθώς τα εμπορεύματα όταν κινούνται ανοδικά, συχνά το κάνουν με υπερβολή δίνοντας υπερκέρδη στους κατόχους τους.
Πριν 7 μήνες είχαμε επισημάνει ότι ο χρυσός αλλά και άλλα εμπορεύματα ίσως κινηθούν έντονα ανοδικά, ενώ οι Κινέζοι αγοράζουν αποθήκες στο Λονδίνο. Η αγορά επιβεβαίωσε εκείνον τον προβληματισμό. Η τιμή χρυσού σημείωσε κέρδη 28% από τον περασμένο Δεκέμβριο, κινούμενη στα 1.360 δολάρια από μόλις 1.050 δολάρια, ενώ πάνω από 15 εκατομμύρια ουγγιές επενδύθηκαν στο πολύτιμο μέταλλο.
Αντίθετα το πετρέλαιο, αν και στο πρώτο εξάμηνο σχεδόν διπλασίασε την τιμή του από τα χαμηλά 12μηνου, μετά την διάσκεψη Ρώσων και Αράβων τον Φεβρουάριο στην Ντόχα του Κατάρ, ξεπερνώντας τα 50 δολάρια το βαρέλι, φαίνεται να είναι σε φάση συσσώρευσης, έχοντας χάσει περίπου το 1/6 από τα υψηλά έτους, προσγειωνόμενο στα 44 δολάρια το βαρέλι. Η τιμή, πάντως, σημαντικά υψηλότερη των 25-30 δολαρίων, απέτρεψε άμεση χρεοκοπία χωρών όπως Βενεζουέλας και Σαουδικής Αραβίας, αν και δεν είναι τόσο υψηλή που να λύσει όλα τα… προβλήματά τους!
Τα κέρδη ήταν υψηλά και σε άλλες αγορές, όπως στην θεωρούμενη ως υποτιμημένη, σε σχέση με το χρυσό, αγορά ασημιού, όπου η τιμή ανέβηκε κατά 43%. Εμπορεύματα που αφορούν τρόφιμα είχαν πολύ ηπιότερη άνοδο, που σε μέσες τιμές ήταν 9%, με την τιμή πάντως της ζάχαρης να σημειώνει τα μεγαλύτερα κέρδη, της τάξης του 26%!
Αν τα κέρδη του πετρελαίου και του χρυσού φαίνονται… μικρά, αρκεί κάποιος να αναλογιστεί ότι είναι 3πλάσια εκείνων που έδωσαν οι καλύτερες των αγορών ομολόγων φέτος και 6πλάσια των κερδών που έδωσαν ως τώρα, από την αρχή του έτους, οι αγορές μετοχών!
Η εκτόξευση των τιμών των εμπορευμάτων οφείλεται τόσο στην απότομη ανάκαμψη της αγοράς της Κίνας, όσο και (σε ό,τι αφορά τον χρυσό) σε αύξηση της αβεβαιότητας, που εντάθηκε μετά την απόφαση της Βρετανίας να εξέλθει της ΕΕ, αλλά και σε (ό,τι αφορά τρόφιμα) τις καιρικές συνθήκες.
Οι εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά το επόμενο διάστημα, πάντως, δεν ευνοούν μία έκρηξη της τιμής του πετρελαίου, καθώς εκλείπει ισχυρή παγκόσμια ζήτηση (αν και η αγορά των ΗΠΑ δείχνει ακόμη εξαιρετική) καθώς τόσο η Ευρώπη όσο και η Ιαπωνία αλλά και άλλες σημαντικές περιφερειακές χώρες όπως Βραζιλία, Νότια Αφρική, πλήττονται από κρίση από την οποία δεν φαίνεται ότι θα εξέλθουν εύκολα, ενώ η Κίνα έχει βασίσει την τελευταία ανάκαμψη της σε μη διατηρήσιμη έκρηξη δανεισμού, επομένως το ράλι στο πετρέλαιο μάλλον είναι σε φάση κοντά στο τέλος του, χωρίς όμως να περιμένει κάποιος επιστροφή στα χαμηλά. Οι αβεβαιότητες, από την άλλη, που σχετίζονται με παγκόσμιες εστίες οικονομικής κρίσης δείχνουν να αυξάνονται και να γενικεύονται μετά τις Αμερικάνικες εκλογές του Οκτωβρίου, ευνοώντας άνοδο τιμής σε πολύτιμα μέταλλα όπως χρυσό και ασήμι των οποίων η άνοδος μάλλον θα συνεχιστεί. Ιστορικά η άνοδος αυτή είναι συνήθως μεγάλη, και φέτος πάνω από το ήμισυ των θέσεων σε εμπορεύματα είναι σε πολύτιμα μέταλλα, και είναι η υψηλότερη σε ποσά και ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας, δείχνοντας πολλά. Τέλος, η άνοδος στις τιμές τροφίμων δύσκολο να συνεχιστεί, καθώς οι καιρικές συνθήκες αναμένεται να είναι εξαίρετες για την παραγωγή βασικών αγροτικών προϊόντων στο β εξάμηνο, ενώ επίσης τα αποθέματα πολλών από αυτά, όπως σε αλεύρι, κινούνται στα υψηλά 15ετίας.
Επιγραμματικά, ενώ η αγορά σε πολύτιμα μέταλλα φαίνεται να έχει δυναμική, εκείνη σε άλλα εμπορεύματα δείχνει δύσκολα διατηρήσιμη σε βάθος χρόνου τόσο για λόγους δεδομένων παραγωγής, όσο και ζήτησης και αποθεμάτων. Αυτό ίσως σημαίνει προβλήματα σε κάποιες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες κατά το β εξάμηνο του έτους, αλλά επίσης ενίσχυση του ρόλου των πολύτιμων μετάλλων ως σημαντικού εργαλείου επένδυσης παγκοσμίως.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
