Του Σάκη Μουμτζή
Πολύς λόγος γίνεται για το αν η χώρα έπρεπε να διαθέτει plan b για την περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές-εταίρους οδηγούνταν σε αδιέξοδο. Βέβαια, ανακύπτει αμέσως το ερώτημα: και γιατί να οδηγηθούν σε αδιέξοδο; Όταν προσεγγίζουμε τους δανειστές μας, ως εταίρους που επιζητούν να μας βοηθήσουν, η λύση βρίσκεται με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Το plan b το χρειαζόμαστε όταν προσερχόμαστε με συγκρουσιακή διάθεση και επιθετικό πνεύμα.
Συνεπώς, είναι λογικό η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, από την στιγμή που θεωρούσε την διαπραγμάτευση ως μία εχθρική διαδικασία, ως μία συζήτηση μεταξύ αντιτιθέμενων μερών, να έπρεπε να διαθέτει και το εναλλακτικό σχέδιο. Πώς όμως εκπονείται αυτό το plan b;
Σε μία σοβαρή χώρα, ο πρωθυπουργός, γραπτώς, ζητεί από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας να συγκροτήσει μίαν ομάδα που θα επεξεργαστεί το συγκεκριμένο σχέδιο εντός τακτού χρονικού διαστήματος. Συγχρόνως ενημερώνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως γι΄αυτήν την ενέργεια του.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας συγκροτεί αυτήν την ομάδα, που αποτελείται από άτομα απολύτου εμπιστοσύνης λόγω της κρισιμότητας του θέματος. Όταν η ομάδα αυτή ολοκληρώσει το έργο της παραδίδει το εναλλακτικό σχέδιο στον Πρωθυπουργό που με την σειρά του ενημερώνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως.
Είδατε κάτι από τα παραπάνω να γίνεται στο plan b Τσίπρα- Βαρουφάκη; Αυτό που μάθαμε μέχρι στιγμής είναι πως στην ομάδα συμμετείχε ένας «κολλητός» του Γιάνη που θα χάκαρε τους ΑΦΜ και ένας Αμερικανός πολίτης, ο Γκαλμπραίηθ, άγνωστο με ποιά ιδιότητα, που φρόντιζε συγχρόνως να ενημερώνει την Αμερικανίδα υπουργό Σάρα Ράσκιν για αυτά που συζητούνταν σε αυτήν την ομάδα. Σε απλή γλώσσα, αυτό ονομάζεται «πρακτόρευση συμφερόντων». Και ο Γκαλμπραίηθ την δουλειά του έκανε, τα συμφέροντα της πατρίδας του εξυπηρετούσε. Οι δικοί μας όμως δεν σκέφτηκαν αυτό το ενδεχόμενο; Ας αναλογιστεί ο αναγνώστης τι θα γινόταν, αν όλα αυτά συνέβαιναν επί «επαράτου». Αν δηλαδή πολίτης άλλης χώρας-και μάλιστα Αμερικανός- συμμετείχε σε μιαν άτυπη ομάδα που επεξεργαζόταν ένα τόσο κρίσιμο θέμα και ενημέρωνε υπηρεσίες της χώρας του για αυτά τα απόρρητα σχέδια.
Αυτή η προχειρότητα είτε προέρχεται από σκοπιμότητα –δηλαδή όλα να γίνουν κατά τρόπο αδιαφανή και παρακρατικό-είτε από περιφρόνηση προς τους θεσμούς του πολιτεύματος, οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα. Στον τραυματισμό της Δημοκρατίας μας. Και το τραύμα γίνεται βαρύτερο αν δεχθούμε πως η υλοποίηση αυτού του εναλλακτικού σχεδίου θα απαιτούσε και σχέδιο εκτάκτου ανάγκης.
Και εδώ το Σύνταγμα μας στο άρθρο 48 προβλέπει τις προϋποθέσεις και την διαδικασία. Μία κυβέρνηση που σέβεται το δημοκρατικό πολίτευμα –εφόσον κρίνει πως τα πραγματικά γεγονότα πληρούν τις προϋποθέσεις του συγκεκριμένου άρθρου, έστω και διασταλτικά- το επικαλείται και τηρεί τις προβλεπόμενες κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Αν κινηθεί κατ΄αυτόν τον τρόπο κηρύσσεται νομότυπα η χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αν δεν το πράξει και αναθέσει την φύλαξη της τάξεως στον στρατό, κάνει πραξικόπημα.
Τα πράγματα είναι τόσο ξεκάθαρα που δεν χρειαζόμαστε ιδιαίτερα επίπεδα ευφυίας για να αντιληφθούμε πόσο λανθασμένα λειτούργησε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Από δόλια πρόθεση, από άγνοια των διαδικασιών, από την νοοτροπία του «τσούρμου», από έναν συνδυασμό όλων αυτών, δεν έχει και πολλή σημασία πλέον. Η πολιτική μετατρέπεται σε συνωμοσία όταν δεν τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες και όταν εκπονούνται σχέδια που αφορούν την ζωή εκατομμυρίων πολιτών από τυχάρπαστα άτομα, χωρίς καμία θεσμική ιδιότητα.
Ίσως πολύ σύντομα θα μάθουμε και άλλες λεπτομέρειες γι΄αυτές τις πολύ κρίσιμες μέρες, καθώς το βάρος της συνενοχής θα ανοίξει πολλά στόματα.
