Όταν ψηφιστεί από τη Βουλή η συνεπιμέλεια, η κοινή ανατροφή των παιδιών, κάθε παιδί θα το ανατρέφουν και οι δύο γονείς του, είτε αυτοί είναι παντρεμένοι, είτε όχι, είτε ζουν μαζί είτε όχι. Δηλαδή η επιμέλεια θα παραμένει κοινή και θα μπορεί ν ’αφαιρείται από το δικαστή μόνο στη περίπτωση κακής άσκησης, ολοσχερούς αδυναμίας ή συμφωνίας των γονέων.
Κάθε εξαίρεση που υπάρχει σήμερα για τα αναγνωρισμένα παιδιά εκτός γάμου θα καταργηθεί και αναλογικά θα εφαρμόζεται και γι’ αυτά ότι και για τα παιδιά εντός γάμου.
Η δικαιοσύνη, αντί να ορθώνεται εμπόδιο στην από κοινού ανατροφή του παιδιού, θα βοηθάει τους γονείς να συμφωνήσουν. Απαντώντας σε προκαθορισμένες ερωτήσεις (σε ποιο τόπο θα μένει το παιδί, σε ποιο σχολείο θα πάει …) με κάθε λεπτομέρεια οι γονείς θα συμφωνούν προκαταβολικά για το πώς θα μεγαλώσουν το παιδί τους. Αν συμφωνούν σε όλα, τότε τελειώνουν εκεί και δεν πατάνε το πόδι τους στο δικαστήριο. Αν διαφωνούν, τότε ας συμπληρώσει ο δικαστής το σχέδιο ανατροφής παιδιού λαμβάνοντας υπόψη το συμφέρον του παιδιού.
Οι γονείς θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να συμφωνήσουν, αφού θα ξέρουν ότι αν προσφύγουν στη δικαιοσύνη το δικαστήριο θα τους δώσει κοινή επιμέλεια, φροντίδα και ίσο χρόνο και με τους δύο γονείς. Και όλ’ αυτά λειτουργούν ακόμα και με υψηλό βαθμό σύγκρουσης των γονέων. Μάλιστα έχει διαπιστωθεί ότι η συνεπιμέλεια κατευνάζει τη σύγκρουση και προτείνεται ως μέσο πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας.
Όλα τα πιο πάνω αποτελούν το περιεχόμενο των επιμέρους δικαιωμάτων του ανθρώπου και του παιδιού που προστατεύονται από κυρωμένες διεθνείς συνθήκες όπως η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., Ευρωπαϊκές Συμβάσεις, Οδηγίες της Ε.Ε. κα. Δηλαδή νομικοί κανόνες που δεσμεύουν την Ελλάδα.
Πριν εισαχθούν οι πιο πάνω κανόνες είχε ερευνήσει η επιστήμη, με έμφαση τα τελευταία χρόνια, τα αποτελέσματα της αποκλειστικής επιμέλειας και της κοινής. Αναμφισβήτητη επιστημονική ανακάλυψη είναι ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν και με τους δύο γονείς σε εναλλασσόμενη κατοικία μεγαλώνουν σχεδόν το ίδιο καλά με τα παιδιά που μεγαλώνουν και με τους δύο γονείς τους στο ίδιο σπίτι ενώ το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με τα παιδιά που μεγαλώνουν με ένα γονέα σε αποκλειστική επιμέλεια. Εμφανίζουν αυτά που από πολλά χρόνια λέγαμε ότι εμφανίζουν τα «παιδιά των διαζυγίων». Κατ’ αυτό τον τρόπο μάθαμε ότι δεν φταίει το διαζύγιο για την δυστυχία των παιδιών αλλά …. η αποκλειστική επιμέλεια!
Έτσι λοιπόν, η συνεπιμέλεια δεν είναι μόνο ένα ζήτημα δικαιωμάτων του ανθρώπου αλλά επίσης ένα ζήτημα δημόσιας υγείας. Η αποκλειστική επιμέλεια πράγματι κάνει κακό στην υγεία, με πολλές μελέτες και έρευνες που το επιβεβαιώνουν.
Η αλλαγή που θα συντελεστεί μετά την ψήφιση της πιο πάνω πρότασης θα είναι πιο σημαντική και από την αλλαγή του 1983. Αφορά πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων αφού ένα παιδί στα τέσσερα βλέπει τους γονείς του να χωρίζουν αι ένα παιδί στα δέκα γεννιέται εκτός γάμου. Η δικαιοσύνη αντί να κακοποιεί τους πολίτες θα σταθεί δίπλα σε κάθε παιδί, αρωγός και προστάτης. Οι γονείς, αυτοί που ξέρουν καλύτερα, θ’αποφασίζουν για την ανατροφή του παιδιού τους. Το παιδί εξίσου θα το φροντίζει, διαβάζει, ταΐζει, κοιμίζει, και ο μπαμπάς και η μαμά του.
Σήμερα αυτό εφαρμόζεται σε χώρες και ηπείρους όπως ενδεικτικά οι Σκανδιναβικές χώρες, Βέλγιο, Γαλλία, Καταλονία, Γερμανόφωνες χώρες, Νότιος Αφρική, Αυστραλία, Βραζιλία, Μεξικό, 19 πολιτείες των ΗΠΑ και αλλού.
Όμως όλ’ αυτά δεν είναι παρά το περιεχόμενο της πρότασης του Συλλόγου Συνεπιμέλεια www.synepimelia.gr που επίσης κατατέθηκε και ψηφίστηκε στην ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή του οικογενειακού δικαίου από μέλη της επιτροπής. Η θητεία της λήγει στα τέλη Οκτωβρίου.
Ακούγεται ότι η κατά πλειοψηφία εισήγηση της επιτροπής θα είναι η «νομοθέτηση της νομολογίας» δηλαδή η κατ’ όνομα διατήρηση της κοινής επιμέλειας αλλά η δυνατότητα του κάθε γονέα να ζητήσει την αφαίρεσή της από το δικαστήριο. Θέλει επίσης ένα «γονέα με τον οποίο το παιδί συνήθως διαμένει» που αποφασίζει για όλα τα καθημερινά θέματα του παιδιού. Δηλαδή για ένα πρωτεύοντα γονέα και ένα δευτερεύοντα. Ούτε κουβέντα για τις επόμενες αναγκαίες αλλαγές ώστε να λειτουργήσει η συνεπιμέλεια. Για τους λόγους αυτούς υπάρχει ο φόβος να βαφτίσει η επιτροπή το κρέας ψάρι και να ονομάσει συνεπιμέλεια τη συναπόφαση, και μάλιστα μερική συναπόφαση αφού τις πιο σημαντικές αποφάσεις, τις καθημερινές, θα τις παίρνει ένας από τους δύο γονείς.
Δε χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι οι επιτροπές προτείνουν και η κυβέρνηση νομοθετεί κατεβάζοντας νομοσχέδια για διαβούλευση και ψήφιση. Αναμένουμε.
* Ο κ. Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος είναι δικηγόρος, Πρόεδρος ΔΣ Συλλόγου Συνεπιμέλεια.
