Αν και, όπως το είχαμε επισημάνει σε αυτή τη στήλη, ήταν εξ αρχής προβλέψιμο το πού θα προσπαθούσε η Τουρκία να οδηγήσει τις συζητήσεις για την επίλυση του κυπριακού, η χθεσινή δήλωση του Μελβούτ Τσαβούσογλου από τα κατεχόμενα ήρθε ως μια «αποκαλυπτική» επιβεβαίωση.
Λέγοντας ότι «αν επιτευχθεί συμφωνία για τον διαμοιρασμό των εσόδων από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της κυπριακής ΑΟΖ θα έχει λυθεί το μισό πρόβλημα» ο Τούρκος Υπουργός εξωτερικών απλώς κατέστησε ολοφάνερο ότι αυτός θα είναι και ο κύριος βραχυπρόθεσμος στόχος της τουρκικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο: να εξασφαλίσει, δηλαδή, μια λύση του κυπριακού με αντάλλαγμα την ικανοποίηση του διακαούς πόθου της να αποτελέσει στρατηγικό εταίρο του Εast Med Gas Forum (ΕΜGF).
Nα θυμίσουμε ότι σε αυτό συμμετέχουν, πλην των βασικών πρωταγωνιστών -Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ, Αίγυπτος-, η Ιταλία, η Ιορδανία, η Παλαιστίνη, ενώ την επιθυμία της να συμμετάσχει ως πλήρες μέλος έχει εκφράσει και η Γαλλία που προς το παρόν συμμετέχει ως παρατηρητής.
Να θυμίσουμε ακόμα ότι το σχέδιο όδευσης του φυσικού αερίου της περιοχής προς Ευρώπη μέσω East Μed έχουν θερμά υποστηρίξει οι ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Γερμανία που, προκαλώντας εντονότατες αμερικανικές αντιδράσεις, έδινε μέχρι πρότινος τουλάχιστον προτεραιότητα στον Nord Stream II ο οποίος άρχισε να κατασκευάζεται για να μεταφέρει προς δυσμάς ρωσικό φυσικό αέριο παρακάμπτοντας την Ουκρανία.
Για την Τουρκία τα μεσοπρόθεσμα πλεονεκτήματα σε περίπτωση επίτευξης αυτού του μεσοπρόθεσμου στόχου της είναι πολλαπλά:
α) Εμφανιζόμενη ως εγγυήτρια δύναμη της Κύπρου και προστάτης των συμφερόντων της τουρκοκυπριακής κοινότητας θα μπορεί να κατοχυρώσει τη θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο και τα δικαιώματά της στις έρευνες για τους φυσικούς πόρους της καθώς και στα έσοδα από την εκμετάλλευσή τους, έστω διαμέσου των τουρκοκυπρίων εκπροσώπων της. Άλλωστε επικαλούμενη τις άδειες που είχε ήδη λάβει από το ψευδοκράτος "νομιμοποιούσε" μέχρι σήμερα την παρουσία του Γιαβούζ, του Μπαρμπαρός και του Κανονί εντός της κυπριακής θαλάσσιας οικονομικής ζώνης.
β) Με αυτού του είδους τη νομιμοποίηση της θέσης και των δικαιωμάτων της ισχυροποιεί παράλληλα και τις πιθανότητες που έχει να ευοδωθούν τα παλαιότερα σχέδιά της να περάσει από τα τουρκικά παράλια ο αγωγός που θα μεταφέρει το αέριο της περιοχής στη Νότια, Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία) μέσω TurkStream από τον οποίο οδεύει ήδη μέσω Μαύρης Θάλασσας το ρώσικο αέριο προς τα Βαλκάνια χωρίς να διασχίζει και αυτό την Ουκρανία. Άλλωστε η Τουρκία ουδέποτε έπαψε να προβάλει τα συγκριτικά οικονομικά πλεονεκτήματα μιας τέτοιας όδευσης και να τα επικαλείται στην προσπάθεια να επαναπροσεγγίσει το Ισραήλ, να ρίξει γέφυρες προς τα αραβικά κράτη που συμμετέχουν στις «συμφωνίες του Αβραάμ» και να ασκήσει ακόμα μεγαλύτερη επιρροή στους τουρκοκυπρίους που θα μπορούσαν έτσι να δουν τη Βόρεια Κύπρο να εξελίσσεται σε ενεργειακό κόμβο και την προβληματική οικονομική της κατάσταση να βελτιώνεται εξαρτώμενη λιγότερο από τη χρηματοδότηση της «μητέρας-πατρίδας».
γ) Εξισορροπώντας κατ' αυτόν τον τρόπο μεσογειακά, ρωσικά και αμερικανικά συμφέροντα η Τουρκία διαμορφώνει μια δελεαστικότερη ατζέντα συζητήσεων τόσο με τους ιθύνοντες της Ουάσιγκτον όσο και με τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερα με αυτούς (Ιταλοί και Γάλλοι) των οποίων οι ενεργειακές εταιρείες δραστηριοποιούνται ήδη στα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ και με τους οποίους έχει και άλλους ανοιχτούς λογαριασμούς στην ευρύτερη περιοχή. Άλλωστε το μεγάλο αγκάθι που θα διακινδύνευε να προσθέσει στις υπό επανεξέταση ευρισκόμενες σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακριβώς η επιδίωξή της να μεταβάλει τη βάση των διαβουλεύσεων για το κυπριακό αποκλείοντας κάθε συζήτηση για ομοσπονδιακού χαρακτήρα λύση.
Με τη «αποκαλυπτική» δήλωση Τσαβούσογλου περί της «μισής διαδρομής» μέχρι την οριστική λύση του κυπριακού φανερώνεται ότι η «ανένδοτη» αξίωση για λύση δύο κρατών δεν είναι κάτι σοβαρότερο από ένας διαπραγματευτικός ελιγμός. Η Τουρκία ανεβάζει τον πήχη της επικείμενης άτυπης πενταμερούς συνδιάσκεψης στο ύψος μιας πρότασης που ξέρει ότι δεν μπορεί να γίνει δεκτή ούτε για αστείο από τις ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης - καθότι έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και ανοίγει επικίνδυνες για τη συνοχή της πληγές - έχοντας κατά νου να τον κατεβάσει στη συνέχεια των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο επίπεδο μιας συμβατής με τις ευρωπαϊκές κόκκινες γραμμές συμβιβαστικής λύσης συνομοσπονδιακού τύπου αποσπώντας τα εύσημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη … διαλλακτική και εποικοδομητική συμπεριφορά της.
Εκτός και αν στην πραγματικότητα το «άνοιγμα» της Τουρκίας στην τελευταία στερείται στρατηγικού βάθους, είναι καθαρά προσχηματικό και δεν πρόκειται να συνεχιστεί πέραν του χρόνου που θα της χρειαστεί για να ματαιώσει οριστικά (και επωφελούμενη των ενδοευρωπαϊκών ανταγωνισμών) τις κυρώσεις των Βρυξελλών και να αποκαταστήσει τους διαύλους επικοινωνίας με τη Διοίκηση Μπάιντεν.
Στην περίπτωση αυτή οι σχέσεις της γείτονος με τη Δύση θα παραμένουν σε εκκρεμότητα τουλάχιστον μέχρις ότου πετύχει να πατήσει γερά το πόδι της στην Ανατολική Μεσόγειο και να βάλει στο χέρι της τα έσοδα που διεκδικεί από τους υδρογονάνθρακες της περιοχής.
Και μέχρι τότε θα παίζει ένα παιχνίδι παρατεταμένων καθυστερήσεων επιμένοντας στη λύση των δυο ισότιμων και ανεξάρτητων κυπριακών κρατών αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δίνοντας χρόνο στην εκδήλωση των εσωτερικών συγκρούσεων αντιθετικών συμφερόντων.
Τότε ίσως καταλάβουμε γιατί τώρα βάζει την άμαξα μπροστά από τα άλογα απαιτώντας πρώτα να συμφωνηθεί η μοιρασιά των φυσικών πόρων και μετά να λυθεί, αν ποτέ λυθεί, το κυπριακό.
