Είναι η εποχή που η κρατική βοήθεια σε επιχειρήσεις και εργαζομένους λόγω της πανδημίας, λειτουργεί όπως η μορφίνη σε έναν ασθενή με πολύ πόνο. Η μορφίνη ανακουφίζει τον ασθενή μέχρι την επόμενη δόση. Έτσι και η κρατική βοήθεια σε πληττόμενες από την πανδημία επιχειρήσεις. Το πρόβλημα είναι ότι τελειώνουν οι «δόσεις μορφίνης». Τα δημόσια ταμεία δεν έχουν άλλες δυνατότητες. Και κάπως έτσι θα έρθουμε αντιμέτωποι αργά ή γρήγορα με την πραγματικότητα.
Το πιο δύσκολο σημείο για την Οικονομία θα είναι εκείνο της μετάβασης από την εποχή των επιδομάτων και των κρατικών χορηγήσεων σε εκείνη που επιχειρήσεις και άνθρωποι θα πρέπει να επανέλθουν στην κανονικότητα: Οι καταναλωτές να ξοδεύουν χρήματα στην αγορά, οι επιχειρήσεις να παράγουν και να πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες και οι εργαζόμενοι να αμείβονται κανονικά για το έργο τους. Πόσο εύκολο θα είναι αυτό για μία αγορά που εδώ και καιρό ζει με τον αναπνευστήρα της κρατικής βοήθειας; Τι θα συμβεί όταν η βοήθεια αυτή σταματήσει;
Τότε θα μάθουμε πόσες από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής θα ανοίξουν και πάλι και πόσες θα βάλουν οριστικά λουκέτο. Τότε θα μάθουμε και πόσες θα είναι οι νέες επισφάλειες προς το τραπεζικό σύστημα. Με άλλα λόγια, τότε θα κάνουμε τον λογαριασμό και θα μάθουμε αν αυτός βγαίνει.
Πολύ σωστά έχει επισημανθεί από τον αρχιλογιστή του ελληνικού κράτους, τον υφυπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη, ότι κάθε ευρώ που δίδεται σήμερα είναι μία υποχρέωση για τις μελλοντικές γενιές. Δεν ξέρω πόσοι υπουργοί τον έχουν ακούσει. Ο κ. Σκυλακάκης, επίσης, έχει εκφράσει την αγωνία του για τη συνέχεια, επειδή ακριβώς τα χρήματα δεν πέφτουν από κάποιο λεφτόδεντρο. Εμείς, τουλάχιστον, τον διαβάζουμε και τον ακούμε προσεκτικά.
Κι αν η κρίση παραταθεί; Αν δεν επιτευχθεί γρήγορα ο στόχος του εμβολιασμού; Τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Όχι μόνο για μας είναι η αλήθεια. Αλλά εμάς μας ενδιαφέρει το δικό μας σπίτι. Το γεγονός ότι η κρίση είναι παγκόσμια και ότι ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν σχεδόν όλοι, είναι ένα συν σε αυτή την ιστορία. Αλλά δεν ξέρουμε ακόμη σε ποιον βαθμό. Δεν ξέρουμε πόσο διατεθειμένος θα είναι ο πλούσιος Βορράς να εγγυηθεί για τα μελλοντικά χρέη του πτωχού Νότου. Η παράταση της Πανδημίας θα επαναφέρει δυσάρεστες συζητήσεις στους κόλπους της ΕΕ. Μόνοι μας, πάντως, δε θα το αντέξουμε. Χωρίς ουσιαστική βοήθεια από την ΕΕ ο λογαριασμός δε θα βγει.
Θανάσης Μαυρίδης
