Του Κωνσταντίνου Βέργου
Η παγκόσμια οικονομία δείχνει σαν μια όμορφη κοπέλα που πλέον ανάρρωσε μετά από μία βαριά ίωση. Η κρίση του 2008 φαίνεται ότι πέρασε. Συμβαίνει όμως πράγματι έτσι, και θα έχουμε άλλα 2-3 χρόνια ανάπτυξης των οικονομιών και ανατίμησης στα χρηματιστήρια;
Η κατανάλωση στις ΗΠΑ, που ειναι η μεγαλύτερη και η πιο ανεπτυγμένη χώρα του πλανήτη, είναι αναμφίβολα ισχυρή, σε υγιέστατα επίπεδα περίπου 3,3%. Η ανεργία στις ΗΠΑ είναι στα χαμηλότερα επίπεδα απο τότε που ξεκίνησε η κρίση, μόλις 5%, δηλαδή κοντά σε επίπεδα που πρακτικά όλοι οι Αμερικανοί πολίτες έχουν εργασία. Πράγματι η κυβέρνηση Ομπάμα πέτυχε να φέρει τις ΗΠΑ σε ταχεία ανάρρωση, ενώ επίσης πέρσυ είχαμε μεγάλες οικονομίες, όπως της Κίνας και Ινδίας, να αναπτύσσονται με ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ της τάξης του 7%. Τα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ, που ειναι η σημαντικότερη αγορά για τις μετοχικές αξίες, δείχνουν να αυξάνονται σε αξιοπρεπέστατους ρυθμούς, σαφώς υψηλότερους του 5%. Πράγματι, αν βλέπαμε την παγκόσμια οικονομία από το μάτι ενός Αμερικανού, θα έδειχνε τέλεια.
Όμως, μετά από 5 έτη ανάπτυξης, τα σύννεφα στην παγκόσμια οικονομία αρχίζουν να αυξάνουν. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης σε Κίνα και Βραζιλία το καλοκαίρι, το ενδιαφέρον έχει μονοπωληθεί από την αμερικάνικη οικονομία. Η αμερικάνικη οικονομία διατηρεί ακόμη καλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που τη διατηρούν σε πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών. Βοηθάει σε αυτό, τουλάχιστον χρηματιστηριακά, νομισματικά και στα ακίνητα, και η μεταφορά χρημάτων επενδυτών από άλλες χώρες προς ΗΠΑ που έχει ξεκινήσει από τον Μάρτιο και κορυφώνεται. Παρότι η κατάρρευση του κινεζικού χρηματιστηρίου ξεκίνησε τον Ιούνιο, από τα τέλη Αυγούστου όταν πλέον έγινε ορατό ότι η πτώση θα είχε συνέχεια και σχετίζεται με άσχημα μακροοικονομικά, ο αμερικάνικος δείκτης ακολουθεί πιστά την κίνηση του από πλευράς τάσεων, αλλά έχει υπεραποδόσει 10% έναντι του κινέζικου χρηματιστηρίου. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη για σημαντική επιβράδυνση της αμερικάνικης οικονομίας.
Όμως, τόσο η κινέζικη, όσο και η αγγλική οικονομία, που αποτελούν για διαφορετικούς λόγους οικονομίες που σχετίζονται με τις ΗΠΑ, τόσο παραγωγικά, όσο και στις αγορές, δείχνουν σαφώς σημάδια επιβράδυσνης, ενώ πρόσφατα τέτοια σημάδια έδειξαν και οικονομίες όπως η γερμανική. Ιδιαίτερα η αγγλική οικονομία θεωρείται άρρηκτα συνδεδεμένη των τάσεων που επικρατούν στις ΗΠΑ, καθώς έχει υψηλή συσχέτιση ρυθμών ανάπτυξης ιστορικά, λόγω της σχέσης μεταξύ των χωρών. Η εξαιρετική πορεία του Dow Jones, που ξεπέρασε κατά πολύ τον στόχο των 17.000 μονάδων, πλησιάζοντας σε απόσταση αναπνοής τα επίπεδα αντίστασης των 18.100 μονάδων, θα χρειαστεί ακόμη 2-3 συνεδριάσεις για να επιβεβαιώσει αν θα κινηθεί περαιτέρω ανοδικά ή θα κινηθεί πτωτικά.
Αν και ειναι παρακινδυνευμένο να κάνει κάποιος εκτιμήσεις, μετά τη σημαντική άνοδο που προηγήθηκε, υπάρχει υψηλό ενδεχόμενο για ρευστοποιήσεις και επιστροφή σε χαμηλότερα επίπεδα στο επόμενο διάστημα, αλλά όχι σε επίπεδα κάτω των 16.800 μονάδων σε αυτήν τη φάση, εκτός αν υπάρξουν σημαντικές ενδείξεις, π.χ. εξαιρετικά άσχημα μακροοικονομικά γεγονότα σε ΗΠΑ που να συνηγορούν προς κάτι τέτοιο. Άρα, εξελίξεις που να δείχνουν κατάρρευση της αμερικάνικης χρηματιστηριακής αγοράς δεν φαίνονται άμεσα ορατές, ενώ αντίθετα μια υγιής διόρθωση τιμών μικρής εμβέλειας είναι κάτι πιο ορατό σε αυτήν τη φάση, για τη σημαντικότερη αυτή αγορά παγκοσμίως.
Κωνσταντίνος Βέργος ,Καθηγητής Χρηματοοικονομικών , Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
*(Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού).
