Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Ο Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, με νέες δηλώσεις του, ξεκαθαρίζει για πρώτη φορά την στρατηγική που θα ακολουθήσει η Γερμανία απέναντι στην Αγγλία στα επόμενα χρόνια. Είναι στρατηγική συνεργασίας, ή ολοκληρωτικού πολέμου, ποιος τελικά κερδίζει και ποιος χάνει από την νέα αυτή εξέλιξη;
O Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, ως υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, και μέχρι πρόσφατα ο πλέον παντοδύναμος στην Ευρώπη είναι αρκετά γνωστός για την σκληρότητα με την οποία αντιμετώπισε την Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ κατά τη διάρκεια της κρίσης που ξέσπασε το 2008, σκληρότητα που χειροτέρευσε τα προβλήματα των χωρών αυτών και οδήγησε σε οικονομική ασφυξία τη χώρα μας. Όμως τόσο η απόφαση των Βρετανών να εξέλθουν από την ΕΕ όσο και η εκλογή Τραμπ, έχουν πλέον δημιουργήσει συνθήκες που όχι απλά αυξάνουν την νευρικότητα στο στρατόπεδο των Γερμανών, αλλά τους υποχρεώνουν να καταστρώσουν μια νέα στρατηγική. Οι πρόσφατες επομένως δηλώσεις του Σόιμπλε στο περιοδικό Σπήγκελ και εκείνο των Financial Times, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς δείχνουν πως θα κινηθεί η Γερμανία, πως θα αντιδράσει, στις νέες εξελίξεις.
Υπάρχουν έξι βασικά σημεία που προκύπτουν για την νέα στρατηγική της Γερμανία από τις δηλώσεις αυτές. Το πρώτο είναι ότι θα προσπαθήσει να μπλοκάρει την απόφαση της Βρετανίας να παράσχει διευκολύνσεις σε ξένες εταιρίες, όπως εκείνη της Ιαπωνικής Nissan, ώστε να εμποδίσει την Αγγλία να αποβεί ξανά ο βιομηχανικός αντίπαλος της Γερμανίας. Το δεύτερο είναι ότι θα υποστηρίξει ενεργά την μεταφορά των εργασιών τραπεζικής εκκαθάρισης της Ευρώπης, που τώρα γίνονται στο Λονδίνο, προς άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιθανότατα προς την Γερμανία. Το τρίτο είναι ότι θα μπλοκάρει οποιαδήποτε συμφωνία ανοικτών αγορών μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας, αν η Βρετανία δεν αποδεχτεί την ελεύθερη μετανάστευση από χώρες ΕΕ. Το τέταρτο είναι ότι θα ζητήσει αποζημίωση από τη Βρετανία, ύψους 50 περίπου δισεκατομμυρίων Αγγλικών λιρών (60 δις ΕΥΡΩ) για την έξοδό της από την ΕΕ. Τέλος, σχεδιάζει να μπλοκάρει την Αγγλική πολεμική βιομηχανία από το να παίρνει δουλειές στην ΕΕ, και να ενισχύσει την Γερμανική, δημιουργώντας ένα νέο στρατιωτικό δόγμα, με βάση το οποίο η Γερμανία θα ηγείται στρατιωτικά στην ΕΕ, δημιουργώντας μια νέα «αγορά» για τις πολεμικές της βιομηχανίες!
Είναι άγνωστο αν θα πετύχει, και σε τι βαθμό η νέα στρατηγική Σόιμπλε, μετά την εκλογή Τραμπ, που ουσιαστικά απογυμνώνει τον Γερμανό υπουργό από τον βασικό εκτός ΕΕ σύμμαχο ως τώρα, που ήταν οι ΗΠΑ, καθώς ο νέος Αμερικάνος πρόεδρος δεν φαίνεται να βλέπει με καλό μάτι την λογική της παγκοσμιοποίησης, και είναι φιλικός προς διμερείς συμφωνίες ανοικτού εμπορίου, αντί για συνθήκες που ευνοούν συγκεκριμένες πολυεθνικές. Όμως το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ακούγονται καλά στα αυτιά των Βρετανών, και, κρίνοντας από την οικονομική και πολιτική παρακαταθήκη της Αγγλίας, οι Βρετανοί θα σκληρύνουν, αντί να μαλακώσουν τη στάση τους, όπως έκαναν ιστορικά και στους δυο παγκόσμιους πολέμους όταν είδαν ότι η στάση της Γερμανικής ηγεσίας βλάπτει την δημοκρατική δύση.
Είναι επομένως πολύ δύσκολο η Αγγλία να αλλάξει το νέο της επενδυτικό και αναπτυξιακό δόγμα, και το πιο πιθανό είναι ότι οδεύουμε προς ένα εμπορικό «πόλεμο χωρίς έλεος» μεταξύ των συμφερόντων του στρατιωτικοβιομηχανικού και τραπεζικού λόμπυ που εκπροσωπεί ο Σόιμπλε, και εκείνου των Άγγλων. Οι νέες αυτές εξελίξεις δεν αντικατοπτρίζουν ρεαλισμό από την πλευρά του Γερμανού προέδρου και θα οδηγήσουν σε αρνητικές επιπτώσεις τις αγορές, ενώ οι δηλώσεις για στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, σε συνδυασμό με την ρητορική πολέμου, δημιουργούν παράξενους συνειρμούς. Η νέα τακτική του χερ Σοιμπλε, δεν είναι τακτική καπιταλισμού, αποτελεί κοντόφθαλμη πολιτική που θυμίζει εποχές πριν την έναρξη παγκοσμίου πολέμου, κάτι εξαιρετικά αρνητικό, τόσο για την Αγγλία, όσο και για την ΕΕ, οδηγώντας σε νέους κινδύνους την ήδη σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένη ευρωζώνη.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
