Πριν λίγους μήνες το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών παρουσίασε το Δείκτη Ποιότητας Νομοθέτησης, μία ερευνητική καινοτομία που μετράει τη ρυθμιστική ποιότητα της νομοθετικής παραγωγής ανά έτος. Ένα από τα πιο ενδεικτικά ευρήματα ήταν ότι κάθε βουλευτής, μόνο για να διαβάσει ολόκληρη τη νομοθετική παραγωγή του 2018, θα έπρεπε να αφιερώσει 60 εργάσιμες ημέρες - σχεδόν δυόμιση μήνες. Αν σκεφτούμε ότι αυτός ο τεράστιος όγκος αφορά μόνο ένα έτος και συνυπολογίσουμε τις δεκαετίες πολυνομίας, κακονομίας και φωτογραφικών ρυθμίσεων που έχουμε δει στο παρελθόν, μοιραία προκύπτει ότι ανάμεσα στους άπειρους νόμους και τις ρυθμίσεις που βαραίνουν την οικονομική μας ζωή θα υπάρχουν ορισμένοι αχρείαστοι, αντιπαραγωγικοί και ξεπερασμένοι νόμοι. Τι πρέπει να γίνει για αυτούς; Η απάντηση είναι η ρυθμιστική γκιλοτίνα.
Η μέθοδος αυτή, δοκιμασμένη με μεγάλη επιτυχία διεθνώς, επιτρέπει στη νομοθετική εξουσία να απαλλάξει τη χώρα στην οποία εφαρμόζεται από πολλές περιττές, αντι-αναπτυξιακές ή απαρχαιωμένες ρυθμίσεις που κάνουν τη ζωή των πολιτών δυσκολότερη, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Την προηγούμενη δεκαετία αρκετές χώρες, με τη στήριξη του ΟΟΣΑ, εφάρμοσαν αυτό το μέτρο και πέτυχαν σημαντικές βελτιώσεις στο επιχειρηματικό κλίμα τους. Η Νότια Κορέα μέσα σε 11 μήνες αξιολόγησε 11.125 ρυθμίσεις, κατάργησε περίπου τις μισές και απλοποίησε μία στις πέντε. Το Μεξικό μέσα σε εννιά μήνες κατάργησε περίπου 1.100 και απλοποίησε περί τις 500 ρυθμίσεις. Η Ουκρανία αξιολόγησε 14.000 χιλιάδες ρυθμίσεις μέσα σε 12 εβδομάδες, εκ των οποίων το 36% καταργήθηκε και το 7% απλοποιήθηκε.
Ένα ακόμα εξαιρετικό και διδακτικό παράδειγμα μας έρχεται από τη Σερβία. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το 2008 η κυβέρνηση της χώρας διεξήγαγε μελέτη προκειμένου να εντοπίσει όλους τους νόμους που επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη με σκοπό να εφαρμόσει τη ρυθμιστική γκιλοτίνα. Εντοπίστηκαν 2024 νόμοι και στη συνέχεια οι αρμόδιοι φορείς κλήθηκαν να δικαιολογήσουν την ανάγκη για τη διατήρησή τους. Μετά από τις εισηγήσεις, αποφασίστηκε να καταργηθούν 192 ρυθμίσεις και να τροποποιηθούν 304. Ειδικοί υπολόγισαν ότι η εφαρμογή της γκιλοτίνας θα ισοδυναμούσε με το οικονομικό όφελος 188 εκατομμυρίων ευρώ. Τρία χρόνια μετά ελάχιστες από αυτές τις προτάσεις είχαν εφαρμοστεί. Ο λόγος; σύμφωνα με την ίδια πηγή, η γκιλοτίνα αρκετές φορές κολλάει επειδή οι γραφειοκράτες δεν θέλουν να χάσουν την ισχύ τους και αρκετές δημόσιες υπηρεσίες δεν μπορούν να δεχτούν ότι ο καιρός τους πέρασε.
Μία μορφή γκιλοτίνας εφαρμόστηκε και στις ΗΠΑ με την άνοδο του Τραμπ στην προεδρία. Ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε το 2016 πως για κάθε νέα ρύθμιση που περνάει θα πρέπει να καταργούνται τρεις. Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, είπε ότι τελικά πέτυχε την κατάργηση οκτώ ρυθμίσεων έναντι των τριών που στόχευε αρχικά. Εμείς φυσικά όταν ο Τραμπ αναφέρεται στο έργο του κρατάμε πολύ μικρό καλάθι καθότι είναι γνωστές οι ρητορικές του υπερβολές αλλά και η “ελεύθερη σχέση” που έχει με τα έγκυρα δεδομένα, όμως η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνησή του καταργεί συνεχώς αρκετές άχρηστες ρυθμίσεις της οικονομίας.
Αν λοιπόν ένα μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία, άλλοτε μεγάλη και άλλοτε μικρή, σε χώρες τόσο διαφορετικές όπως η Κορέα, η Ουκρανία, το Μεξικό, οι ΗΠΑ, και η Σερβία, γιατί να μη γίνει και κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα;
Η ρυθμιστική γκιλοτίνα στη χώρα μας θα ήταν - έστω και σε επίπεδο άσκησης - μία εξαιρετική ευκαιρία ώστε να αξιολογήσουμε όχι μόνο το μέγεθος αλλά κυρίως ευρύτερο πεδίο δράσης του κράτους. Να απαλλαγούμε από τα περιττά ρυθμιστικά βαρίδια του παρελθόντος και να προετοιμάσουμε τη χώρα μας για την ψηφιακή εποχή.
