Μπαίνουμε στον Οκτώβρη, αλλά ακόμα η Ελλάδα καίγεται λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας, με νεκρούς μάλιστα. Και με τι καταγινόμαστε εμείς εδώ στο Ελλάντα; Με τον Κασσελάκη και τον Ανδρουλάκη. Χαριτωμένα τα μαλλιοτραβήγματά τους, δεν λέω, αλλά μέχρι να δούμε τι θα γίνει σ’ εκείνους τους μικρόκοσμους, με κανένα σοβαρότερο θέμα θα ασχοληθούμε; Για παράδειγμα, πως θα ονομάζουμε εφεξής το περίφημο «ύδωρ» των αρχαίων ημών προγόνων; Νερό ή νεράκι;
Προ εβδομάδας, έλαβα μέρος σε μια ενδιαφέρουσα επιστημονική συζήτηση για το θέμα της λειψυδρίας, πρόβλημα που θα ξεχάσουμε μόλις βρέξει, για να το ξαναθυμηθούμε με δραματικότερο τρόπο το επόμενο καλοκαίρι. Στην συζήτηση που παρακολούθησα, έμεινα αποσβολωμένος από τη σημασία που δίνουν οι επιστήμονες στις απώλειες νερού που έχει το σύστημα μας. Για τα υπόλοιπα θα σας γράψω σε πρώτη ευκαιρία. Χάνουμε, λέει, το 40%-50% του νερού που έχουμε στους ταμιευτήρες μας.
«Ρίξε μια ματιά στην Υλίκη όποτε περάσεις από τον εθνικό δρόμο» μου είπε ένας ειδικός. «Το μισό από το νερό που βλέπεις στη λίμνη, θα εξαφανιστεί χωρίς κανένας να ξέρει που πήγε». Ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα. «Μα πώς γίνεται να εξαφανιστεί το μισό νερό μιας τεράστιας λίμνης;» ρώτησα. «Από παράνομες αντλήσεις, από κλοπές νερού που γίνεται μέσα στις πόλεις και για αγροτικές εκμεταλλεύσεις, αλλά κυρίως από διαρροές του δικτύου» μου απάντησε και συνέχισε. «Οι υπόγειοι σωλήνες είναι σαράντα, πενήντα ή και εξήντα χρόνων, τρυπούν από τη διάβρωση και το νερό εξαφανίζεται δίχως κανένας να ξέρει σε ποια σημεία».
Του είπα αφελώς ότι μόλις εμφανιστεί νερό να τρέχει στον δρόμο, έρχεται η ΕΥΔΑΠ και επιδιορθώνει τη βλάβη. Πλην ο επιστήμονας είχε αντίρρηση. «Αυτές είναι θραύσεις αγωγών που βγάζουν πολύ νερό που φαίνεται γιατί πλημμυρίζει τους δρόμους, οπότε ναι, η βλάβη επιδιορθώνεται γρήγορα. Εγώ σου μιλώ για μικρές τρυπούλες που γίνονται λόγω παλαιότητας των σωληνώσεων, από τις οποίες βγαίνει το νερό και χάνεται μέσα στη γη δίχως να το παίρνουμε καθόλου χαμπάρι».
Πάλι αντέδρασα. «Μα για τις μικρές διαβρώσεις θα συζητάμε τώρα; Πόσο νερό διάολε, μπορεί να χαθεί από μια μικρή τρυπούλα;» Τα στοιχεία που μου έδωσε με κούφαναν, που λένε κι οι πιτσιρικάδες. «Η διαρροή από μια οπή μόλις 6mm, με συνήθη πίεση νερού στον σωλήνα, βγάζει τόσο νερό ώστε μέσα σε δύο μήνες γεμίζει μια πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων. Και ξέρεις πόσες τέτοιες διαρροές υπολογίζουμε ότι υπάρχουν σε περιοχές που το δίκτυο είναι πάνω από 50 ετών; Μια σε κάθε 200 μέτρα. Σ’ έναν δρόμο ενός χιλιομέτρου δηλαδή, κάθε χρόνο χάνουμε νερό που γεμίζει τριάντα πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Μόνο από έξι τρυπούλες. Για πολλαπλασίασε σε όλο το παλιό δίκτυο».
Τον κοίταξα σαν χαζός. «Μα αν είναι έτσι, γιατί δεν γίνεται συντήρηση; Γιατί δεν αλλάζουν τις παλιές σωληνώσεις;» Γέλασε. «Ξέρεις τι μήκος έχουν οι σωληνώσεις της ΕΥΔΑΠ σ’ όλη την Ελλάδα; Περίπου 10.000 χιλιόμετρα, μια απόσταση από την Αθήνα ως την Σαγκάη. Να αλλάξουμε όλες αυτές τις σωληνώσεις στο πατ-κιουτ, σκάβοντας όλους τους δρόμους όλων των πόλεων και χωριών, σε όλη την χώρα; Χρειαζόμαστε δυο ολόκληρους προϋπολογισμούς της Ελλάδας μόνο γι αυτό και μια δεκαπενταετία».
«Και αφήνουμε δηλαδή, να χάνεται έτσι τόσο νερό;» ξαναρώτησα. «Ε γίνονται επιδιορθώσεις και αντικαταστάσεις μικρής κλίμακας, όταν πάρουν χαμπάρι κάποια υπόγεια διαρροή. Αν μπει το νερό σε κανένα υπόγειο, ας πούμε, και τηλεφωνήσει ο νοικοκύρης ουρλιάζοντας. Αλλά ως ώρα, εφόσον υπήρχε σχετική αφθονία νερού, ήταν πιο συμφέρον να κάνουμε έργα που γεμίζουν τους ταμιευτήρες κι ας χάνουμε το μισό νερό τους, παρά να ξεκινήσουμε πρόγραμμα αντικατάστασης του δικτύου. Τώρα που το νερό περιορίζεται, θα αναπροσαρμόσουμε την τακτική μας. Ευτυχώς, υπάρχει πλέον και ευρωπαϊκή οδηγία που βάζει ανώτατο όριο διαρροών σ’ όλη την Ε.Ε. Οπότε θα το κάνουμε θέλοντας και μη».
Δεν ξέρω αν εντυπωσιαστήκατε κι εσείς όσο εγώ από τους αριθμούς. Και από τη διαπίστωση ότι αλλού είναι τα μεγάλα αφανή προβλήματα, ενώ εμείς καταγινόμαστε με τις μουρμούρες του Δούκα, με την εκστρατεία του Φάμελου ή με τα αυτοκόλλητα στα ταξί. Χαιρετίσματα…
(Για την ιστορία σας λέω ότι το Ισραήλ έχει το ρεκόρ μικρότερων διαρροών στο δίκτυο του παγκοσμίως, μόλις 3%. Οι δε γύρω του αραβικές χώρες, κατά 50% δεν έχουν καν δίκτυο, ο πληθυσμός παίρνει νερό καθημερινά με δοχεία από βυτιοφόρα αυτοκίνητα.)
