Έντονες αντιδράσεις έχουν προκαλέσει οι δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πως θέλει οι ΗΠΑ να αποκτήσουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας μακροπρόθεσμα, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Θα πάρουμε την ιδιοκτησία και θα αναλάβουμε την ευθύνη για την εξουδετέρωση όλων των επικίνδυνων βομβών που δεν έχουν εκραγεί και όλων των όπλων», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, τονίζοντας πως η κυβέρνησή του θα φροντίσει να «ξεφορτωθεί» τα κτίρια που «έχουν καταστραφεί» και να «αναπτυχθεί» ο παλαιστινιακός θύλακος.
Όπως, αναφέρει το πρακτορείο Reuters, πρόκειται για πρόταση που μπορεί να έπιασε εξαπίνης μέχρι και αξιωματούχους της κυβέρνησής του, ωστόσο είναι απόλυτα σύμφωνη με τις επεκτατικές πολιτικές του.
Από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η προσέγγισή του «Ameirica First» φαίνεται να έχει μετατραπεί σε «America More», με τον πρόεδρο να έχει αποκτήσει «εμμονή» με την απόκτηση νέων εδαφών, ακόμη και αν κατά την προεκλογική περίοδο δεσμεύθηκε να κρατήσει το έθνος μακριά από ξένες εμπλοκές και «αιώνιους πολέμους».
Ειδικότερα, σχετικά με τη Λωρίδα της Γάζας, είπε ότι οραματίζεται την οικοδόμηση ενός θέρετρου όπου οι διεθνείς κοινότητες θα μπορούσαν να ζήσουν αρμονικά.
Αυτή η πρόταση προκάλεσε διπλωματικούς κλυδωνισμούς στη Μέση Ανατολή και σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά ήταν χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο ο Τραμπ προσέγγισε τη δεύτερη θητεία του - αντιμετωπίζοντας τους δεσμούς με στενούς συμμάχους όπως ο Καναδάς και το Μεξικό ως σχέσεις σε μεγάλο βαθμό συναλλαγής και βλέποντας τον κόσμο ως μια μεγάλη «επιχειρηματική ευκαιρία». Η άποψη αυτή επιβεβαιώθηκε και από την πρότασή του τη Δευτέρα να ιδρύσει επενδυτικό ταμείο στις ΗΠΑ.
Ακόμη, έχει θέσει το ενδεχόμενο η χώρα να πάρει πίσω τη διώρυγα του Παναμά, οι ΗΠΑ να αποσπάσουν τη Γροιλανδία από τη Δανία και επανειλημμένα πρότεινε να απορροφηθεί ο Καναδάς ως 51η πολιτεία των ΗΠΑ.
Οι δημοσκοπήσεις του Reuters/Ipsos δείχνουν μικρή δημόσια υποστήριξη για αυτές τις ιδέες, ακόμη και στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Τραμπ.
Ταυτόχρονα, έχει απειλήσει τον Καναδά - μαζί με το Μεξικό - με οικονομικές κυρώσεις εάν δεν συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του Τραμπ για την ασφάλεια των συνόρων.
Ο Τραμπ έθεσε επίσης την προοπτική επανεγκατάστασης των περισσότερων από 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων που ζουν στη Γάζα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχει καταστεί ακατοίκητη μετά από σχεδόν 16 μήνες πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάζουν τέτοιες ιδέες, καθώς οποιαδήποτε αναγκαστική εκτόπιση θα παραβίαζε πιθανότατα το διεθνές δίκαιο.
Μάλιστα, ο γαμπρός του Τραμπ και πρώην βοηθός του, Τζάρεντ Κούσνερ, περιέγραψε πέρυσι τη Γάζα ως «πολύτιμη» παραθαλάσσια ιδιοκτησία.
Από την πλευρά του ο Νετανιάχου επαίνεσε τον Τραμπ επειδή «σκέφτεται έξω από το κουτί».
«Ο Τραμπ μπορεί να μην είναι σοβαρός σχετικά με μια αμερικανική συμμετοχή στη Γάζα», δήλωσε ο Γουίλ Γουέσλερ, ανώτερος διευθυντής προγραμμάτων Μέσης Ανατολής στο Atlantic Council, ενώ πρόσθεσε ότι «μπορεί να κάνει αυτό που κάνει συχνά, να παίρνει ακραίες θέσεις ως στρατηγική διαπραγμάτευσης».
«Ο πρόεδρος Τραμπ ακολουθεί το συνηθισμένο του εγχειρίδιο: Μετατοπίζει τους στόχους του για να αυξήσει τη δύναμή του εν αναμονή μιας διαπραγμάτευσης που θα ακολουθήσει», δήλωσε ο Γουέσλερ.
«Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για μια διαπραγμάτευση σχετικά με το μέλλον της Παλαιστινιακής Αρχής», κατέληξε.
«Δύσκολο να έχουμε ένα ευτυχές τέλος»
Αλλά η πρόταση του Τραμπ φαίνεται να απορρίπτει την ιδέα μιας λύσης δύο κρατών υπέρ κάποιου νέου παραδείγματος που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ που ίσως να λειτουργούν ως ρυθμιστής στην περιοχή.
«Ουάου», δήλωσε ο Τζον Άλτερμαν, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος τώρα είναι επικεφαλής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον. «Οι κάτοικοι της Γάζας ήταν απίθανο να εγκαταλείψουν οικειοθελώς την περιοχή», είπε.
«Πολλοί κάτοικοι της Γάζας κατάγονται από Παλαιστίνιους που εγκατέλειψαν τμήματα του σημερινού Ισραήλ και δεν μπόρεσαν ποτέ να επιστρέψουν στα προηγούμενα σπίτια τους. Είμαι δύσπιστος ότι πολλοί θα ήταν πρόθυμοι να εγκαταλείψουν ακόμη και μια κατεστραμμένη Γάζα», είπε.
«Μου είναι δύσκολο να φανταστώ ένα ευτυχές τέλος για μια μαζική ανάπλαση μιας αποψιλωμένης Γάζας», τόνισε.
Τα Ηνωμένα Έθνη και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν από καιρό υποστηρίξει το όραμα δύο κρατών που ζουν δίπλα-δίπλα μέσα σε ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα. Οι Παλαιστίνιοι θέλουν ένα κράτος στη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Λωρίδα της Γάζας, όλα εδάφη που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 με γειτονικά αραβικά κράτη.
Οι Αμερικανοί δεν είναι υπέρ της επεκτατική πολιτικής του Τραμπ
Σημειώνεται ότι, ο επεκτατισμός δεν ήταν μέρος της ρητορικής του Τραμπ προεκλογικά και μπορεί να υπάρχει κάποιος πολιτικός κίνδυνος για τον ίδιο και τους Ρεπουμπλικάνους συμμάχους του. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του Reuters/Ipsos, οι ψηφοφόροι δεν είναι σύμφωνοι.
Μόλις το 16% των ενηλίκων των ΗΠΑ υποστήριξε την ιδέα οι ΗΠΑ να πιέσουν τη Δανία να πουλήσει τη Γροιλανδία σε δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos που διεξήχθη στις 20-21 Ιανουαρίου μετά την ορκωμοσία του Τραμπ. Περίπου το 29% υποστήριξε την ιδέα της ανάκτησης του ελέγχου της διώρυγας του Παναμά.
Ενώ, μόλις το 21% συμφώνησε με την ιδέα ότι οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα να επεκτείνουν την επικράτειά τους στο δυτικό ημισφαίριο και μόλις το 9% των ερωτηθέντων, συμπεριλαμβανομένου του 15% των Ρεπουμπλικανών, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να εξασφαλίσουν νέα εδάφη.
