Η αλματώδης ισχυροποίηση της Κίνας, σε οικονομικό, τεχνολογικό αλλά και στρατιωτικό επίπεδο αποτελεί πρώτη στρατηγική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ, προβληματίζει τις χώρες της Δύσης και δυνητικά αποτελεί απειλή για τις ισορροπίες του διεθνούς συστήματος, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Συνέντευξη στην Μαριλίζα Αναστασοπούλου
Το Liberal συζήτησε με τον Τζον Σιτιλίδη, γεωπολιτικό αναλυτή και διευθυντή της Trilogy Advisors στην Ουάσινγκτον, για το πόσο μεγάλη απειλή είναι η Κίνα και ποια είναι τα σχέδια της σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Γιατί μία χώρα που έχει τόσο επωφεληθεί από το υπάρχον διεθνές σύστημα επιχειρεί να το αναδιατάξει;
Στην πρόσφατη συνάντηση των χωρών BRICS στo Γιοχάνεσμπουργκ, η Κίνα επεδίωξε, για άλλη μια φορά, τη διεύρυνση του οργανισμού με σκοπό να ενισχυθεί μία πολυπολική παγκόσμια τάξη και να δημιουργηθεί ένα αντίβαρο στη δυτική κυριαρχία. Οι κινεζικές προτάσεις συνάντησαν αντίσταση από την Ινδία και τη Βραζιλία, οι οποίες δεν θέλουν να βρεθούν σε άμεση αντιπαράθεση με τη Δύση.
Η Κίνα μεθοδικά έχει καταφέρει να αποκτήσει σημαντική υποστήριξη σε διεθνείς οργανισμούς, όπως στα Ηνωμένα Έθνη, λόγω και του ότι επηρεάζει τις ψήφους αναπτυσσόμενων χωρών μέσω οικονομικού δανεισμού που τους παρέχει για τη δημιουργία υποδομών.
Σε κάθε περίπτωση, η άνοδος της Κίνας τις τελευταίες δεκαετίες και η θέση της στο διεθνές γίγνεσθαι έχει καταλήξει να αποτελεί το μεγαλύτερο θέμα προβληματισμού στις ΗΠΑ, ενώ το ΝΑΤΟ πλέον αναφέρει ότι «οι δεδηλωμένες φιλοδοξίες και καταναγκαστικές πολιτικές της Κίνας αποτελούν πρόκληση στα συμφέροντα, στην ασφάλεια και στις αξίες των μελών του».
«Θα έλεγα ότι από την πλευρά της Ουάσινγκτον, αντιμετωπίζουμε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στρατηγικά την πρόκληση από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, σε αυτό που έχουμε μάθει ως τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες, υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών», μας εξηγεί ο κ. Σιτιλίδης
Στις ΗΠΑ υπάρχει μεγάλη συζήτηση ως πως το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η Κίνα. Άλλοι Πολλοί υποστηρίζουν ότι η στάση των ΗΠΑ θα έπρεπε να είναι πιο σκληρή. Κάποιοι θεωρούν ότι υπάρχει υπερβολική ανησυχία απέναντι στην Κίνα, σε σημείο που, όπως έγραψε ο ιστορικός Max Boot, οδηγεί σε υστερία και κινδυνεύει να οδηγήσει σε έναν αχρείαστο πυρηνικό πόλεμο - αυτή τη στιγμή η Κίνα είναι η 3η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη μετά τη Ρωσία και την Αμερική.
Ο κ. Σιτιλίδης μας επισημαίνει ότι «από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η διάθεση εθνικών πόρων στον κινεζικό στρατό αυξήθηκε κατά 900 % περίπου. Πιθανότατα δεν έχει υπάρξει ποτέ μεγαλύτερη και ταχύτερη ενίσχυση του στρατού ενός έθνους, από τη δεκαετία του 1930 στη Γερμανία. Τόσο απλά. Πρέπει λοιπόν να προσδιορίσει κανείς ποια είναι τα κίνητρα της Κίνας για τη δημιουργία αυτού του στρατού, όταν δεν αντιμετωπίζει καμία σοβαρή στρατιωτική απειλή από κάποια χώρα στην Ασία».
«Είτε πρόκειται για την Ιαπωνία, είτε για τις Φιλιππίνες, είτε για την Ινδία, καμία χώρα δεν επιδιώκει να επιτεθεί στην Κίνα, από την οποία εξαρτώνται όλο και περισσότερο για το εμπόριο και την οικονομική τους ευημερία. Ακόμη και η Ταϊβάν, η οποία απειλείται πιο άμεσα από την Κίνα, έχει ως μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της την Κίνα» εξηγεί ο κ. Σιτιλίδης. Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit, to 2022, η Κίνα κυριαρχεί μακράν στο διμερές εμπόριο αγαθών με όλες τις μεγάλες οικονομίες Ασίας-Ειρηνικού.
«Η κινεζική κυβέρνηση, ωστόσο, έχει καταστήσει σαφές ότι σκοπεύει να επιτύχει μια σημαντική ικανότητα προβολής ισχύος στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ώστε να είναι σε θέση να ξεπεράσει την Ταϊβάν έως το 2027, να προβάλει ισχύ στον Ειρηνικό έως το 2039 και να είναι ένας ισότιμος ανταγωνιστής μίας παγκόσμιας κλάσης στρατού με τις Ηνωμένες Πολιτείες έως το 2049, την εκατονταετηρίδα της ανάληψης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα» επεξηγεί ο κ. Σιτιλίδης.
«Το ερώτημα είναι, λοιπόν, με δεδομένο ότι πρόκειται για μια επιθετική, εχθρική, ολοκληρωτική κοινωνία που εποπτεύεται από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, γιατί να επιδιώξει να διαταράξει τόσο βαθιά τη διεθνή τάξη που, ίσως εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει φέρει τη μεγαλύτερη ευημερία και τα μεγαλύτερα οφέλη στην ίδια την Κίνα; Καμία άλλη χώρα δεν έχει επωφεληθεί περισσότερο από αυτό το διεθνές σύστημα, σίγουρα από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθάρρυναν την Κίνα να ενταχθεί στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου». Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, τα τελευταία 40 χρόνια, 800 εκατομμύρια Κινέζοι ξέφυγαν από συνθήκες ακραίας φτώχειας.
«Η σημαντική κινεζική στρατιωτική ενίσχυση, σε συνδυασμό με τις επιθετικές ενέργειές της κατά της Ταϊβάν, κατά του Βιετνάμ, κατά των Φιλιππίνων, τις αξιώσεις κυριαρχίας σε ιαπωνικό έδαφος, τις απειλές κατά της Νότιας Κορέας, τη σύγκρουση κατά μήκος των ινδικών συνόρων, αναδεικνύουν μια πολύ πολεμοχαρής κινεζική εξωτερική πολιτική που έχει ενθαρρυνθεί από αυτό που είναι τώρα, ίσως, ο δεύτερος ισχυρότερος στρατός στον κόσμο, εκτός από το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας».
Στο ερώτημά μας σε ποιο βαθμό η κινεζική απειλή υπερβαίνει το εμπόριο και τον τεχνολογικό ανταγωνισμό και εκτείνεται στρατιωτικά, ο κ. Σιτιλίδης απάντησε ότι «σχεδόν σίγουρα στόχος είναι η Ταϊβάν. Η Κίνα έχει καταστήσει σαφές ότι η Ταϊβάν θα ενωθεί με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας μέχρι το 2049, ιδανικά ειρηνικά. Αλλά αν χρειαστεί, θα χρησιμοποιήσει βίαια μέσα. Πέραν αυτού δεν βλέπω ένα σκόπιμο κινεζικό σχέδιο εισβολής σε οποιαδήποτε από τις υπόλοιπες χώρες.
Αυτό που επιδιώκουν είναι να εγκαθιδρύσουν τη σχέση που είχε η Κίνα όταν ήταν γνωστή ως Μέσο Βασίλειο και ο κυρίαρχος πολιτισμός στην Ασία σε ένα σύστημα υποτελών, όπου όλες αυτές που η Κίνα θεωρεί ως μικρότερες γειτονικές κοινωνίες ή σήμερα εθνικά κράτη, θα πλήρωναν φόρο τιμής στον μεγάλο κολοσσό της ασιατικής ηπείρου.
Στόχος της Κίνας είναι χώρες όπως το Βιετνάμ και οι Φιλιππίνες, καθώς και η Ινδονησία και το Βόρνεο, να παραδώσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, την οποία η Κίνα έχει ανακηρύξει ως κυρίαρχη λίμνη, παρόλο που είναι όλα διεθνή ύδατα. Αυτό που έχει κάνει, είναι να επιβάλει κυριαρχικές αξιώσεις σε ορισμένα νησιά στο νότιο ιαπωνικό αρχιπέλαγος. Επιδιώκει να διακηρύξει ότι είναι ο κολοσσός της Ασίας.
Θέλει να διαχειριστεί την οικονομία της Ασίας και να αναγκάσει όλες αυτές τις άλλες χώρες που έχουν τώρα συμμαχίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες να διακόψουν αυτές τις σχέσεις και να γίνουν υποτελείς χώρες στον κινεζικό κολοσσό.
Αυτό πιστεύω, με βάση την ιστορία και τα πρόσφατα κινεζικά κείμενα, ότι είναι ο απόλυτος κινεζικός σχεδιασμός για την Ασία» καταλήγει ο κ. Σιτιλίδης.
