Η απομυθοποίηση του Πούτιν
AP / Mikhail Metzel
AP / Mikhail Metzel

Η απομυθοποίηση του Πούτιν

Πριν από 365 ημέρες ακριβώς, ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τη βάρβαρη εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία. 

Ήταν οι ημέρες, κατά τις οποίες ένας δημοσιογραφικός - πολιτικός αχταρμάς, αποτελούμενος από οπαδούς του Τραμπ, της κομμουνιστικής αριστεράς, της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς, με διαφορετικά κίνητρα και αφετηρίες, προέβλεπε τη σύντομη επικράτηση των ασιατικών ορδών ως μετενσάρκωση του Κόκκινου στρατού και τη ρεβάνς κατά του καπιταλισμού και της «συλλογικής Δύσης» από τον «αρχιστράτηγο και στρατηλάτη» Πούτιν, ο οποίος θα εκδικούνταν για όλα τα δεινά που υπέστησαν από την ανίερη αυτή συμμαχία οι «ταπεινοί και καταφρονεμένοι» του κόσμου τούτου. 

Αλησμόνητη περίοδος, όταν μέσα στο ζόφο του πολέμου, των καταστροφών, τα άδικων θανάτου και του απερίγραπτου πόνου, διάφοροι «γεωπολιτικοί αναλυτές», απόστρατοι, δημοσιογράφοι και δημοσιολογούντες, πέραν της έκδηλης χαράς τους για τις «επιτυχίες» του ρωσικού στρατού, διαφήμιζαν τη στρατηγική σκέψη του ινδάλματός τους. Κατά τη γνωστή παροιμία περί χαράς και σεξ-εργάτριας (για να είμαστε και πολιτικώς ορθοί). 

Σήμερα, δώδεκα μήνες αργότερα, μπορούμε μετά μεγίστης βεβαιότητας να πούμε πως ο μεγαλύτερος απομυθοποιητής της σύγχρονης ιστορίας, είναι ο αγαπημένος όλων των παραπάνω Ρώσος πρόεδρος. 

Ας δούμε ποιος μύθος, τελικά, κατέρριψε ο ίδιος ή πώς έβαλε τα χεράκια του κι έβγαλε τα ματάκια του. 

Μύθος 1ος: «Το ηθικό πλεονέκτημα της Ρωσίας έναντι της Δύσης». Η πρώτη μεγάλη ήττα της Ρωσίας, τη στιγμή ακριβώς που εισέβαλε στην Ουκρανία, ήταν στο ηθικό επίπεδο. Ακυρώνοντας την υπογραφή της τόσο στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, όσο και σε όλες τις μεταπολεμικές διευθετήσεις, η Ρωσία επιτέθηκε στη γειτονική, ομόδοξη Ουκρανία, προκαλώντας πόνο, θάνατο και καταστροφή. Η ηθική αυτή ήττα, περιθωριοποιεί την Ρωσία όχι μόνο στη διεθνή κοινότητα, αλλά και στη μεγάλη οικογένεια των κρατών, στα οποία κατοικούν σλαβικά φύλα. 

Μύθος 2ος: «Η Ρωσία διαθέτει το δεύτερο καλύτερο στρατό του κόσμου» μετά από εκείνο των ΗΠΑ. Στα πεδία των μαχών, διαθέτοντας υπεροπλία παντού και κυριαρχία στον αέρα, ο ρωσικός στρατός υπέστη μία σειρά ταπεινωτικών ηττών, αρχής γενομένης στο αεροδρόμιο Γκοστομέλ και φτάνοντας μέχρι την ηρωική άμυνα στην πόλη Μπαχμούτ, σήμερα.

Αποκαλύφθηκε η αρχαία, για τα σύγχρονα στρατιωτικά δεδομένα, στρατηγική και τακτική του ρωσικού στρατού, ο απαρχαιωμένος και αποτυχημένος τρόπος οργάνωσής του σε μονάδες συνδυασμού όπλων, χωρίς την αντίστοιχη εκπαίδευση των μεσαίων και κατώτατων αξιωματικών στη λήψη αποφάσεων επί του πεδίου.

Επιπλέον, η εγγενής διαφθορά, βαριά κληρονομιά από τον Κόκκινο στρατό, είχε παραλυτικές επιπτώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν βαριές απώλειες ανθρώπινου δυναμικού (η Ρωσία έχασε σε ένα χρόνο περισσότερους από δέκα ανώτατους αξιωματικούς, όταν στον πόλεμο στο Αφγανιστάν που διήρκησε περίπου δέκα χρόνια, είχε χάσει μόνο έναν).

Κυρίως, όμως, η χειρότερη επίπτωση ήταν η απώλεια της πρωτοβουλίας και η καθήλωσή των μονάδων σε ένα μέτωπο 1.000 και πλέον χιλιομέτρων. Από την άλλη πλευρά, η Ουκρανία όχι μόνο αντιμετώπισε με ανδρεία τις επιθέσεις αλλά πέρασε και σε αντεπιθέσεις ανακαταλαμβάνοντας εδάφη και υποχρεώνοντας την Ρωσία να υποστεί ήττες γοήτρου, αλλά και ουσίας. 

Μύθος 3ος: «Η Δύση είναι διαιρεμένη, νωθρή και άβουλη». Η αντίδραση του Δυτικού κόσμου ήταν άμεση, αποφασιστική και γενναιόδωρη. Σε λίγες μόνο εβδομάδες, η Ρωσία βρέθηκε απομονωμένη, χάνοντας εταίρους και πελάτες των εξαγώγιμων προϊόντων της, αποκλεισμένη από τις αγορές υψηλής τεχνολογίας αλλά και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.

Η μέχρι πρόσφατα ράθυμη Ευρωπαϊκή Ένωση, απέδειξε ταχύτατα αντανακλαστικά, συσπειρώθηκε μπροστά στην κοινή απειλή και απέδειξε πως μπορεί να χειρίζεται όχι απλά με επάρκεια, αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικά τΑ πιο περίπλοκα ζητήματα που προκαλεί ένας πόλεμος στα σύνορά του.

Την ίδια στιγμή, το ΝΑΤΟ, απέκτησε νέο νόημα ύπαρξης και είδε τη γοητεία του να εκτοξεύεται στα ύψη, καθώς χώρες όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, οι οποίες παραδοσιακά τηρούν πολιτική ουδετερότητας, έσπευσαν να καταθέσουν αιτήσεις για να γίνουν μέλη του. Άξιο προσοχής, είναι επίσης και το γεγονός πως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες είτε είναι, είτε δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, σπεύδουν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, πράγμα που μέχρι πριν δύο χρόνια φάνταζε αδιανόητο. 

Μύθος 4ος: «Η Ρωσία έχει δημιουργήσει κλοιό με τους αγωγούς και η Δύση θα υποκύψει». Το γνωστό αυτό σενάριο διακινήθηκε πρώτα από το Κρεμλίνο και στη συνέχεια από διάφορα παπαγαλάκια, τα οποία υποστήριζαν πως οι καλομαθημένες, δυτικές κοινωνίες, θα ξεσηκωθούν λόγω των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και του συνακόλουθου πληθωρισμού, θα πιέσουν τις κυβερνήσεις τους κι εκείνες με τη σειρά τους θα «πείσουν την ουκρανική κοινωνία και ηγεσία» να υποκύψει στις απαιτήσεις του Ρώσου ηγέτη.

Η πραγματικότητα τους διέψευσε πανηγυρικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και άλλες χώρες, με ταχύτατους ρυθμούς άλλαξαν προμηθευτές και εφοδιαστικές αλυσίδες, στερώντας από την Ρωσία τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. 

Μύθος 5ος: «Η Ρωσία θα αποναζιστικοποιήσει και θα αποστρατιωτικοποιήσει την Ουκρανία», βασισμένη σε έναν άλλο μύθο από το 2014, σύμφωνα με τον οποίο «στο Κίεβο έγινε πραξικόπημα και την εξουσία κατέλαβαν οι νεοναζί».

Ο συγκεκριμένος μύθος, ο οποίος διακινήθηκε και στη χώρα μας από ακροαριστερούς και διάφορα άλλα περιτρίμματα του πολιτικού κόσμου του περιθωρίου, χρησίμευσε προκειμένου να πεισθεί το εσωτερικό ακροατήριο στην Ρωσία, πως τάχα η χώρα τους δέχεται επίθεση από τους απογόνους της Βέρμαχτ και των Ες-Ες.

Βολικός μύθος για μία χώρα, ο πληθυσμός της οποίας, αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο, αγνοεί τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι υπόλοιπες κοινωνίες, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και κυρίως, ότι οι πολίτες και οι κοινωνίες έχουν δικαίωμα στην επιλογή, πράγμα άγνωστο στην μακραίωνη ιστορία της Ρωσίας.

Βέβαια, κανείς δεν αναφέρει την ύπαρξη ρωμαλέου νεοφασιστικού κινήματος στο εσωτερικό της Ρωσίας, μέλη του οποίου διακρίθηκαν τόσο κατά τη διάρκεια της υβριδικής επιχείρησης στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας το 2014, όσο και κατά την εισβολή του 2022. 

Μύθος 6ος: «Η Ουκρανία και οι Ουκρανοί δεν υπάρχουν, είναι απλά αδελφοί που έχασαν το δρόμο τους, με τη βοήθεια της διεφθαρμένης Δύσης και η Ρωσία θα τους επαναφέρει στον ίσιο δρόμο». Η παγκόσμια κοινή γνώμη, από τις πρώτες ώρες της ρωσικής εισβολής, είδε την ανατολή ενός παλιού, γενναίου και όμορφου έθνους, αυτό των Ουκρατών, των απογόνων των ηρωικών Κοζάκων που τόσο ύμνησε ο σπουδαίος Νικολάι Γκόγκολ στο έργο του «Τάρας Μπούλμπα».

Αν υπήρχαν σε κάποιους αμφιβολίες περί της ιστορικής συνέχειας του έθνους των Ουκρανών, ο πόλεμος τις διέλυσε πανηγυρικά. Ένας από τους στόχους του Πούτιν, η διάλυση της Ουκρανίας και ο εξανδραποδισμός του ουκρανικού έθνους απέτυχε κυριολεκτικά. Επιπλέον, η εισβολή συνέβαλε στη δημιουργία του πλέον αξιόμαχου στρατού της σύγχρονης εποχής, η τακτική και στρατηγική του οποίου στα πεδία των μαχών, θα διδάσκεται σε όλες τις στρατιωτικές σχολές του κόσμου. 

Μύθος 7ος: «Η Ρωσία είναι χώρα πλούσια και θα αντέξει τις πιέσεις». Η Ρωσία, όντως, είναι μία πλούσια χώρα σε φυσικούς πόρους. Πάντα ήταν. Ο κρατικός της προϋπολογισμός στηρίζεται, κυρίως, στα έσοδα από τις εξαγωγές πρώτων υλών. Ο πόλεμος, όμως, το πρώτο πράγμα, μετά την αλήθεια, πλήττει το εμπόριο και την οικονομία.

Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, σχεδιασμένες σε μακροχρόνια βάση, έχουν αρχίσει να ασκούν φοβερές πιέσεις στην οικονομία της. Ο αποκλεισμός από το διεθνές διατραπεζικό σύστημα συναλλαγών, η πείνα, κυριολεκτικά, για πρώτες ύλες, ανταλλακτικά και εξαρτήματα, οδηγεί την οικονομία της Ρωσίας σε ένα τέλμα, προκαλώντας ασφυξία και παράλυση ολόκληρων κλάδων.

Την ίδια στιγμή, η καραδοκούσα Κίνα, δεν χάνει την ευκαιρία να αγοράζει με μεγάλες εκπτώσεις πρώτες ύλες και να πουλάει καταναλωτικά προϊόντα, σε μια προσπάθειά της να μετατρέψει τη «μικρή αδελφή» σε αποικία. 

Μύθος 8ος: «Ο Πούτιν είναι ένας πανίσχυρος ηγέτης στο εσωτερικό της Ρωσίας». Αυτή είναι η εικόνα που μεταδίδει η προπαγανδιστική μηχανή του Κρεμλίνου. Αυτή είναι η εικόνα που μεταφέρουν και διάφοροι όψιμοι λάτρεις του «στιβαρού ηγέτη».

Η πραγματικότητα, όμως, είναι άλλη. Αν και «στιβαρός» ηγέτης ο Πούτιν, είδε ανήμπορος το κράτος του, να χάνει το μονοπώλιο άσκησης βίας, με την εμφάνιση διαφόρων πολέμαρχων. Γνωστότερος όλων ο παλιός του μάγειρας Πριγκόζιν, ακολουθούμενος από τον χαλίφη της Τσετσενίας, Καντίροφ.

Τη δόξα τους, όμως, εζήλεψαν πολλοί και ήδη άρχισαν να σχηματίζονται «Συντάγματα εθελοντών» σε διάφορες περιφέρειες, κυρίως υποβαθμισμένες, με στόχο την ενίσχυση του τακτικού στρατού. Παράλληλα, οι διάφορες φατρίες της ρωσικής ελίτ παίζουν τα δικά τους παιχνίδια, με στόχο όχι την ανατροπή του, αλλά το πλασάρισμα σε καλή θέση την επόμενη ημέρα. 

Μύθος 9ος: «Η Ρωσία θα νικήσει στο τέλος». Στηριζόμενος σε διαφορετικό αξιακό σύστημα, στο οποίο η ανθρώπινη ζωή και, κυρίως, η ζωή του στρατιώτη δεν έχει την παραμικρή αξία, ο Πούτιν είναι έτοιμος να θυσιάσει εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσους, προκειμένου να πετύχει έστω και κάποιους ελάσσονες στόχους του. Αδιαφορεί για το νέο κύμα αυτοεξορίστων, με το οποίο έχασε το ανθό της μορφωμένης νεολαίας, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει πρόβλημα στους κλάδους αιχμής των νέων τεχνολογιών.

Αδιαφορεί, επίσης, για το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα που θα κληροδοτήσει στις επόμενες γενιές, αφού οι προβλέψεις μιλούν για ενάμιση εκατομμύρια ζωές, κυρίως άνδρες σε παραγωγική ηλικία, που θα προσφερθούν θυσία στον ρωσικό Μολόχ του πολέμου. Έτσι, όμως υποσκάπτει το μέλλον της ίδιας του της χώρας, δείχνοντας πως έχει διδαχθεί τίποτα από τα πικρά μαθήματα της ιστορίας. Και μπορεί, οι συγκαιρινοί τους, ναρκωμένοι από την πολυετή προπαγάνδα και τον έμφυτο κομφορμισμό τους να κάνουν πως δεν δίνουν σημασία σε αυτό, οι μελλοντικές γενιές, σίγουρα θα του χρεώσουν την μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία της Ρωσίας. 

Επιμύθιο

Ο καταστροφικός αυτός πόλεμος, θα κρατήσει πολύ. Η Ρωσία, επέλεξε για άλλη μια φορά τον «θάνατο μετά των αλλοφύλων», προκειμένου να βρει διέξοδο στο αδιέξοδο που η ίδια δημιουργεί και ξαναδημιουργεί στον εαυτό της, προσηλωμένο με ανεξήγητο ζήλο στο παρελθόν, αντί να ατενίζει το μέλλον. Το μεγάλο ερώτημα αυτού του πολέμου είναι: θα επιλέξει η Ρωσία το άλμα στο κενό μόνη της ή θα θελήσει να συμπαρασύρει στο χαμό και άλλους;