O κινητήρας εσωτερικής καύσης υπηρέτησε την ανθρωπότητα πιστά. Επέτρεψε να εκμηδενίσουμε τις αποστάσεις, να παράγουμε τεράστιες ποσότητες ενέργειας, να αυξήσουμε με εκθετικό ρυθμό τη βιομηχανική παραγωγή και δυστυχώς να αλλάξουμε ακόμα και τη σύσταση της γήινης ατμόσφαιρας, φέρνοντας το κλίμα στα όρια του σημείου χωρίς επιστροφή. Ευτυχώς, όμως, φαίνεται ότι μέσα στις επόμενες δεκαετίες ο κινητήρας εσωτερικής καύσης θα αποσυρθεί σταδιακά από τα αυτοκίνητα για να περάσει στις προθήκες των μουσείων τεχνολογίας. Αυτοκινητοβιομηχανίες, εταιρείες ενέργειας αλλά και ολόκληρες χώρες δεσμεύονται οριστικά στο μέλλον: τον ηλεκτροκινητήρα.
Πριν από λίγες ημέρες η Γαλλία ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει τη σταδιακή διακοπή πωλήσεων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων οχημάτων μέχρι το 2040, καθώς επιδιώκει να γίνει μια χώρα μη εξαρτώμενη από τους υδρογονάνθρακες. Το πολυεθνικό πρόγραμμα Electric Vehicle Initiative, στο οποίο μετέχουν 10 χώρες μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ, έθεσε ως στόχο το 30% των πωλήσεων αυτοκινήτων, λεωφορείων και φορτηγών να αποτελούνται από ηλεκτροκίνητα μοντέλα, μέχρι το 2030. Για την ίδια χρονιά η Ινδία έχει προγραμματίσει την πώληση αποκλειστικά ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
Την ίδια στιγμή η Volkswagen, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων παγκοσμίως, σχεδιάζει τη διάθεση τεσσάρων προσιτών ηλεκτροκίνητων μοντέλων έως το 2025, η Mercedes-Benz θα παρουσιάσει 10 αντίστοιχα οχήματα έως το 2022, ενώ σε λίγες ημέρες η Tesla θα ξεκινήσει τις παραδόσεις του Model 3, του αυτοκινήτου που πολλοί ειδικοί έχουν χαρακτηρίσει ως το «iPhone της αυτοκίνησης», με τη λογική ότι θα αλλάξει ολόκληρο τον κλάδο, όπως ακριβώς έκανε η συσκευή της Apple στην κινητή τηλεφωνία.
Αλλά και οι εταιρείες καυσίμων και ενέργειας θεωρούν την υπόθεση ηλεκτροκίνηση ως δεδομένη. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της BP, Spencer Dale, εκτιμά ότι το 2035 θα κυκλοφορούν 450 εκατομμύρια ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα παγκοσμίως. Αντίστοιχα, ο CEO της ιταλικής Enel, Francesco Starace, ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ότι η εταιρεία του θα επενδύσει 300 εκατ. ευρώ για να εγκαταστήσει 12.000 σταθμούς φόρτισης αυτοκινήτων σε ολόκληρη την Ιταλία. Αυτή τη στιγμή στη γειτονική χώρα κυκλοφορούν μόλις 6.000 ηλεκτρικά αυτοκίνητα και είναι προφανές ότι η Enel δεν θα προχωρούσε σε μια τόσο μεγάλη επένδυση, αν δεν πίστευε ακράδαντα στο μέλλον της ηλεκτρικής αυτοκίνησης.
Ηλεκτρικά όνειρα ή πραγματικότητα;
Η όποια δυσπιστία σχετικά με το μέλλον της ηλεκτροκίνησης καταρρίπτεται εύκολα από τα στοιχεία πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Πίσω στο όχι και τόσο μακρινό 2005 οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων δεν ξεπερνούσαν τις μερικές εκατοντάδες. Το 2015 πάνω από ένα εκατομμύριο ηλεκτρικά αυτοκίνητα διέσχιζαν τους δρόμους, αριθμός που το 2016 αυξήθηκε στα δύο εκατομμύρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ).
H ζήτηση για… volts έχει «ρεύμα» και στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία της Ένωσης Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκίνητων αποκαλύπτουν ότι το πρώτο τρίμηνο του 2017, οι πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών αλλά και υβριδικών μοντέλων έφτασαν τα 235.438 οχήματα, ενισχυμένες κατά 36% σε ετήσια βάση.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, το Bloomberg New Energy Finance προβλέπει ότι το 2038, θα είναι η χρονιά που οι πωλήσεις ηλεκτροκίνητων μοντέλων θα ξεπεράσουν εκείνες των συμβατικών. Έτσι, το 2040 θα κυκλοφορούν στους δρόμους 530 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Το «iPhone της αυτοκινητοβιομηχανίας»
Ουσιαστικά αυτό που περιγράφουν οι αναλυτές είναι μια πραγματική επανάσταση, αφού παρά την αύξηση των πωλήσεων, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν σήμερα μόλις το 0,2% του παγκόσμιου στόλου ελαφρών οχημάτων. Το βασικό πρόβλημα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων σήμερα είναι η υψηλή τιμή κτήσης τους, λόγω του υψηλού κόστους κατασκευής των μπαταριών. Πρόβλημα το οποίο, όμως, σταδιακά ξεπερνιέται. Ήδη το κόστος των μπαταριών ιόντων λιθίου (Lithium-ion) έχει αποκλιμακωθεί κατά 73% από το 2010 και θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται σύμφωνα με τις προβλέψεις αναλυτών του κλάδου. Αποτέλεσμα; Υπολογίζεται ότι έως το τέλος της επόμενης δεκαετίας - ίσως και νωρίτερα – το κόστος ενός ηλεκτρικού αυτοκίνητου για τον τελικό καταναλωτή θα είναι το ίδιο με το κόστος ενός αυτοκινήτου με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Μάλιστα, το ορόσημο για την εξέλιξη αυτή βρίσκεται μόλις λίγες ημέρες μακριά. Ειδικότερα, στις 28 Ιουλίου, όταν η Tesla έχει δεσμευτεί ότι θα αποστείλει στους πρώτους πελάτες της το Model 3. Η εμπορική επιτυχία του συγκεκριμένου μοντέλου είναι στοίχημα όχι μόνο για την Tesla – η οποία ομολογουμένως απέδειξε ότι η ηλεκτροκίνηση είναι εφικτή – αλλά για το μέλλον των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Το Model 3 θα είναι σχετικά προσιτό, αφού η τιμή του ξεκινά από τα 35.000 δολάρια, θα έχει αυτονομία περίπου 350 χιλιόμετρα ενώ η Tesla θα μπορεί να παράγει έως 20.000 οχήματα το μήνα από τον προσεχή Δεκέμβριο. Με άλλα λόγια, θα έχει το προφίλ ενός συμβατικού αυτοκίνητου, όντας όμως ηλεκτρικό.
Το Model 3 έχει ήδη περίπου 500.000 παραγγελίες και αν η Tesla μπορέσει τελικά να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις έναντι των πελατών της, η υπόθεση «ηλεκτρικό αυτοκίνητο» θα πρέπει να θεωρείται ότι έκλεισε.
Αλλαγή ισορροπιών
Και κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, για κάποιους, αλλά εμφανίζονται και ευκαιρίες για κάποιους άλλους. Πρώτος μεγάλος χαμένος θα είναι η πετρελαϊκή βιομηχανία και πετρελαιοπαραγωγοί χώρες. Υπολογίζεται ότι το 2040 η επικράτηση της ηλεκτροκίνησης θα μειώσει τις ανάγκες για καύσιμα κατά περίπου 8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως. Πρόκειται για τεράστιο αριθμό αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα η Σαουδική Αραβία εξάγει 7 εκατομμύρια βαρέλια.
Αντίθετα, οι ανάγκες για άλλες πρώτες ύλες θα εκτοξευτούν. Ειδικότερα, οι ανάγκες για γραφίτη μόνο για τα εργοστάσια ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα φτάσουν τους 852.000 τόνους ετησίως το 2030 από 13.000 τόνους το 2015, για νικέλιο και αλουμίνιο στους 327.000 τόνους ετησίως από 5.000 το 2015, ενώ και η ζήτηση για χαλκό θα εκτοξευτεί καθώς οι ηλεκτροκινητήρες στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα παραπάνω από τεράστια πηνία χαλκού.
Αντίστοιχα, η ζήτηση για λίθιο, αναπόσπαστο κομμάτι – με την υφιστάμενη τεχνολογία – στις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, κοβάλτιο και μαγγάνιο θα εκατονταπλασιαστεί!
Τα πάντα θα κριθούν μέσα στα επόμενα 6 – 8 χρόνια. Αν οι ρυθμοί υιοθέτησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων πλησιάσουν τις προβλέψεις, τα κόστη θα συμπιεστούν και οι καταναλωτές θα μπορούν να ανταποκριθούν στην τιμή ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Σε διαφορετική περίπτωση η ηλεκτροκίνηση απλά θα καθυστερήσει, δεν πρόκειται να χαθεί.
Πάντως για όσους ψάχνουν να βρουν το αρνητικό σημείο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυτό είναι ένα: η σχεδόν παντελής έλλειψη θορύβου, που τα καθιστά, σύμφωνα με ειδικούς, επικίνδυνα για τους πεζούς. Αλλά αυτό λύνεται μάλλον εύκολα.
Πηγές: Bloomberg, Cleantechnica, The Guardian, NBC
Επιμέλεια: Γιάννης Παλιούρης
