Την περίοδο που η κυβέρνηση του Donald Trump προσπαθεί να απομονώσει την Τεχεράνη, μέσω… Κατάρ, ολοένα και περισσότερες εμβληματικές επιχειρήσεις από την Ευρώπη ρίχνουν γέφυρες συνεργασίας πολλών δισ. ευρώ προς το Ιράν.
Την αρχή έκανε πέρυσι η Peugeot, ως ο πρώτος κατασκευαστής αυτοκινήτων που εισήλθε εκ νέου στην ιρανική αγορά, με συμφωνία για αναβάθμιση του εργοστασίου της στην Τεχεράνη και την έναρξη κατασκευής μοντέλων Citroen στη χώρα. Λίγους μήνες αργότερα, η Renault ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου εργοστασίου με δυνατότητα κατασκευής 150.000 αυτοκινήτων ετησίως.
Ακολούθησε τον Δεκέμβριο του 2017 το mega-deal μεταξύ Airbus και Iran Air για την αγορά 100 αεροσκαφών της ευρωπαϊκής αεροδιαστημικής βιομηχανίας, έναντι 10 δις. ευρώ, παραγγελία που συμπληρώθηκε τον Απρίλιο του 2017 από τη συμφωνία για αγορά ακόμα 20 μικρότερων αεροσκαφών έναντι 1 δις. ευρώ.
Ωστόσο οι συμφωνίες που προκάλεσαν τη μεγαλύτερη αίσθηση ήταν αυτές με τη γαλλική Total και τη γερμανική Volkswagen, πριν λίγες ημέρες.
Συγκεκριμένα, η Total και το Ιράν κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για την κατασκευή τριών εργοστασίων πετροχημικών, σε μια συμφωνία που, εάν οριστικοποιηθεί θα οδηγήσει σε επενδύσεις ύψους έως 2 δισ. δολαρίων στο Ιράν από τον γαλλικό πετρελαϊκό κολοσσό.
Αντίστοιχα, , η Volkswagen εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία αναφέρει ότι έχει υπογράψει σύμβαση με τον τοπικό εισαγωγέα Mammut Khodro, προκειμένου να προσφέρει τα οχήματα Tiguan και Passat, κυρίως σε αντιπροσωπείες στην περιοχή της Τεχεράνης. Με τον τρόπο αυτό η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία επαναδραστηριοποιείται στο Ιράν μετά από 17 χρόνια.
Οι συγκεκριμένες συμφωνίες δημιουργήσαν αίσθηση καθώς έρχονται σε μια πολύ «ευαίσθητη» στιγμή: την περίοδο που ο Donlad Trump έχει απειλήσει να εγκαταλείψει τη συμφωνία του Barack Obama για χαλάρωση των εμπορικών κυρώσεων στο Ιράν και η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ επιβάλλοντας ταξιδιωτικούς και οικονομικούς περιορισμούς, με την κατηγορία ότι η Ντόχα υποστηρίζει την τρομοκρατία ως σύμμαχος του Ιράν.
Οι αποφάσεις της Τotal και της Volkswagen βάζουν τέλος στις εικασίες ότι οι απειλές Trump θα φόβιζαν τις δυτικές εταιρείες να επενδύσουν στην ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία της Μέσης Ανατολής. Υπογραμμίζουν επίσης τη διάσταση μεταξύ του D. Trump και των Ευρωπαίων όσον αφορά την αντιμετώπιση του Ιράν. Οι Ευρωπαίοι δείχνουν ακόμα προσήλωση στην πολιτική συνεννόησης που χάραξε ο Barack Obama.
"Οι επενδυτές βρίσκονταν σε στάση αναμονής, περιμένοντας ένα σημάδι για το ποια κατεύθυνση θα πάνε τα πράγματα", υποστηρίζει ο Homayoun Falakshahi, ανώτερος αναλυτής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, στη Wood Mackenzie. “Το σχέδιο της Total να επενδύσει στην ανάπτυξη ιρανικού πεδίου φυσικού αερίου, σημαίνει ότι η πιθανότητα να υπάρξουν μεγάλες ανατροπές δεν είναι τόσο μεγάλη”, συμπληρώνει.
Μάλιστα, προβλέπει ότι άλλες τέσσερις ή πέντε εταιρείες ενέργειας θα ακολουθήσουν με επενδυτικές συμφωνίες το επόμενο έτος. Η Royal Dutch Shell και η ιταλική Eni βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις για την ανάπτυξη τοπικών πεδίων. Η συμφωνία με την Total ήταν "το σύνθημα που η πετρελαϊκή βιομηχανία παρακολουθούσε στενά και περίμενε", επισημαίνει ο αναλυτής της Wood Mackenzie.
Όσο μεγαλύτερη επιχειρηματική εμπλοκή έχει η Ευρώπη στο Ιράν, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να διαρρήξει τις σχέσεις της με τη χώρα, η οποία ούτως ή άλλως υπό την ηγεσία του Hassan Rouhani επιθυμεί ξένες επενδύσεις. Το Ιράν μπορεί να υπερηφανεύεται για τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο ενώ δεν περνά απαρατήρητο ότι διαθέτει 80 εκατομμύρια καταναλωτές που διψούν για δυτικά προϊόντα μετά από δεκαετίες εμπορικών κυρώσεων.
Προς το παρόν η πολιτική Trump για απομόνωση του Ιράν δεν φαίνεται να αποδίδει. Αν, μάλιστα, θέλει να τορπιλίσει τη συμφωνία με το Ιράν που υπέγραψε ο προκάτοχός του θα πρέπει να πείσει τη Ρωσία, έναν βασικό σύμμαχο του Ιράν, και την Κίνα, η οποία επίσης έχει επενδύσει στα πεδία φυσικού αερίου του Ιράν.
Μπορεί, όμως, να δυσκολέψει τη ζωή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων καθώς δεν θα μπορέσουν να αναζητήσουν χρηματοδότηση σε αμερικανικές τράπεζες. Είναι άραγε αυτό αρκετό για να κάνουν πίσω; Μάλλον όχι, αν κρίνουμε από τις δηλώσεις του επικεφαλής της Total, Patrick Pouyanne, o οποίος προχθές υπογράμμισε ότι θα επισκεφθεί πολλές φορές το Ιράν, αφού επίκεινται πολλές συμφωνίες.
Στην περίπτωση του Ιράν ο Donald Trump έχει να αντιμετωπίσει έναν φοβερό αντίπαλο: την ευκαιρία για business σε μια πρακτικά παρθένα αγορά, λόγω των πολυετών κυρώσεων. Και απ' ότι φαίνεται οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να αφήσουν αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη.
Πηγές: Bloomberg, CNBC
Επιμέλεια: Γιάννης Παλιούρης
