«Αναγνωρίζω… δεδομένης της κατάστασης ότι δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή με την οποία εκλέχθηκα από το Συντηρητικό Κόμμα». Με αυτές τις λέξεις η Liz Truss, παραιτήθηκε από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος και την πρωθυπουργία της χώρας, στις 15:30 ακριβώς, με ανακοίνωσή της έξω από το νούμερο 10 της Downing Street.
Από την ανακοίνωση και μετά, ξεκίνησε ο αγώνας δρόμου για τη διαδοχή. Που από ότι φαίνεται θα οδηγήσει στο νέο πρωθυπουργό, σε χρόνο ρεκόρ. Όπως ακριβώς σε χρόνο ρεκόρ, παραιτήθηκε και η Liz Truss.
Ο νέος ή η νέα πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου θα οριστεί έως την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου από το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της Επιτροπής 1922 Graham Brady μετά την παραίτηση της Liz Truss.
«Θα είναι εφικτό να γίνει μια ψηφοφορία και να ολοκληρωθούν οι εκλογές μέχρι την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου», είπε σε δημοσιογράφους.
Υπενθυμίζεται ότι η διαδικασία εκλογής της Truss στην ηγεσία, από περίπου 170.000 μέλη του κυβερνώντος κόμματος, διήρκεσε δύο μήνες μετά την αποχώρηση του Μπόρις Τζόνσον.
Ο πρώην αντίπαλος της στην ηγεσία Rishi Sunak είναι το φαβορί για να αναλάβει την πρωθυπουργία, ακολουθούμενος από την Penny Mordaunt και τον Υπουργό Άμυνας Ben Wallace. Ο καγκελάριος Jeremy Hunt έχει ήδη αποκλείσει τον εαυτό του από την κούρσα, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είναι το τέταρτο φαβορί για να επιστρέψει στην Downing Street.
Ο σερ Graham Brady επιβεβαίωσε ότι τα μέλη του κόμματος των Τόρις θα έχουν λόγο στη νέα κούρσα για την ηγεσία των Συντηρητικών - εάν πρόκειται για δύο υποψηφίους. Αν οι βουλευτές με κάποιο τρόπο ενωθούν γύρω από έναν υποψήφιο, αυτό μπορεί να μην συμβεί, πρότεινε, λέγοντας: «Αν είναι μόνο ένας υποψήφιος, τότε υπάρχει μόνο ένας».
Αλλά αυτό το αποτέλεσμα φαίνεται απίθανο, δεδομένων ορισμένων από τις φατρίες εντός του κόμματος.
Εάν τα μέλη έχουν ξανά λόγο, αυτό θα μπορούσε να γίνει πολύπλοκο. Θυμηθείτε την τελευταία φορά που ο Rishi Sunak ήταν πρώτος στον αρχικό γύρο των ψήφων βουλευτών, αλλά στη συνέχεια τα μέλη επέλεξαν τη Liz Truss αντί αυτού.
Σύμφωνα με το Sky News, o φιναλίστ για την ηγεσία των Τόρις, Rishi Sunak, και πρώην υπουργός Οικονομικών έχει δηλώσει ότι είναι «πολύ έτοιμος για τη δουλειά». Η επικεφαλής των Κοινοτήτων Penny Mordaunt έχει επίσης «καταστήσει σαφές στις δημόσιες εμφανίσεις της ότι είναι έτοιμη για τη θέση».
Και η Suella Braverman -η οποία παραιτήθηκε χθες από υπουργός Εσωτερικών- άσκησε έντονη κριτική στην Τρας κατά την παραίτησή της, σε μια κίνηση που πολλοί ερμηνεύουν ως έκφραση επιθυμίας να θέσει υποψηφιότητα για τη θέση του πρωθυπουργού.
Ενδιαφέρον ωστόσο έχει και το σχόλιο του Peter Walker, του «Guardian», ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους βουλευτές των Συντηρητικών να συσπειρωθούν γύρω από έναν νέο ηγέτη που θα αντικαταστήσει τη Λιζ Τρας.
Όπως αναφέρει το βρετανικό δίκτυο BBC, αρκετοί βουλευτές των Τόρις, τα ονόματα των οποίων είχαν ακουστεί ως υποψήφιοι για την ηγεσία των Τόρις έχουν αποκλείσει τους εαυτούς τους, συμπεριλαμβανομένων του Υπουργού Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ και του Υπουργού Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι.
Σημειώνει δε ότι δεν υπάρχει ακόμη επισήμως κανένας από τους υποψήφιου να ανακοινώνει την υποψηφιότητά του, ωστόσο, συνεχίζει, οι βουλευτές αρχίζουν ολοένα και περισσότερο να σχηματίζονται σε στρατόπεδα, με αρκετούς να λένε δημόσια ότι θα υποστήριζαν είτε τον Μπόρις Τζόνσον είτε τον Ρίσι Σουνάκ είτε την Πένυ Μόρντοντ.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Boris Johnson αναμένεται να είναι υποψήφιος στην αναμέτρηση για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος για να αντικαταστήσει τη Λιζ Τρας, η οποία παραιτήθηκε σήμερα, ανέφεραν οι Times.
Οι βουλευτές των Τόρις πρέπει να εμποδίσουν την επιστροφή του Τζόνσον, ζήτησε ο αναπληρωτής αρχηγός των Φιλελευθέρων Δημοκρατών Ντέιζι Κούπερ, καθώς, όπως μετέδωσε η Telegraph ο πρώτος επιστρέφει στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτό το Σαββατοκύριακο.
Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ ανέφερε πως θα αποτελέσει προσβολή για τον λαό η επιστροφή του τρεις μήνες μετά την παραίτησή του και η ανάθεση της πρωθυπουργίας σε έναν άνθρωπο που κρίθηκε ακατάλληλος για το αξίωμα του πρωθυπουργού.
Εάν υπάρξουν δύο υποψήφιοι
Εάν υπάρχουν δύο υποψήφιοι, τότε θα υπάρξει ταχεία διαδικτυακή ψηφοφορία από τα μέλη του κόμματος των Τόρις και όλα θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 28 Οκτωβρίου, δήλωσε ο Τζέικ Μπέρι, εξερχόμενος από το βρετανικό κοινοβούλιο, όπως μετέδωσε το BBC.
Ο ηγέτης των Τόρις δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες για το διαδικτυακό σύστημα ψηφοφορίας, αλλά διαβεβαίωσε πως θα είναι ασφαλές, προσθέτοντας ότι θα καταβληθούν όλες οι προσπάθειες ώστε να συμπεριληφθούν όσοι δεν έχουν πρόσβαση να ψηφίσουν διαδικτυακά.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής 1922, που είναι αρμόδια για τα εσωκομματικά ζητήματα, Γκράχαμ Μπρέιντι δήλωσε έξω από τη Βουλή: «Μίλησα με τον πρόεδρο του κόμματος Τζέικ Μπέρι και επιβεβαίωσε ότι είναι εφικτό να διεξαχθεί ψηφοφορία και εκλογή νέου αρχηγού μέχρι την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου. Οπότε, μπορούμε να έχουμε νέο ηγέτη πριν την ψηφοφορία στη Βουλή για τον προϋπολογισμό, στις 31 Οκτωβρίου».
Επίσης, σημείωσε ότι οι υποψήφιοι για την αρχηγία του κόμματος θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 100 υπογραφές βουλευτών και η κατάθεση του αιτήματος των υποψηφιοτήτων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο στις 14:00 τη Δευτέρα.
Να σημειωθεί ότι η κούρσα διαδοχής μετά την παραίτηση Τζόνσον τον Ιούλιο κράτησε κάτι παραπάνω από ενάμιση μήνα.
Οι διεκδικητές της ηγεσίας του Συντηρητικού κόμματος και, κατά συνέπεια, και του πρωθυπουργικού θώκου, θα χρειαστεί να λάβουν τη στήριξη τουλάχιστον 100 Συντηρητικών βουλευτών ώστε να θέσουν υποψηφιότητα, ανακοίνωσε ο Γκράχαμ Μπρέιντι, ο επικεφαλής της λεγόμενης «Επιτροπής 1922» που επιβλέπει τη διαδικασία.
Το υψηλό όριο σημαίνει ότι το πολύ τρεις υποψήφιοι θα καταφέρουν να διεκδικήσουν τα αξιώματα, αφού οι Συντηρητικοί βουλευτές είναι μόνο 357.
Με βάση τους νέους κανονισμούς που ανακοίνωσε ο Μπρέιντι, οι υποψηφιότητες θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι τις 14.00 της Δευτέρας, τοπική ώρα (16.00 ώρα Ελλάδας).
Εάν μόνο ένας συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών, τότε θα ανακηρυχθεί αυτομάτως νικητής την Δευτέρα. Εάν οι επίδοξοι πρωθυπουργοί είναι δύο, τα μέλη του κόμματος θα αναδείξουν τον νικητή σε διαδικτυακή ψηφοφορία.
Στην περίπτωση και τρίτου υποψηφίου, θα προηγηθεί ψηφοφορία των βουλευτών με την οποία θα περάσουν στον επόμενο γύρο (στη διαδικτυακή ψηφοφορία των μελών του κόμματος) μόνο οι δύο πρώτοι. Ο νικητής θα ανακοινωθεί την Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου.
Τα προφίλ των υποψηφίων
Ρίσι Σούνακ
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας εμφανιζόταν ως ο πιο δημοφιλής υποψήφιος για να διαδεχθεί τον Μπόρις Τζόνσον πριν από την έναρξη της εσωκομματικής ψηφοφορίας. Ωστόσο, στον τελευταίο γύρο -- στον οποίο συμμετείχαν περίπου 170.000 μέλη του κόμματος -- ηττήθηκε από τη Λιζ Τρας. Αρκετά μέλη δεν του συγχώρησαν την παραίτηση που υπέβαλε τον Ιούλιο, η οποία έφερε αναταραχή στους κόλπους των Τόρις και ακολούθησε τελικά η αποχώρηση του Μπόρις Τζόνσον από τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.
Ο Σούνακ είχε προειδοποιήσει πάντως για τους κλυδωνισμούς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στις χρηματαγορές οι φορολογικές περικοπές που είχε εξαγγείλει η Τρας.
Σύμφωνα με την εφημερίδα The Telegraph, ο Ρίσι Σούνακ θεωρείται «βέβαιο» πως θα διεκδικήσει την ηγεσία των Τόρις.
Πένι Μόρντοντ
Πρώην υπουργός Άμυνας, η Μόρντοντ υπήρξε ένθερμη υποστηρίκτρια του Brexit. Συμμετείχε στην προηγούμενη εσωκομματική διαδικασία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, φθάνοντας ένα βήμα πριν από τον τελικό γύρο.
Η Μόρντοντ απέσπασε θετικά σχόλια με την ομιλία της στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα, όταν υπερασπίστηκε την κυβέρνηση παρότι ανέτρεψε πολλές από τις πολιτικές της. Φέρεται να έχει «ευρεία απήχηση» λόγω της ικανότητάς της να διατηρεί φιλίες με συναδέλφους της από διαφορετικές πτέρυγες των Συντηρητικών.
Τζέρεμι Χαντ
Μετά την αποπομπή του υπουργού Οικονομικών Κούαζι Κουάρτενγκ, η Λιζ Τρας στράφηκε στον Τζέρεμι Χαντ (πρώην υπουργό Εξωτερικών και Υγείας) για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Οι πειστικές εμφανίσεις του σε τηλεοπτικά δίκτυα και στη Βουλή των Κοινοτήτων, ακυρώνοντας το οικονομικό μανιφέστο της Τρας, έκαναν ορισμένους Συντηρητικούς βουλευτές να λένε πως ο Τζέρεμι Χαντ είναι «ο πραγματικός πρωθυπουργός».
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι δεν επιθυμεί να γίνει πρωθυπουργός, παρότι συμμετείχε σε δύο προηγούμενες κούρσες, όπως το 2019 όταν είχε ηττηθεί στον τελευταίο γύρο από τον Μπόρις Τζόνσον.
Μπεν Ουάλας
Ο πρώην υπουργός Άμυνας της Βρετανίας είναι ένα από τα λίγα στελέχη της κυβέρνησης που όχι μόνο έμειναν αλώβητα από την πρόσφατη πολιτική αναταραχή αλλά ενίσχυσαν την αξιοπιστία τους.
Ο Μπεν Ουάλας διετέλεσε υπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση τόσο του Τζόνσον όσο και της Τρας, σε μια δύσκολη περίοδο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Θεωρείται δημοφιλής στο Συντηρητικό Κόμμα και εξέπληξε πολλούς όταν έθεσε εαυτόν εκτός της κούρσας για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον, υποστηρίζοντας ότι προτιμούσε να επικεντρωθεί στα καθήκοντά του στο υπουργείο Άμυνας.
Μπόρις Τζόνσον
Από τότε που ανέλαβε δήμαρχος του Λονδίνου (2008), ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε πόντους και έγινε ολοένα και πιο δημοφιλής και το 2019 έγινε πρωθυπουργός της Βρετανίας ύστερα από έναν εκλογικό θρίαμβο.
Ο Τζόνσον ήταν πρωταγωνιστής στη διαδικασία που οδήγησε τελικά στο Brexit, κερδίζοντας ψήφους σε περιφέρειες που δεν είχαν ψηφίσει ποτέ στο παρελθόν Συντηρητικούς. Αναγκάστηκε τελικά να εγκαταλείψει την εξουσία υπό το βάρος μιας σειράς σκανδάλων.
Πηγές του περιβάλλοντός του ανέφεραν ότι, επί του παρόντος, ο Μπόρις Τζόνσον ενδιαφέρεται περισσότερο να κερδίσει χρήματα από ομιλίες του παρά να επιστρέψει στο πολιτικό προσκήνιο.
Οι Times του Λονδίνου εκτιμούν ότι τελικά θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος. Ο Μπόρις Τζόνσον θεωρεί ότι αυτό «είναι ζήτημα εθνικού συμφέροντος», σύμφωνα με τον πολιτικό συντάκτη των Times Στίβεν Σουίνφορντ.
