Του Γιάννη Μαντζίκου
Μπορεί η Ρωσία να μην έχει την ικανότητα να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ όσον αφορά την μάχη επιρροής στην Αφρικανική ήπειρο, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι απούσα. Το φθινόπωρο άλλωστε θα λάβει χώρα στο Σότσι της η Σύνοδος «Ρωσίας-Αφρικής» η οποία αποτελεί μια προσπάθεια του Κρεμλίνου να δείξει στη διεθνή σκηνή ότι διεκδικεί κομμάτι από την πίτα.
Σύμφωνα με αναλυτές, που επικαλείται ο Guardian, οι ρωσικές κινήσεις επιταχύνθηκαν το 2018, καθώς ανώτεροι ρώσοι αξιωματούχοι έχουν εγκατασταθεί σε διάφορες Αφρικανικές πρωτεύουσες και διαπραγματεύονται συμφωνίες για πώληση όπλων και για προσφορά στρατιωτικών υπηρεσιών, επιζητώντας κυρίως διπλωματική υποστήριξη και κάποιες δυνητικά κερδοφόρες συμβάσεις για εξόρυξη ορυκτών.
Χαρακτηριστικά, πέρυσι η Ρωσία υπέγραψε συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με τη Γουινέα, την Μπουρκίνα Φάσο, το Μπουρούντι και τη Μαδαγασκάρη. Η Μπουρκίνα Φάσο παρέλαβε πέρυσι ρωσικά μεταγωγικά ελικόπτερα και όπλα. Στη Γουινέα μάλιστα υποστηρίζεται ενεργά η προσπάθεια του προέδρου Κοντε να αλλάξει τα όρια της παραμονής στην εξουσία μακράν του 2020, ενώ όπως αναφέρει το έγκυρο βρετανικό think tank Chatham House «είναι κοινό μυστικό ότι στις εκλογές του 2018 στη Μαδαγασκάρη αρκετοί υποψήφιοι έλαβαν συμβουλές από το Κρεμλίνο».
Στο Σουδάν η Μόσχα συζητά της επίτευξη συμφωνίας για την παροχή διευκολύνσεως στα πολεμικά πλοία του ρωσικού Ναυτικού στα λιμάνια της Ερυθράς θάλασσας, ενώ στην Ερυθραία έχει ήδη συμφωνήσει με την κυβέρνηση τη δημιουργία βάσης υποστήριξης.
Την ίδια ώρα όμως πέραν των επισήμων συμφωνιών, η Μόσχα δουλεύει όπως φαίνεται και «υπογείως». Τον Ιούλιο του 2018, τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία κατά τη διάρκεια έρευνας της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρίας Βάγκνερ η οποία αναλαμβάνει δύσκολες αποστολές. Η ιστορία με τον θάνατο των Ρώσων δημοσιογράφων συγκλόνισε τα διεθνή μέσα. Παράλληλα, όμως η Βάγκνερ βρέθηκε και στο Μάλι όπου η τοπική κυβέρνηση ζήτησε τη βοήθεια της Μόσχας για να καταπολεμήσει την τρομοκρατία, παρά το γεγονός ότι ήδη υπάρχουν στη χώρα χιλιάδες γάλλοι στρατιώτες και κυανόκρανοι του ΟΗΕ.
Αναλυτές επισημαίνουν πως το ξαφνικό ενδιαφέρον της Ρωσίας για την Αφρική οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων. Ένας από τους λόγους είναι ο κίνδυνος της διπλωματικής απομόνωσης της Ρωσίας στη διεθνή κοινότητα εξαιτίας της ισχυρής εξωτερικής πολιτικής που έχουν αναπτύξει εδώ και δεκαετίες οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Η Μόσχα αντιμετώπισε αυτό το πρόβλημα τόσο στον πόλεμο της Συρίας, όσο και στην κρίση της Ουκρανίας, και πλέον αναζητά συμμάχους, κυρίως για στήριξη των θέσεών της στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Παράλληλα, όμως η Ρωσία αναζητεί επίσης νέες αγορές και ενεργειακούς πόρους στην Αφρική ενώ έχει και μεγάλα συμφέροντα στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην Αλγερία, στην Ανγκόλα, στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στη Σενεγάλη, στη Νότια Αφρική, στην Ουγκάντα και στη Νιγηρία.
