Όλοι εναντίον όλων είναι στη Συμμαχία της Αριστεράς στη Γαλλία, η οποία αντιμετωπίζει το φάσμα της ακυβερνησίας μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, που συγκροτούν ετερόκλητες δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς, κατέκτησε απρόσμενη και εντυπωσιακή νίκη, πλην όμως κινδυνεύει να αποδειχθεί «πύρρειος».
Η γαλλική πολιτική βρίσκεται σε αδιέξοδο μετά τις εκλογές, με την κοινοβουλευτική αριθμητική να μην ευνοεί την συγκρότηση σταθερής κυβέρνησης και χωρίς να διαφαίνεται μέχρι στιγμής ο διάδοχος του πρωθυπουργού Γκαμπριέλ Ατάλ. Ο φιλελεύθερος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, φαίνεται να μην βιάζεται, αφήνει τον χρόνο να κυλάει και αναμένει τη ρήξη στη συμμαχία της Αριστεράς, «κλείνοντας το μάτι» προς τους Σοσιαλιστές αλλά και τους Ρεπουμπλικανούς στα δεξιά του.
Η γαλλική οικονομία, ωστόσο, δεν έχει το χρόνο να περιμένει με το Ελεγκτικό Συνέδριο, που είναι αρμόδιο να επιτηρεί την πορεία του προϋπολογισμού, να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, το ίδιο και o επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Πάολο Τζεντιλόνι.
Εβδομάδα έντονων πολιτικών εξελίξεων είναι η τρέχουσα στη Γαλλία, καθώς πέραν από τις πολιτικές ζυμώσεις που βαίνουν αμείωτες σε ένταση και παρασκήνιο, συνεδρίασε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο και ο Μακρόν έκανε δεκτή την παραίτηση του Γκαμπριέλ Ατάλ, ενώ την Πέμπτη συνεδριάζει η Βουλή υπό τη νέα σύνθεσή της προς ανάδειξη προέδρου.
Ο Γάλλος πρόεδρος έκανε με δεκτή την παραίτηση Ατάλ, αλλά του ζήτησε να ηγηθεί υπηρεσιακής κυβέρνησης «για μερικές εβδομάδες» προκειμένου να διαχειρίζεται τις τρέχουσες υποθέσεις, πιθανώς μέχρι και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, οι οποίοι αρχίζουν στις 26 Ιουλίου.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, το οποίο περιλαμβάνει σοσιαλιστές, κομμουνιστές, πράσινους και την αριστερή Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, το ισχυρότερο κόμμα της συμμαχίας, κέρδισε σχετική πλειοψηφία 182 εδρών στην 577μελή Βουλή, μακράν από την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών. Οι σύμμαχοι του Μακρόν ήρθαν δεύτεροι με 168 έδρες, η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, με πρόεδρο τον 28χρονο Ζορντάν Μπαρντελά, τρίτη με 143 έδρες και οι Ρεπουμπλικανοί της παραδοσιακής γαλλικής δεξιάς απέσπασαν 46 έδρες.
Υπό κανονικές συνθήκες ο διάδοχος του Ατάλ θα έπρεπε να προέλθει από τους κόλπους του μεγαλύτερου σε έδρες συνασπισμού, δηλαδή του Λαϊκού Μετώπου, ωστόσο τα κόμματα της αριστεράς αδυνατούν να καταλήξουν σε ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής. Σύμφωνα με το Σύνταγμα ο πρόεδρος μπορεί να ορίσει πρωθυπουργό οποιοδήποτε πρόσωπο της επιλογής του -δεν έχει υποχρέωση η επιλογή του να ανήκει στο πρώτο κόμμα, αρκεί να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης ή να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με ψήφο ανοχής. Σίγουρα, όμως, θα ήταν πολιτικά αμφιλεγόμενο για τον Μακρόν να αρνηθεί να ορίσει έναν πρωθυπουργό που δεν προέρχεται από τη μεγαλύτερη πολιτική συμμαχία.
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι Σοσιαλιστές τορπίλισαν τις ελπίδες της Μαρί-Ιγκέτ Μπεγιό, πρώην κομμουνίστριας βουλευτή και προέδρου του περιφερειακού συμβουλίου στο υπερπόντιο έδαφος της Γαλλίας Ρεϊνιόν, η οποία είχε την υποστήριξη της Ανυπότακτης Γαλλίας και των κομμουνιστών. Η Ανυπότακτη Γαλλία, από την πλευρά της, απέρριψε της υποψηφιότητα της καθηγήτριας Οικονομικών, Λοράνς Τουμπιανά, η οποία υποστηρίχθηκε από τους σοσιαλιστές, τους κομμουνιστές και τους πράσινους. Η τελευταία έγινε ευρύτερα γνωστή ως εκπρόσωπος της Γαλλίας στην COP21 και για τη συμβολή της στη σύνταξη της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.
Σε μια αιχμηρή ανακοίνωση τη Δευτέρα, η Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ανέφερε ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα ενεργεί υπέρ του Μακρόν και της κεντρώας συμμαχίας του. «Ασκώντας βέτο σε οποιαδήποτε υποψηφιότητα [για πρωθυπουργό] προερχόμενη από Νέο Λαϊκό Μέτωπο, το Σοσιαλιστικό Κόμμα στοχεύει να επιβάλει τον δικό του υποψήφιο, υποστηρίζοντας ότι ο υποψήφιός του θα ήταν κατάλληλος για να συνεργαστεί με τον Εμανουέλ Μακρόν. Με αυτόν τον τρόπο, επιτρέπει στον Μακρόν να αποφασίζει για τη συμμαχία μας, ενώ η συμμαχία αυτή δημιουργήθηκε ενάντια στις πολιτικές του Μακρόν», δήλωσε ο Μελανσόν.
Η Ανυπότακτη Γαλλία υποστηρίζει ότι o επόμενος πρωθυπουργός θα πρέπει να προέρχεται από τις τάξεις της, δεδομένου ότι είναι το μεγαλύτερο κόμμα της συμμαχίας, και επιμένει πως μόνο ένα τέτοιο πολιτικό στέλεχος θα μπορούσε να εφαρμόσει το προεκλογικό πρόγραμμα του Λαϊκού Μετώπου. Ωστόσο, πολλοί βουλευτές από τη συμμαχία υπέρ του Μακρόν «Μαζί» έχουν δηλώσει σαφώς ότι θα υποστήριζαν πρόταση δυσπιστίας κατά οποιασδήποτε κυβέρνησης που θα περιλάμβανε υπουργό της Ανυπότακτης Γαλλίας, πολλώ δε μάλλον τον ίδιο τον Μελανσόν, συνεπώς μία τέτοια κυβέρνηση θα ήταν εξαρχής θνησιγενής.
Η κρίσιμη εκλογή του προέδρου της Εθνοσυνέλευσης την Πέμπτη θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει «βαρόμετρο» των πολιτικών εξελίξεων, καθώς θα διαφανεί ποιες συμμαχίες διαμορφώνονται. Πάντως, με τη δεδομένη κατανομή εδρών μετά τις εκλογές, τέσσερα φαίνεται να είναι τα πιθανά σενάρια για σχηματισμό κυβέρνησης:
- Κυβέρνηση μειοψηφίας από την αριστερή συμμαχία: Όπως προαναφέρθηκε προϋποθέτει να υπάρξει συμφωνία των αριστερών κομμάτων, κάτι που δεν φαίνεται προσώρας ορατό. Στην ίδια συμμαχία βρίσκονται δυνάμεις που απορρίπτουν τον καπιταλισμό και είναι ακραία ευρωσκεπτικιστικές (όπως το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα) και από την άλλη μετέχουν οι «Σοσιαλιστές του χαβιαριού», όπως τους αποκαλούσαν επί χρόνια. Είναι απορίας άξιον πώς οι δυνάμεις αυτές θα μπορούσαν να προσφέρουν μαζί μία αξιόπιστη κυβερνητική πρόταση. Ήδη το πρόγραμμα που παρουσίασαν δεν είναι κοστολογημένο και χαρακτηρίζεται εκτός πραγματικότητας της γαλλικής οικονομικής κατάστασης. Ακόμη και αν επιτευχθεί η συγκρότησή της, θα πρόκειται για μία κυβέρνηση έκθετη σε μια οποιαδήποτε πρόταση δυσπιστίας.
2- Συγκρότηση μεγάλου συνασπισμού: Το σενάριο αυτό προβλέπει μία κυβέρνηση που θα είχε την υποστήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, της συμμαχίας «Μαζί» του Μακρόν και των γκωλικών Ρεπουμπλικανών. Μέχρι στιγμής, μόνο οι βουλευτές που τάσσονται υπέρ του Μακρόν πιέζουν για αυτή την επιλογή που προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, την «αποσκίρτηση» των σοσιαλιστών από το Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να αποτύχουν πρώτα οι προσπάθειες από την αριστερή συμμαχία, ώστε οι σοσιαλιστές βουλευτές να έχουν το άλλοθι ότι δοκίμασαν, αλλά αποδείχθηκε ανέφικτη μία κυβέρνησης της Αριστεράς.
Κυβέρνηση μειοψηφίας κεντρώων και δεξιάς: Ορισμένα στελέχη της συμμαχίας «Μαζί» του Μακρόν και των Ρεπουμπλικανών έχουν δημοσίως δηλώσει ότι θα επιθυμούσαν τον σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας από τις δύο παρατάξεις, η οποία θα υποστηριζόταν από περισσότερους από 210 βουλευτές. Αρκετά ονόματα, όπως ο Ζαβιέ Μπερτράν και ο Φρανσουά Μπαϊρού, έχουν αναφερθεί ως πιθανοί πρωθυπουργοί. Στην παρούσα φάση δεν κρίνεται ιδιαίτερα ρεαλιστικό το σενάριο αυτό, καθώς και στις δύο πλευρές υπάρχουν βουλευτές απρόθυμοι να συνάψουν μία τέτοια κυβερνητική συμφωνία και επιπλέον μια τέτοια κυβέρνηση μπορεί εύκολα να καταρρεύσει από μια πρόταση δυσπιστίας που θα υποστηριχθεί από την Ανυπότακτη Γαλλία και την Εθνική Συσπείρωση.
Κυβέρνηση τεχνοκρατών: Είναι ένα σενάριο που δεν συζητείται προς το παρόν από καμία πλευρά και δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στη Γαλλία.
Ο μεγάλος σκόπελος που πρέπει να περάσει πάντως η επόμενη γαλλική κυβέρνηση είναι η κατάρτιση και η έγκριση τους επόμενους μήνες του προϋπολογισμού του 2025 και αυτό είναι κάτι δύσκολο να επιτευχθεί από μία κυβέρνηση μειοψηφίας, ιδιαίτερα υπό την Αριστερά. Η πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση θα απέρριπτε τον προϋπολογισμό που θα έφερνε προς ψήφιση μίας κυβέρνησης μειοψηφίας του Λαϊκού Μετώπου, που σε πιστή εφαρμογή του προγράμματός του θα περιελάμβανε σημαντικές αυξήσεις φόρων και δαπανών.
Ήδη το Ελεγκτικό Συμβούλιο της Γαλλίας, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα δημόσια οικονομικά της χώρας και το αυξανόμενο έλλειμμά της προκαλούν ανησυχία και αφήνουν τη χώρα «επικίνδυνα εκτεθειμένη» στην περίπτωση ενός νέου, μακροοικονομικού σοκ και επανέλαβε ότι είναι πολύ σημαντικό για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, να μειώσει το δημόσιο έλλειμμά της. Ένας μεγάλος συνασπισμός ή μια κυβέρνηση τεχνοκρατών θεωρούνται τα πιο ευνοϊκά σενάρια για την εφαρμογή ενός «σφιχτού» προϋπολογισμού και τη θεσμοθέτηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων.
