Στην επιχείρηση «αγοράζω χρόνο» επιδίδεται εντέχνως η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν για να επεκτείνει τα εδαφικά κέρδη στο ουκρανικό μέτωπο δελεάζοντας παράλληλα τον Ντόναλντ Τραμπ με «τεράστιες οικονομικές συμφωνίες», ενόσω το Κίεβο κάνει ασκήσεις διπλωματικής ισορροπίας για να αποφύγει να προκαλέσει εκ νέου την οργή του Αμερικανού προέδρου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι «καμία πραγματική διαπραγμάτευση» δεν διεξάγεται αυτή τη στιγμή· επαναβεβαιώνει (Ουγγαρίας εξαιρουμένης) τη στήριξή της στην Ουκρανία και βαδίζει η ίδια στα πρώτα στάδια του εγχειρήματος της κοινής άμυνας και ασφάλειας.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των «27» προσήλθαν χθες στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών με την Κομισιόν να έχει ανοίξει πλέον τη λεγόμενη «Λευκή Βίβλο» για την ευρωπαϊκή Άμυνα, καθώς και στον απόηχο της τηλεφωνικής επικοινωνίας των Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν, η οποία και ήλθε να πιστοποιήσει στα μάτια της Ευρώπης πως ο Ρώσος πρόεδρος και θέλει να παρατείνει τον πόλεμο και μπορεί. Πέραν αυτού, εάν η πρώτη (γνωστή) επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν της 12ης Φεβρουαρίου θα μπορούσε να είναι μία πρόβα τζενεράλε, το τηλεφώνημα της περασμένης Τρίτης ήλθε ως επιβεβαίωση ότι οι ΗΠΑ βγάζουν από την απομόνωση τη Μόσχα και εγκαινιάζουν μία προσέγγιση που ξεπερνά κατά πολύ την Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζεται στο συνολικό πλέγμα των διμερών σχέσεων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την ανακοίνωση για την «επιλεκτική» κατάπαυση του πυρός στις ενεργειακές υποδομές που συμφωνήθηκε τηλεφωνικά από τους δύο προέδρους, αφότου ο Πούτιν απέρριψε το σχέδιο Τραμπ για ολική εκεχειρία ενός μήνα, στο οποίο είχε συμφωνήσει το Κίεβο στις συνομιλίες της Τζέντα, φροντίζοντας ωστόσο να μην τον αποξενώσει προβάλλοντας μεταξύ άλλων τα πεδία μεταξύ τους οικονομικής συνεργασίας. Καμία πρόθεση εγκατάλειψης των μαξιμαλιστικών της στόχων δεν δείχνει η Μόσχα και το ερώτημα στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι πώς θα κινηθεί στο εξής ο Ντόναλντ Τραμπ για μία εκεχειρία που ο ίδιος επιθυμεί γρήγορα και πάση θυσία αλλά ο Πούτιν δεν βιάζεται.
Μέχρι το ερώτημα να απαντηθεί, η ΕΕ των «26» απορρίπτει απερίφραστα ρωσικές απαιτήσεις περί διακοπής της στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο ως προαπαιτούμενο για «αποτροπή κλιμάκωσης της σύγκρουσης και επίτευξης προόδου προς την επίλυσή της με πολιτικά και διπλωματικά μέσα», κατά τις ανακοινώσεις του Κρεμλίνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί την προσέγγισή της για «ειρήνη μέσω της ισχύος», η οποία απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις δικές της ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες ως βασικό στοιχείο.
Μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία, η οποία θα σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας, ώστε να αποτρέπεται η μελλοντική ρωσική επιθετικότητα, τονίζουν οι ηγέτες και στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «χαιρετίζει τις προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει προς αυτή την κατεύθυνση από κοινού με ομοϊδεάτες και εταίρους του ΝΑΤΟ». Η τελευταία αναφορά αφορά στη «συμμαχία των προθύμων» για την Ουκρανία, ένα ακόμη βήμα για τη συγκρότηση της οποίας γινόταν χθες στο Λονδίνο με τη «σύνοδο των στρατηγών», ανώτατων στρατιωτικών αξιωματούχων από πάνω από 20 χώρες, που φιλοξένησε ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Εμανουέλ Μακρόν.
Στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθύνθηκε στους «27» μέσω τηλεδιάσκεψης για να τους ενημερώσει για την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο ίδιος με τον Ντόναλντ Τραμπ σε συνέχεια της συνομιλίας του τελευταίου με τον Πούτιν. Ακολούθησε δίωρη συζήτηση των ηγετών για την Ουκρανία και την εικόνα αντικατοπτρίζει η δήλωση ανώτατου κοινοτικού αξιωματούχου πως στις Βρυξέλλες ήταν κοινή η πεποίθηση ότι «αυτή τη στιγμή δεν γίνονται πραγματικές διαπραγματεύσεις». Το εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διορίσει έναν ειδικό απεσταλμένο για τη στιγμή που ίσως αρχίσουν όντως πραγματικές διαπραγματεύσεις απασχόλησε επίσης τη Σύνοδο, ωστόσο δεν βρέθηκε κοινό έδαφος και πληροφορίες έκαναν λόγο για έντονη ενόχληση της Κάγια Κάλας όταν ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, επανέφερε τη σχετική φινλανδική πρόταση, με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας να επιμένει ότι αυτή είναι δική της αρμοδιότητα.
Το σκέλος του κειμένου συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής που αφορά στην Ουκρανία εγκρίθηκε από 26 χώρες, με την ίδια φόρμουλα όπως και στο τελευταίο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Παρακάμπτοντας την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, οι ηγέτες υπογραμμίζουν την «ανάγκη να συνεχιστεί η πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας» και καλούν τη Ρωσία «να επιδείξει πραγματική πολιτική βούληση για τον τερματισμό του πολέμου». Παρά τη συμφωνία της ΕΕ να «εντείνει επειγόντως τις προσπάθειες» για την ενίσχυση της άμυνας της Ουκρανίας, το λεγόμενο «σχέδιο Κάλας», ένα σχέδιο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 40 δισ. ευρώ από την ΕΕ δεν προχώρησε, αφού δεν κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη μεγαλύτερων κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, η οποία ηγήθηκε της πρωτοβουλίας, καλεί τώρα τα κράτη-μέλη να παράσχουν 2 εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού αξίας 5 δισ. ευρώ, αίτημα που επίσης δεν εγκρίθηκε άμεσα στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποιεί διαρκώς πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιδιώκει να κερδίσει χρόνο για να συνεχίσει την προέλαση ζητώντας τίποτα λιγότερο από τη συνθηκολόγηση του Κιέβου. Απευθυνόμενος χθες στους «27» ο Ουκρανός πρόεδρος τους κάλεσε να μην πέσουν στην παγίδα της ρωσικής «φάρσας» και ενός Πούτιν που προσποιείται ότι θέλει κατάπαυση του πυρός, ενώ ισχύει το αντίθετο. Κάλεσε τους ηγέτες να εγκρίνουν ένα πακέτο τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ για την αγορά βλημάτων πυροβολικού και να συνεχίζουν να πιέζουν μέσω κυρώσεων τη Ρωσία, ενώ στηλίτευσε και τη στάση Όρμπαν που μπλοκάρει τις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Μετά τα γεγονότα στο Οβάλ Γραφείο ο Ζελένσκι αποφεύγει κάθε πιθανό «ναρκοπέδιο» στη σχέση με τον Τραμπ και έχει επίσης συναινέσει στην τελευταία πρόταση αναμένοντας περαιτέρω συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Κατά τον Λευκό Οίκο, στη συνομιλία Τραμπ-Ζελένσκι τέθηκε και το ενδεχόμενο να πάρουν «στην κατοχή τους» οι ΗΠΑ πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας, με τον ίδιο τον Ζελένσκι να αναφέρει πως συζητήθηκε μόνο ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια που ρωσοκρατείται και πώς θα ανακτηθεί, δίχως καμία αναφορά περί ιδιοκτησιακού καθεστώτος. «Όλοι οι πυρηνικοί σταθμοί ανήκουν στο λαό της Ουκρανίας», υπογράμμισε ερωτηθείς σχετικά από τους δημοσιογράφους στο πλαίσιο επίσκεψής του χθες στη Νορβηγία.
Ο Τραμπ από πλευράς του έχει χαμηλώσει τους τόνους έναντι του Ζελένσκι και συμφώνησε στην τηλεφωνική τους επικοινωνία την Τετάρτη να βοηθήσει στην ανεύρεση ζωτικής σημασίας εξοπλισμού αεράμυνας για την Ουκρανία στην Ευρώπη. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια και πληροφορίες στην Ουκρανία. Και αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο επειδή ο Τραμπ διέκοψε την εν λόγω βοήθεια για να αναγκάσει το Κίεβο να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός των 30 ημερών, αλλά και γιατί ο Πούτιν θέτει ως προϋπόθεση για να συμμετάσχει σε μια προσπάθεια για μόνιμη ειρήνη τη διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και πληροφοριών για την Ουκρανία.
Τα ανακοινωθέντα που εκδόθηκαν από το Κρεμλίνο και τον Λευκό Οίκο κατόπιν της επικοινωνίας Τραμπ-Πούτιν αντέφασκαν στο εάν το συμφωνηθέν μορατόριουμ ενός μήνα στα αεροπορικά πλήγματα αφορά μόνο τις ενεργειακές ή και ευρύτερες υποδομές, με την εκπρόσωπο του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα να ξεκαθαρίζει χθες πως αφορά τις ενεργειακές υποδομές και μόνο -δίχως σε κάθε περίπτωση να έχει ισχύσει. Σαφές ήταν αντίθετα και στις δύο ανακοινώσεις ότι Τραμπ και Πούτιν προτίθενται να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τα επόμενα στάδια σε διμερές επίπεδο. Δηλαδή, χωρίς την Ουκρανία και χωρίς την Ευρώπη στο «τραπέζι». Είναι δεδομένο τόσο ότι η κύρια διαπραγμάτευση, προς το παρόν τουλάχιστον, παραμένει μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, όσο και ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υποβαθμίσει μέχρι στιγμής την αδιαλλαξία που έχει επιδείξει ο Πούτιν όσον αφορά μία πραγματική εκεχειρία.
Τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθούν στη Σαουδική Αραβία συνομιλίες Ρώσων και Αμερικανών που αποσκοπούν στην οριστικοποίηση της υπάρχουσας συμφωνίας για μερική κατάπαυση του πυρός και στη διερεύνηση της επέκτασης της εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα, όπως έχουν δηλώσει και οι δύο πλευρές. Στο Ριάντ η Μόσχα επέλεξε να «στείλει» ως επικεφαλής διαπραγματευτή τον μυστικοπαθή πρώην επικεφαλής της FSB Σεργκέι Μπεσέντα, ο οποίος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό της εισβολής του 2022. Η Ρωσία, εν τω μεταξύ, σκοπεύει να προσκαλέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε συνέδριο για την ασφάλεια που θα λάβει χώρα στη Μόσχα στα τέλη Μαΐου.
