Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αισθάνονταν αναγκασμένοι να δείξουν πως δεν είναι ανεκτή μία «κρατική αεροπειρατεία» σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολύ πιθανό, ωστόσο, να μην έχουν κάποιο αποτέλεσμα ή ακόμα περισσότερο και να σπρώξουν τη Λευκορωσία ακόμα πιο κοντά στη Μόσχα.
Όσο κάθεται η σκόνη, η τιμωρία ενός νεαρού δημοσιογράφου που αντιστάθηκε στο πανίσχυρο καθεστώς του Λουκασένκο φαίνεται να είναι το ισχυρότερο κίνητρο για την αναγκαστική προσγείωση μίας πτήσης με απλούς επιβάτες στο Μινσκ. Ωστόσο, θα τολμούσε να προχωρήσει σε μία τέτοια άγαρμπη επίθεση το καθεστώς του Λουκασένκο, εάν δεν είχε εξασφαλίσει το «πράσινο φως» από κάπου;
Οι σχέσεις του Αλεξάντερ Λουκασένκο με τη Ρωσία έχουν περάσει από χίλια κύματα. Ο δικτάτορας της Λευκορωσίας έχει πολλές φορές έρθει σε σύγκρουση με τη Μόσχα, κατηγορώντας πως η Ρωσία θέλει την απορρόφηση της χώρας του.
Το 2014 άλλωστε, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία, ο Λουκασένκο στάθηκε απέναντι και επέκρινε τις κινήσεις της Μόσχας. Δεν ήταν τυχαία η ανησυχία του. Μετά τις εκλογές του 2020 και τις μεγάλες συγκεντρώσεις εναντίον του για τη νοθεία, ήρθε σε σύγκρουση με τη Μόσχα, κατηγορώντας την, πως Ρώσοι πράκτορες στη χώρα υποθάλπτουν τις «ταραχές».
Ήταν τότε που ακόμα και οι εργάτες στα σοβιετικού-τύπου εργοστάσια της χώρας συμμετείχαν στις διαδηλώσεις και εξεγείρονταν απέναντι του. Στο τέλος βέβαια, τα δάνεια της Ρωσίας και η «τεχνική βοήθεια» στη διαχείριση κρίσεων έγειραν σαφώς την πλάστιγγα στη διατήρηση του καθεστώτος του. Ας μην ξεχνάμε ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, η πτώση του φαινόταν άμεση, σε μερικές εβδομάδες. Τελικά, παρέμεινε και ήρθε ο καιρός για την εκδίκηση του.
Το ζήτημα είναι τι θέλει η Ρωσία. Η προσάρτηση της Λευκορωσίας, που συζητούνταν εδώ και καιρό, έχει διαψευστεί επίσημα από τη Ρωσία. Το κόστος άλλωστε για την άμεση διαχείριση ενός μεγάλου πληθυσμού και ενός σημαντικού εδάφους είναι μεγάλο. Το μοντέλο ομαλής ενσωμάτωσης μίας χώρας στον περίγυρο της Ρωσίας όμως μπορεί πλέον να πάρει σάρκα κι οστά.
Μέχρι σήμερα η Ρωσία ουσιαστικά στήριζε την οικονομία της χώρας με εξαγωγές πετρελαίου και άλλων προϊόντων σε προνομιακές τιμές, περιχαρακώνοντας την οικονομική δραστηριότητα της Λευκορωσίας στο ρωσικό καλούπι.
Ο Λουκασένκο είχε εναντιωθεί στην κυριαρχία της Ρωσίας, κατανοώντας πως όσο η Μόσχα γινόταν σταδιακά ο μοναδικός παίκτης, τόσο θα μειωνόταν η δική του επιρροή. Ωστόσο πλέον, η Μόσχα είναι το μόνο διαθέσιμο καταφύγιο.
Ταυτόχρονα, το έδαφος της Λευκορωσίας είναι πολύ σημαντικό για στρατηγικούς λόγους, καθώς η πίεση για το θέμα της Ουκρανίας ειδικά θα ενταθεί το επόμενο διάστημα. Η παρουσία του ΝΑΤΟ στον περίγυρο της προβληματίζει ιδιαίτερα τη Μόσχα. Όλο το προηγούμενο διάστημα, η Μόσχα πίεζε για την εγκατάσταση μίας στρατιωτικής βάσης στη χώρα, ενώ ο Λουκασένκο αντιστεκόταν. Τώρα, ενδεχομένως δεν θα αντέξει για πολύ.
Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ως υπόβαθρο την προσπάθεια φιλελευθεροποίησης της χώρας και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητώντας εκλογές με διεθνείς παρατηρητές και στοιχειώδεις πολιτικές ελευθερίες. Οι πρώτες εικόνες του συλληφθέντα δημοσιογράφου Πρατασέβιτς μάλλον δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η Ρωσία από τη μεριά της, απαιτεί εδώ και καιρό αλλαγές στο σύνταγμα της Λευκορωσίας αλλά σε μία διαφορετική κατεύθυνση. Θέλει να εγκαθιδρύσει θεσμικά τη συμμετοχή της στα τεκταινόμενα της Λευκορωσίας, ώστε να προωθήσει μία διαφορετική τύπου, ομαλή ενσωμάτωση μίας χώρας στην οικονομική και πολιτική της επιρροή. Τώρα, φαίνεται πως είναι η στιγμή να το πετύχει.
