Ερωτηματικά και επιφυλάξεις, καθώς και φόβοι κλιμάκωσης, «συνοδεύουν» τους ρωσικούς ισχυρισμούς περί ουκρανικής «απόπειρας δολοφονίας» του Βλαντιμίρ Πούτιν σε επίθεση με drone στο Κρεμλίνο, παραμονές της επετείου της «Ημέρας της Νίκης» της 9ης Μαΐου που εν έτει 2023 βρίσκει τη Ρωσία στο τέλμα ενός πολέμου που αδυνατεί να κερδίσει.
Ουδείς γνωρίζει τι πραγματικά συνέβη στις 2:37 τα ξημερώματα της 3ης Μαΐου όταν άρχισαν να κυκλοφορούν στα ρωσικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλάνα με ένα drone να εκρήγνυται πάνω από το Κρεμλίνο την ώρα που ένα δεύτερο μη επανδρωμένο αεροσκάφος πλησίαζε το απόλυτο εθνικό σύμβολο της ρωσικής ισχύος.
Οι πρώτες επίσημες αναφορές για το περιστατικό ήλθαν μέσω των ρωσικών κρατικών μέσων TASS και RIA στις 2:33 μ.μ. -περίπου 12 ώρες αργότερα. Επρόκειτο για «προσχεδιασμένη τρομοκρατική ενέργεια και απόπειρα δολοφονίας του προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, παραμονές της Ημέρας της Νίκης». H Ουκρανία είναι «υπαίτια», και η Ρωσία «διατηρεί το δικαίωμα να απαντήσει όποτε και όπως το κρίνει σκόπιμο». Λίγες ώρες αργότερα ηχούσαν σειρήνες αντιαεροπορικού συναγερμού στο Κίεβο, και άλλες πόλεις της κεντρικής και ανατολικής Ουκρανίας, υπό το φόβο ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων.
Η Μόσχα δεν έχει παράσχει υλικές αποδείξεις που να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό ότι απετράπη ουκρανική απόπειρα δολοφονίας του ίδιου του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος είναι ευρέως γνωστό ότι δεν είθισται να βρίσκεται τη νύχτα στο Κρεμλίνο -όπως και δεν ήταν. Διεθνή ειδησεογραφικά μέσα, περιλαμβανομένων των New York Times και CNN, έχουν αναλύσει και επαληθεύσει τη γνησιότητα των βίντεο με τα drone που κατερρίφθησαν, και το ένα εξ αυτών εξερράγη, ωστόσο δεν έχουν εντοπίσει στοιχεία ουκρανικής εμπλοκής.
Εάν πράγματι τα drone «ταξίδεψαν» από τόσο μακριά, κανένα σύστημα αεράμυνας δεν μπορούσε να παρέμβει προς αναχαίτιση έως ότου βρεθούν ακριβώς πάνω από το Κρεμλίνο;
Είναι το κυρίαρχο ερώτημα γύρω από το οποίο διακλαδώνονται εικασίες και σενάρια. Από ενδεχόμενη προβοκάτσια της ίδιας της Ρωσίας και της FSB ως πρόσχημα είτε για νέο μπαράζ επιδρομών κατά πολιτικών υποδομών της Ουκρανίας ή κάτι «μεγαλύτερο», είτε ίσως και για να χτιστεί ένα νέο «αφήγημα» εν όψει 9ης Μαΐου, έως να υπήρξε ρωσικός αντιστασιακός «δάκτυλος», και σαφώς να επρόκειτο πράγματι για ουκρανικό «χτύπημα», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κατάσταση της ρωσικής αεράμυνας, αλλά και για τις σχέσεις Κιέβου-Ουάσινγκτον δεδομένου ότι η αμερικανική πλευρά έχει απευθύνει σχετικές προειδοποιήσεις στην κυβέρνηση Ζελένσκι.
Το Κίεβο αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη, λέγοντας ότι μία επίθεση στο Κρεμλίνο «δεν θα άλλαζε τίποτα στο πεδίο της μάχης» και πιθανότατα «θα προκαλούσε τη Ρωσία προς πιο επιθετικές ενέργειες». Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αναφέρει ότι «δεν κάνουμε επίθεση στον Πούτιν ή τη Μόσχα, δίνουμε μάχες στο δικό μας έδαφος», ενώ ο σύμβουλός του Μιχαήλο Ποντόλιακ την ίδια στιγμή προειδοποιεί ότι πρώτα με τη ρωσική ανακοίνωση περί εξάρθρωσης από την FSB «δικτύου τρομοκρατών» που σχεδίαζε επίθεση κατά της διορισμένης ηγεσίας της Κριμαίας και έπειτα με τις κατηγορίες για τα drone στο Κρεμλίνο, «η Μόσχα ξεκάθαρα προετοιμάζει τρομοκρατική επίθεση μεγάλης κλίμακας». Κατά τον Ποντόλιακ, η επίθεση στο Κρεμλίνο είναι έργο ρωσικών «αντιστασιακών δυνάμεων».
Η Ουκρανία, πάντως, «παραδοσιακά» δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για επιθέσεις εντός ρωσικού εδάφους ή στην προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας, αν και αξιωματούχοι της έχουν κάνει συχνά αινιγματικά ή σκωπτικά σχετικά σχόλια. Το Κίεβο έχει αρνηθεί ανάμειξη στην έκρηξη παγιδευμένου οχήματος που κόστισε τη ζωή της κόρης του υπερεθνικιστή Αλεξάντερ Ντούγκιν τον Αύγουστο στη Μόσχα, ωστόσο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών θεωρούν ότι έστω «κάποιοι» εντός της ουκρανικής κυβέρνησης ενέκριναν την επίθεση που είχε στόχο τον αποκαλούμενο ως «εγκέφαλο του Πούτιν» λόγω της ιδεολογικής επιρροής του στον Ρώσο πρόεδρο.
Επί του παρόντος οι Ηνωμένες Πολιτείες διερευνούν το περιστατικό και δεν έχουν καθορίσει τι συνέβη, με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ένα πρώτο του σχόλιο να αναφέρει πως «για ο,τιδήποτε προέρχεται από το Κρεμλίνο, κρατά μικρό καλάθι». Εάν και εφόσον προκύψει ότι είναι η Ουκρανία που έστειλε τα drone στο Κρεμλίνο θα είναι το πλέον «τολμηρό» χτύπημα από την έναρξη της εισβολής στο ουκρανικό έδαφος, τη στιγμή κατά την οποία ετοιμάζεται να εξαπολύσει αντεπίθεση προς ανάκτηση ρωσοκρατούμενων εδαφών. Αναλυτές δεν το αποκλείουν, αλλά αμφισβητούν έντονα την ικανότητα των Ουκρανών να φέρουν σε πέρας ένα ουσιαστικό πλήγμα με drone κατά του Κρεμλίνου.
Η «διαχείριση» της 9ης Μαΐου
Ο ρωσικός ισχυρισμός περί ουκρανικής «απόπειρας δολοφονίας» του Βλαντιμίρ Πούτιν ήλθε σε απόσταση αναπνοής από την «Ημέρα της Νίκης» και την καθιερωμένη παρέλαση της 9ης Μαΐου στην Κόκκινη Πλατεία, η οποία και αποτελεί υψηλού συμβολισμού επίδειξη της ρωσικής στρατιωτικής ισχύος. Το Κρεμλίνο, ανακοίνωσε, διά του εκπροσώπου του Ντμίτρι Πεσκόφ, πως η παρέλαση για τη σοβιετική νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας δεν πρόκειται να ματαιωθεί.
Η Ρωσία είχε εργαλειοποιήσει το 2022 την «Ημέρα της Νίκης» για προπαγάνδα, με μαχητικά να πετούν στις πρόβες σχηματίζοντας το στρατιωτικό σύμβολο «Ζ», συνώνυμο της υποστήριξης στη ρωσική «νίκη» στον πόλεμο στην Ουκρανία, και τον Βλαντιμίρ Πούτιν να χρησιμοποιεί την ομιλία του για να προτάξει το αφήγημα της υπεράσπισης της «μητέρας πατρίδας» απέναντι σε «εξωτερικές απειλές για την αποδυνάμωση και τη διάσπαση της Ρωσίας».
Η Δύση «ετοιμαζόταν να εισβάλει στη γη μας» δήλωνε ο Πούτιν για να «πείσει» τη ρωσική κοινωνία να συνταχθεί πίσω από έναν απρόκλητο πόλεμο. «Πολεμάτε για την πατρίδα σας και το μέλλον σας. Ο θάνατος κάθε στρατιώτη και αξιωματικού είναι επώδυνος για εμάς», έλεγε ο Ρώσος πρόεδρος, επικαλούμενος τον ηρωισμό των Σοβιετικών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να παροτρύνει τον στρατό του να εκπληρώσει τη… σύντομη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» που είχε αρχίσει τρεις μήνες πριν.
Σήμερα, με την «ειδική επιχείρηση» να έχει συμπληρώσει 14 μήνες και τη Ρωσία να «μετρά» στρατιωτικές απώλειες υπερτριπλάσιες συγκριτικά με εκείνες του σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν κατά τις πλέον συγκρατημένες δυτικές εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για 60.000 νεκρούς, ο Βλαντιμίρ Πούτιν στερείται, εν όψει της 9ης Μαΐου, ικανού αφηγήματος για τη συνέχιση ενός παρατεταμένου πολέμου φθοράς, στην πορεία του οποίου οι στρατηγικές ήττες είναι περισσότερες από τις νίκες.
Υπό αυτό το πρίσμα, η «τρομοκρατική απειλή» κατά του Κρεμλίνου και του προέδρου της χώρας ίσως θα μπορούσε, κατ’ ορισμένες ερμηνείες, να «αναζωογονήσει» το αφήγημα περί μίας Ρωσίας που κινδυνεύει, σε μία απόπειρα συσπείρωσης μιας κοινωνίας που θρηνεί δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στο ουκρανικό μέτωπο.
Το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι επιθέσεις με drone και οι πράξεις δολιοφθοράς σε ρωσικό έδαφος, και ήδη είναι έξι οι ρωσικές περιφέρειες που έχουν ακυρώσει τις προγραμματισμένες παρελάσεις για την «Ημέρα της Νίκης» -με την τελευταία να απέχει σχεδόν 650 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Οι ακυρώσεις επισήμως αποδίδονται σε ανησυχίες για την ασφάλεια, ωστόσο αρκετοί σχολιαστές πιθανολογούν ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει ολοένα και μεγαλύτερες ελλείψεις σε άρματα μάχης και για ευνόητους λόγους θέλει να αποφύγει να τονίσει το μέγεθος των απωλειών που έχει υποστεί ο στρατός της στην Ουκρανία.
Είτε ο λόγος είναι ζητήματα ασφαλείας, είτε ελλείψεις εξοπλισμού, ή και τα δύο, η απόφαση να ακυρωθούν παρελάσεις για την Ημέρα της Νίκης συνιστά βαρύ πλήγμα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν που υποδηλώνει τη ζοφερή πραγματικότητα πίσω από την «αισιόδοξη» εικόνα που προπαγανδίζει για την παραπαίουσα εισβολή, έρχεται να σημειώσει το think-tank Atlantic Council, «θυμίζοντας» ότι οι εορτασμοί της 9ης Μαΐου είναι συνυφασμένοι απόλυτα με το πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος καθ’ όλη την πορεία του έχει τοποθετήσει τη σοβιετική εμπειρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο επίκεντρο της αποστολής ανοικοδόμησης της ρωσικής εθνικής υπερηφάνειας μετά τις «ταπεινώσεις» της δεκαετίας του ‘90.
Ήδη πριν το «κατηγορώ» για ουκρανική επίθεση στο Κρεμλίνο, η ρωσική κυβέρνηση είχε καλέσει τους πολίτες ανά τη χώρα να μείνουν μακριά από στρατιωτικές εγκαταστάσεις την Ημέρα της Νίκης, ενώ είχαν ακυρωθεί -και μεταφερθεί διαδικτυακά- και οι καθιερωμένες πορείες του «Αθάνατου Τάγματος», όταν οι Ρώσοι πολίτες τιμούν τους προγόνους τους που πολέμησαν με τον σοβιετικό στρατό σε πομπές κατά τις οποίες κρατούν φωτογραφίες τους. Ειδικά για την πορεία του «Αθάνατου Τάγματος» στη Μόσχα, αναλυτές δυσκολεύονται να αποδεχθούν ότι η ρωσική αεράμυνα δεν θα μπορούσε να προστατεύσει τον ουρανό της πρωτεύουσας, και θεωρούν πιθανότερο ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν περισσότερο ανησυχούσε για το πιθανό θέαμα χιλιάδων πολιτών να παρελαύνουν με τις φωτογραφίες όχι των προγόνων τους, αλλά των γιων, των αδελφών και των συζύγων τους που πέθαναν στην Ουκρανία.
Όσο για το εάν πράγματι «έστειλε» το Κίεβο τα drone στο Κρεμλίνο, προβάλλει, μεταξύ άλλων, το ερώτημα: Δεν θα έπρεπε να υπάρξουν «καρατομήσεις» για ένα επεισόδιο που εξέθεσε σε τέτοιο βαθμό τη ρωσική αντιαεροπορική άμυνα; Στο όχι και τόσο μακρινό 1987, και σίγουρα όχι μακρινό για τον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν, 150 στελέχη του Κόκκινου Στρατού απομακρύνθηκαν μετά την «προσγείωση» του 19χρονου Γερμανού πιλότου Ματίας Ρουστ στην Κόκκινη Πλατεία, έχοντας επιχειρήσει μία παράτολμη πτήση από το Ελσίνκι που εξέθεσε ανεπανόρθωτα τις σοβιετικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Διαβάστε επίσης
To «παιχνίδι» της Μόσχας πίσω από την επίθεση με drones στο Κρεμλίνο
Κίεβο: Δεν έχουμε καμία σχέση με την επίθεση με drones στο Κρεμλίνο
