Μέχρι πρόσφατα, ο Μπόικο Μπορίσοφ επέμενε ότι δεν πτοείται από τις μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε βάρος του ίδιου και της κυβέρνησης του GERB και πως δεν προτίθεται να υποκύψει στις πιέσεις που του ασκούνται και τις εκκλήσεις που απευθύνονται για να παραιτηθεί. Εδώ και λίγες ημέρες, όμως, καθώς οι διαδηλωτές δεν υποχωρούν και η πολιτική κρίση στη χώρα συνεχίζεται και βαθαίνει, ο Μπορίσοφ έδειξε να αλλάζει τακτική: Εμφανίστηκε πρόθυμος να παραιτηθεί, θέτοντας όμως συγκεκριμένους όρους για να το πράξει.
Στην τελευταία σχετική του παρέμβαση, την Παρασκευή, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας δήλωσε ότι είναι πρόθυμος να εγκαταλείψει το πόστο του, με μία προϋπόθεση: Να εγκρίνει η 240μελής Βουλή, με την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων, τη διεξαγωγή εκλογών για τον ορισμό μιας συντακτικής συνέλευσης, η οποία θα προχωρήσει στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
Όσοι γνωρίζουν, βεβαίως, τον Μπορίσοφ και έχουν διαπιστώσει πόσο ισχυρό και αποτελεσματικό είναι το ένστικτο πολιτικής επιβίωσης που διαθέτει, δεν αμφιβάλλουν πως έχει και πάλι στο μυαλό του ένα σχέδιο με το οποίο θα επιχειρήσει να… μπερδέψει τους αντιπάλους του και να διατηρηθεί στην εξουσία, την οποία ουσιαστικά ελέγχει από το 2009, όταν έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός. Άλλωστε, ο πάλαι ποτέ σωματοφύλακας τόσο του Τοντόρ Ζίφκοφ (μετά την πτώση του προηγούμενου «κομμουνιστικού» καθεστώτος το 1989) όσο και του πρώην βασιλιά Συμεών (μετά την επιστροφή του από την εξορία το 1996) έχει αποδείξει πως είναι κυριολεκτικά… εφτάψυχος, δεν διστάζει να παίζει ταυτόχρονα σε πολλά ταμπλό και έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τόσο το κράτος όσο και το παρακράτος, που είναι ιδιαιτέρως ισχυρό στη Βουλγαρία.
Δεν είναι βέβαιο, όμως, πως αυτή τη φορά θα καταφέρει να επιβάλει τους όρους που επιθυμεί στους αντιπάλους του. Πολύ περισσότερο καθώς έχουν αρχίσει να ενοχλούνται και οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, όπου μέχρι πρόσφατα η Άνγκελα Μέρκελ κυριολεκτικά… σφύριζε αδιάφορα, μην θέλοντας να ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο στο ΕΛΚ και την ΕΕ, ενόψει της εξάμηνης προεδρίας της Γερμανίας. Η καγκελάριος της Γερμανίας μοιάζει αποφασισμένη να κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να μην αποκτήσει ένα ακόμη πρόβλημα τύπου Όρμπαν στην «αυλή» της, δίνοντας επιχειρήματα στους αντιπάλους της.
Ο τουρκικός «δάκτυλος»
Αξίζει, εδώ, να σημειωθεί ότι το κύμα διαμαρτυρίας σε βάρος του Μπορίσοφ και του κυβερνώντος κόμματος (το δεύτερο μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία) ξεκίνησε στις αρχές Ιουλίου. Αφορμή ήταν ένα βίντεο που αποτύπωνε τη βίαιη αντιμετώπιση του Χρίστο Ιβάνοφ, πρώην υπουργού Δικαιοσύνης και νυν ηγέτη του κόμματος της αντιπολίτευσης «Ναι Βουλγαρία!» από τους σωματοφύλακες ενός πολιτικού συμμάχου του πρωθυπουργού: του Αχμέτ Ντογκάν, πρώην επικεφαλής του κόμματος της τουρκικής μειονότητας της Βουλγαρίας, ο οποίος έχει φτιάξει μια πολυτελή βίλα σε περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, καταλαμβάνοντας μάλιστα ένα «φιλέτο» παραλίας, το οποίο κατάφερε να προσεγγίσει ο Ιβάνοφ, τοποθετώντας μια βουλγαρική σημαία, προτού εκδιωχθεί βίαια.
Οι εικόνες αυτές έδωσαν το έναυσμα για να ξεσπάσει ένα μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας κατά της διαφθοράς στο πολιτικό σκηνικό, καθώς και της οργανικής -όπως λέγεται- διαπλοκής της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού με την επιχειρηματική ελίτ και τη βουλγαρική μαφία. Είναι μία κατάσταση που, όπως λένε οι διαδηλωτές και η αντιπολίτευση -μαζί και ο πρόεδρος της χώρας ο οποίος προέρχεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα- έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την εκτεταμένη φτώχεια σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, η οποία έχει επιδεινωθεί μετά την κρίση της πανδημίας.
Ακόμη και στην περίπτωση που παραιτηθεί, όμως, ο Μπορίσοφ, μπορεί η κρίση να αντιμετωπιστεί; Οι περισσότεροι αμφιβάλλουν, καθώς οι ρίζες της κοινωνικής οργής στο φτωχότερο κράτος - μέλος της ΕΕ είναι πολύ βαθύτερες. Για να «γυρίσει ο τροχός» απαιτούνται μεγάλες τομές, τις οποίες είναι αμφίβολο εάν η πολιτική ελίτ της Βουλγαρίας -είτε το GERB είτε οι Σοσιαλιστές είτε το κόμμα της τουρκικής μειονότητας- επιθυμεί και είναι σε θέση να υλοποιήσει.
AP Photo/Francisco Seco
