Ρωσικά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αξίας σχεδόν 300 δισ. δολαρίων που έχουν «παγώσει» λόγω κυρώσεων από το 2022 επιδιώκει να χρησιμοποιήσει η ομάδα των χωρών της G7 για να βοηθήσει στη στήριξη της Ουκρανίας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει αυτό παραμένει περίπλοκος, δεδομένου ότι θα δημιουργούσε ένα αμφιλεγόμενο προηγούμενο. Ορισμένοι από αυτούς, σύμφωνα με το Reuters, θα μπορούσαν να είναι μέσω ομολόγων και δανείων.
Η Ουάσιγκτον συνεχίζει να υποστηρίζει την ιδέα της κατάσχεσης των ακινητοποιημένων ρωσικών αποθεμάτων στο σύνολό τους και της παράδοσής τους στην Ουκρανία. Ορισμένοι δικηγόροι υποστηρίζουν ότι αυτό μπορεί να γίνει βάσει ενός δόγματος του διεθνούς δικαίου που είναι γνωστό ως «αντίμετρα». Τα περιουσιακά στοιχεία θα πωλούνταν στη συνέχεια ή θα εξασφαλίζονταν και τα έσοδα θα παραδίδονταν στην Ουκρανία ή σε ένα ειδικό ταμείο ανασυγκρότησης.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν ωστόσο ανησυχίες ότι αυτό θα μπορούσε να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο και να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας, δεδομένου ότι η Ρωσία είναι πιθανό να αμφισβητήσει την κίνηση αυτή στα δικαστήρια.
Προηγούμενα παραδείγματα τέτοιων κατασχέσεων, όπως των ιρακινών περιουσιακών στοιχείων μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ το 1990 και των γερμανικών περιουσιακών στοιχείων μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέβησαν αφού οι πόλεμοι αυτοί είχαν λήξει, όχι ενώ ακόμα μαίνονταν - όπως με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ακόμα και στις ΗΠΑ, κορυφαίοι εμπειρογνώμονες σε θέματα δημόσιου χρέους έχουν τονίσει ότι ο νόμος περί διεθνών οικονομικών δυνάμεων έκτακτης ανάγκης (IEEPA) δεν επιτρέπει την άμεση κατάσχεση της δεσμευμένης ρωσικής περιουσίας, ελλείψει πραγματικής ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Ομόλογα
Η μερίδα του λέοντος των ρωσικών αποθεμάτων - ουσιαστικά ομόλογα και άλλα είδη τίτλων στα οποία είχε επενδύσει η ρωσική κεντρική τράπεζα - βρίσκονται σε ένα αποθετήριο με έδρα τις Βρυξέλλες που ονομάζεται Euroclear.
Όταν τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία φτάσουν στην τελευταία ημέρα πληρωμής τους μετατρέπονται σε μετρητά, μια συναλλαγή που φορολογείται με συντελεστή 25% στο Βέλγιο.
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν κατ' αρχήν να δεσμεύσουν τα κέρδη από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία, εκτιμώντας ότι θα ανέλθουν σε 15-20 δισ. μέχρι το 2027. Αυτό περιλαμβάνει περίπου 3 δισ. ευρώ φέτος, τα οποία θα μπορούσαν να αποδεσμευτούν στο Κίεβο μέχρι τον Ιούλιο, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με πρόταση της Επιτροπής, το 90% των εσόδων θα πηγαίνει σε ένα ταμείο που θα διαχειρίζεται η ΕΕ για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ το υπόλοιπο 10% θα πηγαίνει για τη στήριξη του Κιέβου με άλλους τρόπους.
Ωστόσο, ορισμένοι στην ΕΕ εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που έχει προειδοποιήσει ότι η κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να γίνει μόνο σε συνδυασμό με άλλες δυνάμεις της G7. Θέλουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα επηρεαστεί μόνο το ευρώ, εάν άλλες χώρες, όπως η Κίνα, αρχίσουν να επαναπατρίζουν τα αποθεματικά τους, ως προληπτικό μέτρο για το ενδεχόμενο να επιτεθούν και σε αυτές στην πορεία.
Η Euroclear κρατάει μια «αμοιβή ευκολίας» από τα κέρδη που επισημαίνουν οι υπάλληλοι, γεγονός που μειώνει τα ποσά που θα ήταν διαθέσιμα για την Ουκρανία.
Ορισμένοι δικηγόροι επισημαίνουν επίσης ότι, νομικά, υπάρχει μικρή διαφορά μεταξύ της απόσπασης των εσόδων από την ωρίμανση και της αρπαγής ολόκληρων των 300 δισ. δολαρίων περίπου.
Υπάρχει ο κίνδυνος ότι η Ρωσία θα μπορούσε, μέσω δικαστικών ενεργειών, να προσπαθήσει να κατασχέσει τα μετρητά της Euroclear σε αποθετήρια τίτλων στο Χονγκ Κονγκ, το Ντουμπάι και αλλού. Η ανησυχία είναι ότι αυτό θα μπορούσε να εξαντλήσει το κεφάλαιο της Euroclear και να απαιτήσει μια τεράστια διάσωση. Ως εκ τούτου, υπάρχουν σχέδια για την παρακράτηση ορισμένων από τα χρήματα που αποσύρθηκαν ως δίχτυ ασφαλείας.
Δάνειο
Η «εξασφάλιση» των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για δάνεια αντί της άμεσης κατάσχεσής τους θεωρείται μία από τις προτιμώμενες επιλογές για την επίτευξη συναίνεσης μεταξύ Ουάσιγκτον, Ευρώπης και αλλού.
Ο Daleep Singh, ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ για τα διεθνή οικονομικά, μίλησε τις τελευταίες εβδομάδες για την προώθηση της «παρούσας αξίας της μελλοντικής ροής τόκων των ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων, είτε μέσω ενός ομολόγου είτε μέσω ενός δανείου», ώστε να «υπερκαλυφθεί» η αξία αυτών των εισοδηματικών ροών με την πάροδο του χρόνου.
Αντί να μεταφέρονται απλώς τα ετήσια κέρδη από τα αποθεματικά, είπε ότι είναι εννοιολογικά δυνατό να μεταφερθούν κέρδη 10 ετών ή ακόμη και 30 ετών.
Πηγές που έχουν ενημερωθεί για τα σχέδια λένε ότι ένα δάνειο είναι πιθανό να είναι απλούστερο από ένα ομόλογο, ενώ ο Singh δήλωσε ότι ο στόχος είναι να ληφθεί απόφαση για το θέμα των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων στην ετήσια σύνοδο κορυφής των ηγετών της G7 στην Ιταλία τον Ιούνιο
Κοινοπρακτικό δάνειο
Η ιδέα των ομολόγων αναπτύχθηκε περαιτέρω από τον Lee Buchheit, βετεράνο νομικό εμπειρογνώμονα σε θέματα δημόσιου χρέους, και τον Singh, ο οποίος επέστρεψε στον Λευκό Οίκο νωρίτερα φέτος.
Η άποψή τους είναι ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να δεσμεύσει την απαίτησή της για αποζημιώσεις έναντι της Ρωσίας σε ένα συνδικάτο συμμάχων της με αντάλλαγμα ένα δάνειο. Εάν η Μόσχα αρνιόταν να καταβάλει τις αποζημιώσεις, οι σύμμαχοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για την αποπληρωμή του δανείου. Η δικαιολογία για να γίνει αυτό είναι η ευρέως αναγνωρισμένη νομική αρχή ότι, εάν ένας πιστωτής ελέγχει τα περιουσιακά στοιχεία ενός οφειλέτη, μπορεί να συμψηφίσει τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία με ένα ανεξόφλητο χρέος.
