«Η Ρωσία προσπαθεί εδώ και χρόνια να επηρεάσει τις εκλογές σε δημοκρατικές χώρες, όπως τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2016 ή τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2017», λέει η Γιούλια Σμιρνόβα από το Κέντρο Παρακολούθησης, Ανάλυσης και Στρατηγικής του Βερολίνου.
Πρόκειται για ένα ινστιτούτο που ερευνά την παραπληροφόρηση και τις θεωρίες συνωμοσίας στο διαδίκτυο. Από τον Οκτώβριο του 2023 οι ΗΠΑ έστειλαν έκθεση σε 100 φιλικές χώρες σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία χρησιμοποιούσε ενεργά «κατασκόπους, κοινωνικά δίκτυα και κρατικά μέσα ενημέρωσης», για να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κόσμου στην ακεραιότητα των δημοκρατικών εκλογών παγκοσμίως.
Σύμφωνα με την DW, εκτιμάται ότι μεταξύ 2020 και 2022 αυτό συνέβη σε τουλάχιστον εννέα χώρες, οι οποίες δεν κατονομάζονται, ενώ καταγράφηκε σε «λιγότερο έντονο επίπεδο» ρωσική δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε άλλες 17 χώρες, με στόχο να εγείρει πολιτικές ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών. Τέλος, υπήρξαν αναφορές για προσπάθειες της Ρωσίας να ασκήσει επιρροή στις ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2024.
Εκφοβισμός, παραπληροφόρηση, χειραγώγηση της κοινής γνώμης
Η εργαλειοθήκη με την οποία επιχειρείται αυτή η προσπάθεια είναι μεγάλη.
«Χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι, για παράδειγμα, επιθέσεις με χάκερ στις οποίες δημοσιεύονται εσωτερικά έγγραφα πολιτικών, πραγματικά ή εν μέρει πλαστά έγγραφα, όπως έγινε στις εκλογές του 2017 στη Γαλλία. Αυτό που κάνει επίσης η Ρωσία είναι η χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με τη βοήθεια μη αυθεντικών λογαριασμών και ανοιχτών καναλιών, όπως το Russia Today», λέει η Γιούλια Σμιρνόβα.
Όπως εξηγεί η ειδικός, η Μόσχα προχωρά ακόμα και στην κλωνοποίηση μεγάλων δυτικών ιστοτόπων. Φτιάχνει δηλαδή ιστοτόπους που μοιάζουν με αυτούς των Spiegel, FAZ, Washington Post, FoxNews και πολλών άλλων, με τη διαφορά ότι το περιεχόμενο που δημοσιεύεται εκεί είναι φιλορωσικό και δημοσιεύεται εκεί σκόπιμα. Στη συνέχεια τα άρθρα αυτά κοινοποιούνται και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στόχος είναι η υπονόμευση της δημοκρατίας
Ο στόχος της ρωσικής παρέμβασης δεν είναι πλέον μόνο η διάδοση και η ενίσχυση φιλορωσικών θέσεων, για παράδειγμα σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά «η προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων της Ρωσίας και η αποσταθεροποίηση χωρών που το Κρεμλίνο αντιλαμβάνεται ως αντιπάλους της Ρωσίας».
Τέλος, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, δαπανώνται και πολλά χρήματα. Η Washington Post ανέφερε ότι το 2022 τουλάχιστον 300 εκατομμύρια δολάρια είχαν διοχετευθεί σε ιδιαίτερα φιλικά προς τη Ρωσία κόμματα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων μικρότερων χωρών όπως η Αλβανία, το Μαυροβούνιο, η Μαδαγασκάρη και ο Ισημερινός.
Κυρώσεις και διώξεις σε στελέχη του RT
Υπενθυμίζεται πως στις αρχές Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι επιβάλλουν κυρώσεις σε έξι στελέχη της δημόσιας ρωσικής τηλεόρασης RT, μεταξύ των οποίων είναι και η διευθύντρια σύνταξης Μαργκαρίτα Σιμονιάν, καθώς επίσης και σε Ρώσους χάκερ και μια μη κυβερνητική οργάνωση που συνδέεται με το Κρεμλίνο, που κατηγορούνται από την Ουάσινγκτον για απόπειρα παρέμβασης στις προεδρικές εκλογές του 2024.
Οι κυρώσεις αφορούν συνολικά δέκα πρόσωπα και δύο οντότητες, διευκρίνισε το υπουργείο Οικονομικών στην ανακοίνωσή του. Η Ουάσινγκτον κατονόμασε τους υπεύθυνους της ομάδας των «χάκερ του Κρεμλίνου» RaHDit καθώς και τη ΜΚΟ Dialog που φέρεται ότι χρησιμοποιεί μέσα τεχνητής νοημοσύνης «για να διασπείρει παραπληροφόρηση κατά τις προεκλογικές εκστρατείες στις ΗΠΑ».
Ξεχωριστά, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ ανακοίνωσε ότι ασκήθηκε δίωξη σε δύο στελέχη της RT ενώ κατασχέθηκαν και 32 ονόματα ιστοσελίδων (domain name) που συνδέονται με τη Ρωσία και φέρονται ότι επιχείρησαν να παρέμβουν στις αμερικανικές εκλογές και να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Σύμφωνα με το FBI, οι ιστότοποι αυτοί προσπαθούσαν να υπονομεύσουν τη στήριξη της αμερικανικής κοινής γνώμης προς την Ουκρανία, στον πόλεμό της με τη Ρωσία.
Τα ονόματα αυτών των δύο στελεχών της RT περιλαμβάνονται και στη λίστα των κυρώσεων του υπουργείου υπουργείου Οικονομικών.
Η Σιμονιάν και άλλοι κατηγορούνται από την Ουάσινγκτον ότι στρατολογούσαν κρυφά influencer σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης για να διαδώσουν μηνύματα του Κρεμλίνου και να επηρεάσουν την αμερικανική κοινή γνώμη.
Νωρίτερα, η Ρωσίδα βουλευτής Μαρία Μπούτινα χαρακτήρισε «ανοησίες» τις κατηγορίες αυτές, εξηγώντας ότι η Μόσχα δεν πιστεύει ότι έχει σημασία ποιος θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. «Ο μοναδικός νικητής στις αμερικανικές εκλογές είναι η αμερικανική, ιδιωτική στρατιωτική βιομηχανία», υποστήριξε.
Η ρωσική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε ένα αίτημα για κάποιο σχόλιο. Η Μόσχα έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι δεν αναμιγνύεται στις αμερικανικές εκλογές.
Η RT απάντησε με ειρωνεία. «Τρία πράγματα είναι βέβαια στη ζωή: ο θάνατος, οι φόροι και η ανάμιξη της RT στις αμερικανικές εκλογές», σχολίασε στο πρακτορείο Reuters.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης είχε προειδοποιήσει πρόσφατα ότι η Ρωσία παραμένει απειλή για τις προεδρικές εκλογές. Αμερικανοί αξιωματούχοι σχολίαζαν ότι η Ρωσία δεν έχει αλλάξει προτιμήσεις από τις προηγούμενες εκλογές, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τάσσεται υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Μόσχα προσπάθησε να βοηθήσει τον Τραμπ τόσο στις εκλογές του 2016, όταν νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον, όσο και σε εκείνες του 2020, όταν ηττήθηκε από τον Τζο Μπάιντεν.
Τον περασμένο μήνα το FBI έκανε έρευνα στα σπίτια δύο Αμερικανών που έχουν δεσμούς με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας: πρόκειται για τον Σκοτ Ρίτερ, πρώην επιθεωρητή οπλικών συστημάτων του ΟΗΕ και τον Ντιμίτρι Σάιμς, σύμβουλο της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ το 2016.
Η αμερικανική κυβέρνηση κατηγορεί επίσης το Ιράν για απόπειρα επηρεασμού του εκλογικού αποτελέσματος με κυβερνοεπιθέσεις τόσο εναντίον του Τραμπ όσο και εναντίον της Χάρις. Οι συνεργάτες του Τραμπ λένε ότι η Τεχεράνη ευθύνεται για τη διαρροή εγγράφων της εκστρατείας του σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι η Κίνα δεν σχεδιάζει να παρέμβει στις προεδρικές εκλογές υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου.
