«Δεν αρκεί να κερδίσουν οι συντηρητικοί τις εκλογές. Αν πρόκειται να σώσουμε τη χώρα από τη μέγγενη της ριζοσπαστικής Αριστεράς, χρειαζόμαστε τόσο μια κυβερνητική ατζέντα όσο και τους κατάλληλους ανθρώπους στη σωστή θέση, έτοιμους να εφαρμόσουν αυτή την ατζέντα από την πρώτη ημέρα της επόμενης συντηρητικής κυβέρνησης». Αυτή είναι η εισαγωγή και στόχευση του περιβόητου Project 2025, του Σχεδίου για την Προεδρική Μετάβαση που φέρει τη σφραγίδα της δεξαμενής σκέψης Heritage Foundation με το βλέμμα σε μία ολική επαναφορά του Ντόναλντ Τραμπ.
Πολλοί πιστεύουν -βάσιμα είναι η αλήθεια- ότι η απάντηση στο ερώτημα τι μπορεί να επιφυλάσσει για τις Ηνωμένες Πολιτείες μία δεύτερη προεδρική θητεία Τραμπ (και δη με αντιπρόεδρο τον Τζέι Ντι Βανς) βρίσκεται στις σχεδόν χίλιες σελίδες προτάσεων, λιγότερο ή απόλυτα ακραίων, που έχουν ως διακηρυγμένο στόχο να μεταμορφώσουν τη δομή της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και μαζί με αυτήν να αλλάξουν θεμελιωδώς το πρόσωπο της χώρας και της κοινωνίας. Ένα μανιφέστο δυστοπικό, σχεδόν οργουελικό, που χαρακτηρίζεται «πολεμικό σχέδιο» για την ανάκτηση του ελέγχου της κυβέρνησης.
Αν και το έγγραφο δεν επικαλείται ρητά μία δεύτερη θητεία Τραμπ, το όνομα του πρώην προέδρου αναφέρεται 312 φορές και ο ίδιος χρειάστηκε να πάρει αποστάσεις λέγοντας πως ούτε το έχει διαβάσει, ούτε το υιοθετεί. Ακόμα και για τον Τραμπ οι θέσεις που διατυπώνονται είναι τόσο ακραίες που θα μπορούσαν να βλάψουν την προεκλογική του εκστρατεία. Ωστόσο, πολλές από τις θέσεις του Project 2025 περιλαμβάνεται και στην πολιτική πλατφόρμα Agenda 47 του Τραμπ (ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα είναι ο 47ος), η οποία όμως δεν είναι τόσο περιεκτική. Ενδεικτικά και για ευνόητους λόγους, στο πολιτικό πρόγραμμα του Τραμπ αποφεύγονται αναφορές στο καίριο ζήτημα των αμβλώσεων.
Η «δεύτερη Αμερικανική Επανάσταση»...
Δεν διαφεύγει της προσοχής όμως το γεγονός ότι το σχέδιο καταρτίστηκε από πρόσωπα που βρίσκονται πολιτικά και ιδεολογικά κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ και οι Δημοκρατικοί και οργανώσεις προάσπισης πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι «το Σχέδιο 2025 θα καταστρέψει την Αμερική και θα πρέπει να τρομάζει κάθε Αμερικανό» και «θα έδινε στον Τραμπ απεριόριστη εξουσία στην καθημερινή μας ζωή», όπως προειδοποίησε ο Τζο Μπάιντεν, λίγο πριν αποσυρθεί από την κούρσα επανεκλογής του.
Η πρώτη κίνηση της Κάμαλα Χάρις, μόλις έλαβε την υποστήριξη Μπάιντεν, ήταν να υποσχεθεί ότι θα πολεμήσει το Project 2025. «Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να ενώσω το Δημοκρατικό Κόμμα -και να ενώσω το έθνος μας- για να νικήσουμε τον Ντόναλντ Τραμπ και την ακραία ατζέντα του, Σχέδιο 2025» έγραψε στο X την ιστορική πλέον 21η Ιουλίου, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε το βήμα πίσω. Δημοκρατικοί του Κογκρέσου, προερχόμενοι κυρίως από τη φιλελεύθερη και την αριστερή πτέρυγα, επικαλούνται προτάσεις του σχεδίου για να προειδοποιήσουν για τους κινδύνους μίας δεύτερης θητείας Τραμπ. Στην πρώτη της προεκλογική ομιλία στο Ουϊσκόνσιν, η Χάρις κατακεραύνωσε το σχέδιο.
Οι φόβοι δεν είναι αβάσιμοι. Ο πρόεδρος του Heritage Foundation και «αρχιτέκτονας» του σχεδίου, Κέβιν Ρόμπερτς, δήλωσε πρόσφατα στο podcast «War Room» του «γνωστού» Στιβ Μπάνον, πρώην συμβούλου στρατηγικής του Τραμπ, ότι οι Ρεπουμπλικανοί βρίσκονται «στη διαδικασία να πάρουν πίσω τη χώρα», ενώ η δήλωσή του ότι «βρισκόμαστε στη διαδικασία της δεύτερης Αμερικανικής Επανάστασης, η οποία θα είναι αναίμακτη αν η Αριστερά το επιτρέψει» προκάλεσε την αντίδραση των Δημοκρατικών. Η αναφορά του αυτή αναπόφευκτα ξύπνησε μνήμες της 6ης Ιανουαρίου 2021 και της εισβολής υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ στο Κογκρέσο, πάνω στο αφήγημα περί εκλογικής νοθείας.
Διευθυντής του Project 2025 είναι ο Πολ Ντανς, προσωπάρχης του Τραμπ στη διάρκεια της προεδρίας του. Επίσης η εκπρόσωπος της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, Καρολάιν Λέβιτ, εμφανίζεται σε ένα από τα βίντεο του Σχεδίου 2025. Οι βοηθοί διευθυντές Σπένσερ Κρετιέν και Τροπθ Χέμενγουεϊ εργάστηκαν επίσης στην κυβέρνηση Τραμπ. Από τους 34 συντάκτες και τους δύο επιμελητές του κειμένου, τουλάχιστον 25 έχουν υπηρετήσει στο πλευρό του Τραμπ, αρκετοί σε ανώτερες θέσεις στην προεδρική του θητεία.
Η Αμερική του Τραμπ; - Τι προβλέπει το Project 2025
Στις 922 σελίδες του Project 2025 περιγράφονται οι τέσσερις κύριοι στόχοι: Αποκατάσταση της οικογένειας ως το επίκεντρο της αμερικανικής ζωής, διάλυση του βαθέος κράτους όπως ο Ντόναλντ Τραμπ το ορίζει, υπεράσπιση της κυριαρχίας και των συνόρων του έθνους και διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων του ατόμου όπως τα έδωσε ο Θεός για να ζει ελεύθερα.
Προτείνονται μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο το φάσμα της διακυβέρνησης της χώρας και αλλαγές που θα δώσουν μία οξεία συντηρητική στροφή στην κοινωνία σε όλες τις εκφάνσεις της. Η κυβέρνηση θα λάβει τον άμεσο έλεγχο ανεξάρτητων οργανισμών, επιτρέποντας στην πράξη στον πρόεδρο να συγκεντρώνει περισσότερες εξουσίες για να εφαρμόζει άμεσα πολιτικές ανεξέλεγκτος. Υπουργεία όπως το Παιδείας και του Εμπορίου θα καταργηθούν. Κεντρική επιδίωξη είναι η εξασθένηση της δύναμης του Κογκρέσου να ελέγχει και να «φρενάρει» τις προεδρικές εξουσίες.
Η επιστροφή στις οικογενειακές αξίες με βιβλικές αναφορές, η απόρριψη των αμβλώσεων ως σκέλος της υγειονομικής περίθαλψης, η μεγαλύτερη χρηματοδότηση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, η απόρριψη των αμβλώσεων ως υγειονομική φροντίδα, η εμπλοκή του στρατού στον εντοπισμό και την απέλαση εκατομμυρίων παράτυπων μεταναστών που ζουν στις ΗΠΑ εδώ και χρόνια, η εγκατάλειψη των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή είναι μεταξύ των προτεραιοτήτων του πλάνου.
Στο επίκεντρο του Project 2025 βρίσκεται η συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια του προέδρου, η κατάργηση ανεξάρτητων αρχών και η απομάκρυνση από τους κυβερνητικούς οργανισμούς και τις δημόσιες υπηρεσίες περίπου 50.000 ομοσπονδιακών εργαζόμενων και αντικατάστασή τους από (προεπιλεγμένα) πρόσωπα που θα υπηρετήσουν την προτεινόμενη άκρως συντηρητική ατζέντα των «αμερικανικών αξιών», όπως αυτές γίνονται αντιληπτές από την τραμπική ηγεσία. Προβλέπει επίσης την κατάργηση της προστασίας των θέσεων εργασίας για χιλιάδες κυβερνητικούς υπαλλήλους, οι οποίοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να αντικατασταθούν από διορισμένους με πολιτικά κριτήρια. Ήδη, το Haritage Foundation, που επί δεκαετίες λειτουργεί ως φυτώριο ιδεών και πηγή χάραξης ρεπουμπλικανικής πολιτικής ατζέντας, φέρεται να έχει περάσει από… συνεντεύξεις χιλιάδες υποψηφίους που μπορεί να θέσει υπόψιν του Ντόναλντ Τραμπ.
Ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα σημεία της πρότασης είναι η κατάργηση της ανεξαρτησίας του υπουργείου Δικαιοσύνης και η υπαγωγή του στον άμεσο προεδρικό έλεγχο, στο πλαίσιο της εγκαθίδρυσης «ενιαίας εκτελεστικής εξουσίας». Η κατάργηση της ανεξαρτησίας του υπουργείου Δικαιοσύνης σημαίνει επί της ουσίας κατάργηση της ανεξαρτησίας της ίδιας της Δικαιοσύνης, με όποιους συνειρμούς δημιουργεί μία τέτοια εξέλιξη, δεδομένων των δικαστικών εκκρεμοτήτων του Τραμπ.
Το έγγραφο χαρακτηρίζει το FBI έναν «διογκωμένο, αλαζονικό, ολοένα και περισσότερο παράνομο οργανισμό». Ζητά τη δραστική αναμόρφωση αυτού και πολλών άλλων ομοσπονδιακών υπηρεσιών, καθώς και την πλήρη κατάργηση των υπουργείων Εσωτερικής Ασφάλειας και Παιδείας μέχρι και την κατάργηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Fed.
Μάλιστα, ειδικά στον χώρο της Παιδείας, η Αλεξάνδρα Φιλήνδρα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι στο Σικάγο, σε πρόσφατη συνέντευξή της στο Liberal, επισήμανε πως μεταξύ πολλών άλλων την θορυβεί ιδιαίτερα η πρόταση για τη δημιουργία τηλεφωνικών γραμμών στις οποίες πολίτες θα καλούν ή θα στέλνουν μηνύματα για να καταδίδουν επί της ουσίας στην κυβέρνηση καθηγητές και πανεπιστημιακούς για το ακαδημαϊκό τους έργο. Μίλησε για πλάνο που μόνο ο Τζορτζ Όργουελ θα μπορούσε να φανταστεί.
Η ίδεα ξεκίνησε με πρώτη στόχευση καθηγητές που ασχολούνται με το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Η άρνηση της κλιματικής αλλαγής και η απαγόρευση της έρευνας στον τομέα αυτό είναι από τα κεντρικά σημεία του πλάνου που φθάνει στο εξωφρενικό σημείο να εισηγείται την κατάργηση της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOA), στην οποία υπάγεται η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, χαρακτηρίζοντάς την ως «μία από τις κύριες κινητήριες δυνάμεις της βιομηχανίας συναγερμού για την κλιματική αλλαγή».
Το Project 2025 περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την περικοπή των ομοσπονδιακών κονδυλίων για την έρευνα και τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και καλεί τον επόμενο πρόεδρο να «σταματήσει τον πόλεμο στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο». Οι στόχοι μείωσης των εκπομπών άνθρακα θα αντικατασταθούν από προσπάθειες αύξησης της παραγωγής ενέργειας, ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας και μείωσης του ενεργειακού κόστους.
Στο μεταναστευτικό, το σχέδιο προτείνει τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας σε άλλες μονάδες ελέγχου της μετανάστευσης, δημιουργώντας μια πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη δομή φύλαξης των συνόρων. Και θέλει την ανάπτυξη του στρατού «για να συνδράμει σε επιχειρήσεις σύλληψης» κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού. Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν την κατάργηση θεωρήσεων εισόδου για θύματα εγκλημάτων ή εμπορίας ανθρώπων. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι επί θητείας του θα εφαρμοστεί το «μεγαλύτερο πρόγραμμα απελάσεων στην αμερικανική Ιστορία».
Το Project 2025 δεν ζητά ευθέως την καθολική απαγόρευση των αμβλώσεων. Ωστόσο, προτείνει την απόσυρση του χαπιού άμβλωσης. Το έγγραφο προτείνει ότι το υπουργείο Υγείας θα πρέπει να «διατηρήσει έναν βιβλικά θεμελιωμένο, κοινωνικά επιστημονικά ενισχυμένο ορισμό του γάμου και της οικογένειας». Τα δικαιώματα των τρανσέξουαλ και η ταυτότητα φύλου πέραν του βιολογικού φύλου απορρίπτονται κατηγορηματικά. Εισηγείται επίσης την μετατροπή σε ποινικό αδίκημα της πορνογραφίας, με φυλάκιση όσων παράγουν και διανέμουν υλικό για ενήλικες, καθώς και κλείσιμο των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών που μέσω Διαδικτύου το αναπαράγουν.
Το σχέδιο προβλέπει να συρρικνωθεί το δίχτυ κοινωνικής προστασίας με την εφαρμογή χρονικών περιορισμών στις παροχές, αυστηρότερων κριτηρίων και την καθιέρωση ανώτατων ορίων στην ομοσπονδιακή χρηματοδότηση προς τις πολιτείες για την κάλυψη των δαπανών του Medicaid, του κοινού ομοσπονδιακού και πολιτειακού προγράμματος που συμβάλλει στην κάλυψη των ιατρικών δαπανών για τα άτομα με περιορισμένους πόρους. Κρίσιμα ομοσπονδιακά προγράμματα που προορίζονται για τη στήριξη των ατόμων που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας θα πρέπει να αναθεωρηθούν ή θα καταργηθούν, σύμφωνα με το σχέδιο.
