Ο ιός δεν μας τρομάζει! Αυτό θα μπορούσε να είναι άνετα –αν και δεν ήταν– ένα από τα συνθήματα που ακούστηκαν αυτή την εβδομάδα στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας. Εκεί, δηλαδή, όπου την Τετάρτη, 24 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε η εξ αναβολής παρέλαση για την 75η επέτειο της νίκης κατά της ναζιστικής Γερμανίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην οποία ο Βλαντιμίρ Πούτιν φάνηκε να έχει ποντάρει πολλά.
Ανάμεσα σε αυτά είναι και η ελπίδα να ξεχάσουν έστω και προσωρινά οι συμπατριώτες του τον κορονοϊό που επελαύνει ακάθεκτος, καθώς η Ρωσία είναι πλέον η τρίτη χώρα παγκοσμίως σε αριθμό καταγεγραμμένων κρουσμάτων, τα οποία έχουν ήδη ξεπεράσει τα 600.000. Είναι, επίσης, η προσδοκία ότι οι Ρώσοι θα σταματήσουν να ασχολούνται με ένα ερώτημα που φυσιολογικά γεννά στον καθένα η ασυνήθιστα μικρή αναλογία θανάτων εξαιτίας του Covid-19 – μόλις 1,4%, έναντι 4,5-5% στις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, αλλά και τη Γερμανία.
Οι εικόνες από την παρέλαση ήταν εντυπωσιακές. Σε αυτή έλαβαν μέρος πάνω από 13.000 στρατιωτικοί από όλους τους κλάδους, χιλιάδες άρματα και πυραυλικά συστήματα κάθε είδους, ενώ τον αέρα διέσχιζαν διαρκώς υπερσύγχρονα μαχητικά αεροπλάνα και ελικόπτερα. Δεν θα μπορούσε φυσικά να είναι διαφορετικά, για μια χώρα η οποία θέλει να σέβεται τον τίτλο της «διαδόχου της ΕΣΣΔ» – ούτε, βεβαίως, για τον πρόεδρό της, ο οποίος αποκτά σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερες εξουσίες.
Διάδοχος της ΕΣΣΔ
Πρόκειται, άλλωστε, για μία από τις αλλαγές που προβλέπονται στο σύνταγμα, τις οποίες οι Ρώσοι καλούνται να εγκρίνουν (ή να απορρίψουν) στο εξαήμερο δημοψήφισμα το οποίο ξεκίνησε ανεπισήμως χθες, μόλις μία ημέρα μετά την παρέλαση και προβλέπεται να ολοκληρωθεί τυπικά την 1η Ιουλίου. Εφόσον πουν το «ναι», όπως όλα δείχνουν ότι θα συμβεί, τότε εφεξής η Ρωσία θα θεωρείται ο νόμιμος διάδοχος της πρώην υπερδύναμης – έστω κι αν όλοι γνωρίζουν πως η ισχύ και η παγκόσμια επιρροή που διαθέτει σήμερα δεν μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη της σοβιετικής εποχής.
Πέρα από την ουσιαστική πλευρά, πάντως, που περιέχει και η συγκεκριμένη πρόταση και ορισμένες ακόμη –για παράδειγμα, η αναφορά που θα υπάρχει στο σύνταγμα για την «πίστη στον θεό», η υπεροχή του εθνικού έναντι του διεθνούς δικαίου και ο χαρακτηρισμός ως προδοσίας της εκχώρησης ρωσικού εδάφους σε άλλη χώρα– είναι σαφές ότι όλ' αυτά εξυπηρετούν μία συγκεκριμένη τακτική: Να ενεργοποιήσουν τον πατριωτισμό και τη θρησκευτικότητα των Ρώσων, προκειμένου αυτοί να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες και να μην δεχθεί το Κρεμλίνο την αποδοκιμασία και τον χλευασμό μέσω της αδιαφορίας τους.
Φοβού την αποχή
Τον ίδιο στόχο έχει, άλλωστε, και η πρόβλεψη για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που θα υπερβαίνει το κατώτατο επίσημο όριο φτώχειας, καθώς και η (εκτός μεταρρύθμισης) εξαγγελία της κυβέρνησης για αύξηση της φορολόγησης των ολιγαρχών ώστε να ενισχυθούν οι πιο αδύναμοι.
Είναι φανερό ότι τα σενάρια της μεγάλης αποχής (στην οποία καλεί η αντιπολίτευση) προκαλούν φόβο στο Κρεμλίνο, καθώς η επιβεβαίωσή τους θα ερμηνευθεί ως ένα σαφές μήνυμα αποδοκιμασίας προς τον Πούτιν, ο οποίος έχει άμεσο συμφέρον να εγκριθούν οι προτεινόμενες αλλαγές, χωρίς να υπάρχουν «σκιές». Κι αυτό διότι, ανάμεσα στα άλλα, το νέο σύνταγμα θα του δίνει τη δυνατότητα να θέσει υποψηφιότητα για δύο ακόμη προεδρικές θητείες.
Εάν τα καταφέρει, πάντως, θα έχει ως αποτέλεσμα στο τέλος της πολιτικής του διαδρομής να έχει παραμείνει στο τιμόνι της Ρωσίας επί 36 ολόκληρα χρόνια (32 ως πρόεδρος και 4 ως πρωθυπουργός), επίδοση που θα ζήλευαν όλοι σχεδόν οι τσάροι!
Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι αυτό θα συμβεί χωρίς ο ίδιος να κινδυνεύει να κατηγορηθεί για οτιδήποτε. Η εξήγηση βρίσκεται σε άλλη μία αλλαγή που περιλαμβάνεται στις προτάσεις για τη συνταγματική μεταρρύθμιση (η πρώτη που επιχειρείται μετά το 1993) και η οποία δίνει σε όλους τους πρώην προέδρους της Ρωσίας το δικαίωμα να απολαμβάνουν ισόβια ασυλία από τη δικαιοσύνη.
Φωτογραφία: AP
