Η Σερβία βρίσκεται εδώ και χρόνια σε διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, με την πολιτική της ηγεσία να επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι στόχος είναι να γίνει πλήρες μέλος της. Όσο για το ΝΑΤΟ, αν και από το 2006 η χώρα έχει δηλώσει επισήμως ότι είναι «στρατιωτικά ουδέτερη» και δεν επιδιώκει την ένταξη σε αυτό, ανήκει ήδη στην επονομαζόμενη «Συνεργασία για την Ειρήνη», η οποία για πολλούς γείτονές της αποτέλεσε τον προθάλαμο πριν από την ένταξη στη Συμμαχία.
Παρ' όλα αυτά, τη στιγμή που η Σερβία δείχνει να φλερτάρει διαρκώς με τη Δύση και τους θεσμούς της, φροντίζει να κάνει... παιχνίδι και με τους σημαντικότερους ανταγωνιστές τους – δηλαδή τη Ρωσία και την Κίνα. Το κάνει, μάλιστα, με όρους και συμφωνίες που, στην πράξη, απομακρύνουν την βαλκανική χώρα τόσο από την ΕΕ όσο και από το ΝΑΤΟ.
Η τελευταία ετήσια έκθεση της κρατικής εταιρείας που διαχειρίζεται τα εξοπλιστικά προγράμματα της Σερβίας μαρτυρά του λόγου το αληθές. Σύμφωνα με την Jugoimport SDPR, κατά τη διάρκεια του 2019 η κυβέρνηση της Σερβίας συνήψε συμφωνίες για την προμήθεια πολεμικού υλικού με 31 χώρες, έναντι συνολικής αξίας 620,3 εκατομμυρίων δολαρίων. Όπως δε προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, η Μόσχα και το Πεκίνο ήταν οι μεγάλοι ωφελημένοι. «Το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών σχετίζεται με τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών Mig-29, την αγορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών (...) και το σύστημα αεράμυνας FK-3», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Για πρώτη φορά στην Ευρώπη
Είναι ασφαλώς γνωστό ότι τα συγκεκριμένα μαχητικά είναι ρωσικής κατασκευής και αποτελούν τον «κορμό» της σερβικής πολεμικής αεροπορίας, ενώ από τις αρχές του 2018 ως τον Φεβρουάριο του 2020, η Ρωσία έχει παραδώσει στην Σερβία 6 τέτοια μαχητικά. Μαζί δε με αυτά, έχουν παραδοθεί 4 μαχητικά ελικόπτερα Mi-35M, 3 μεταφορικά ελικόπτερα Mi-17V-5, συστήματα αεράμυνας Pantsyr-S1 και 10 θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BRDM-2 – ενώ άμεσα αναμένεται να ακολουθήσουν και 30 τανκς τύπου Τ-72.
Από την άλλη, τόσο τα drones (τύπου CH-92A, με δυνατότητα μεταφοράς κατευθυνόμενων πυραύλων) όσο και ο σύστημα FK-3 προέρχονται από την Κίνα. Είναι δε η πρώτη φορά που και τα δύο παραπάνω συστήματα θα ενταχθούν οργανικά στις ένοπλες δυνάμεις μιας ευρωπαϊκής χώρας, κάτι που έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, βάσει συμφωνίας που είχαν υπογράψει Βελιγράδι και Πεκίνο τον Μάιο του 2019, οι δύο χώρες πραγματοποιούν κοινές αστυνομικές περιπολίες σε μια σειρά σερβικές πόλεις, ενώ οι Κινέζοι έχουν εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας με κάμερες αναγνώρισης προσώπου. Τέλος, είναι γνωστό ότη η Σερβία αποτελεί τμήμα του νέου «Δρόμου του Μεταξιού» (One Belt, One Road) που αποτελεί το πλέον μεγαλεπήβολο σχέδιο των Κινέζων όσον αφορά στην Ασία και την Ευρώπη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά συμβαίνουν στο πλαίσιο του εντατικού εξοπλισμού των ενόπλων δυνάμεων της Σερβίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η αξία των συμφωνιών για αγορά οπλικών συστημάτων ήταν πέρυσι αυξημένη κατά 30% περίπου σε σύγκριση με το 2018, ενώ αναλόγως αυξημένος ήταν και ο προϋπολογισμός του υπουργείου Άμυνας, το οποίο έλαβε κάπου 800 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2019. Η τάση δε αυτή φαίνεται πως συνεχίζεται και το 2020 (αν και όχι με τον ίδιο ρυθμό, λόγω και της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης την οποία έχει προκαλέσει), αποδεικνύοντας έτσι ότι ακολουθείται ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός.
Προστασία των Σέρβων, «όπου και αν ζουν»
Τι όμως, καλείται να εξυπηρετήσει αυτός ο σχεδιασμός; Όπως σημείωσε ο αρμόδιος υπουργός, Αλεκσάνταρ Βούλιν, παρουσιάζοντας το αμυντικό δόγμα της χώρας ενώπιον της βουλής τον περασμένο Δεκέμβριο, η κυβέρνηση του Βελιγραδίου επιδιώκει να «προστατεύσει όλους τους Σέρβους, όπου και αν ζουν».
Καθώς δε σε αυτό το ντοκουμέντο γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στην Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ενώ είναι γνωστές οι εντάσεις και διεργασίες αναφορικά με το Κόσοβο, δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι οι Σέρβοι εκτιμούν ότι ο κίνδυνος ενός νέου πολέμου στα Βαλκάνια είναι αυξημένος και, γι' αυτό, σπεύδουν να προετοιμαστούν κατάλληλα...
