Ενάμιση μήνα από την έναρξη του πολέμου ο Ισραηλινός στρατός έχει ανακοινώσει ότι έχει υπό τον έλεγχό του το βόρειο τμήμα της Γάζας και ενδέχεται να ξεκινήσει επιχειρήσεις και στο νότιο. Την ίδια ώρα, σε διεθνές επίπεδο, αυξάνεται η ανησυχία ως προς την ανθρωπιστική κρίση και τις απώλειες αμάχων στη Γάζα.
Ο Ζιλ Κεπέλ, ένας από τους κορυφαίους μελετητές της Μέσης Ανατολής, μίλησε στο Liberal και στη Μαριλίζα Αναστασοπούλου και ανέλυσε τι επιδιώκει πλέον το Ισραήλ στη Γάζα, τη θέση των αραβικών χωρών, γιατί η Αίγυπτος έχει κομβική σημασία στις ευρύτερες διαπραγματεύσεις, καθώς και τον ρόλο της Σαουδικής Αραβίας την επόμενη μέρα.
Ο νέος στόχος του Ισραήλ
«Πολλοί άνθρωποι ασκούν κριτική, λόγω του ότι υπάρχουν πολλές απώλειες σε αμάχους, αλλά κρατούν την αναπνοή τους, επειδή πιστεύω ότι σχεδόν κάθε δύναμη ισχύος στην περιοχή, εκτός από τους φιλο-ιρανούς, θέλει το Ισραήλ να τερματίσει την Χαμάς το συντομότερο δυνατό» ξεκίνησε την ανάλυσή του ο κ.Κέπελ.
Μετά από 45 μέρες πολέμου, χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, ο Ισραηλινός στρατός έχει καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Γάζας, ωστόσο, οι στρατιωτικοί στόχοι δεν είναι ξεκάθαροι.
Ζητήσαμε από τον κ. Κεπέλ να μας δώσει την εκτίμησή του ως προς τους στόχους του Ισραήλ όπως έχουν διαμορφωθεί πλέον. «Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο σημείο όπου οι Ισραηλινοί θέλουν να βρουν έναν τρόπο να διακηρύξουν τη νίκη» εκτιμάει ο κ. Κεπέλ. «Το χρειάζονται για το ίδιο το καλό του Ισραήλ και για τη φήμη τους ότι είναι αήττητοι. Αρχικά είχαν πει ότι θα συνεχίσουν μέχρι να εξουδετερώσουν όλο το κατεστημένο της Χαμάς στη Γάζα, αλλά φαίνεται ότι αυτός ο στόχος δεν είναι εφικτός διότι πιθανότητα οι αρχηγοί της να έχουν καταφύγει σε κάποιο μέρος στο νότο, στην Αίγυπτο ή οπουδήποτε αλλού. Τώρα λένε ότι θέλουν να καταστρέψουν την υποδομή, η οποία επέτρεψε τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου.»
Νέες Συμφωνίες του Αβραάμ στην περιοχή;
Ο αραβικός πληθυσμός στηρίζει καθολικά τους Παλαιστίνιους και οι αραβικές κυβερνήσεις επικρίνουν το Ισραήλ για τον τρόπο με τον οποίο διεξάγει τον πόλεμο στη Γάζα και ζητούν άμεση κατάπαυση του πυρός, ωστόσο, μέχρι στιγμής κανείς δεν θέλει να παρέμβει στρατιωτικά.
«Οι περισσότερες αραβικές χώρες θέλουν να απαλλαγούν από τη Χαμάς, η οποία είναι ένα «υποκατάστατο» του Ιράν και θα ήθελαν να επιστρέψουν σε ένα νέο είδος Συμφωνιών του Αβραάμ - το οποίο πιθανότατα δεν θα ονομάζεται έτσι- και η ειρήνη να οικοδομηθεί πάνω στην ευημερία» εξηγεί κ. Κεπέλ.
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό και για το Ισραήλ διότι κάποιες στρατιωτικές συμβάσεις που είχαν υπογράψει στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ έχουν ήδη απωθηθεί, καθώς και κάποιες συμβάσεις στρατιωτικές συμβάσεις με άλλες χώρες, όπως με τη Γαλλία, έχουν αντικατασταθεί.
Ωστόσο, το πρόβλημα με τις αρχικές Συμφωνίες του Αβραάμ, το θέμα Τραμπ, το οποίο αναπαρήγαγε ο Μπάιντεν, παραδόξως χωρίς καμία σημαντική αλλαγή, ήταν ότι αυτή η ειρήνη μέσω της ευημερίας είχε απλώς βάλει τους Παλαιστίνιους κάτω από το χαλί.
Χρειάζεται να φέρουμε τους Παλαιστίνιους μέσα στους κόλπους αυτής της ειρηνικής, ερχόμενης ευημερίας, γιατί αυτή είναι η μόνη προϋπόθεση για να μπει η Σαουδική Αραβία στη διαδικασία» καταλήγει ο κ. Κεπέλ.
Η σημασία της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου
«Η Σαουδική Αραβία, είναι κομβικής σημασίας επειδή είναι η μεγαλύτερη χώρα στην περιοχή. Από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν μεταμόρφωσε τη χώρα σε μία σύγχρονη χώρα, η οποία θέλει να γίνει μία υπερδύναμη. Προκειμένου λοιπόν να εμπλακεί η Σαουδική Αραβία, πρέπει να βρεθεί κάποια συμφωνία» εξηγεί ο κ. Κεπέλ.
Το Ισραήλ και η Χαμάς, με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αμερικής, κατέληξαν σε συμφωνία που προβλέπει την απελευθέρωση δεκάδων ομήρων, σε αντάλλαγμα για μια τετραήμερη κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων σε ισραηλινές φυλακές, όμως, όπως δήλωσε ο Νετανιάχου, αυτό δε σημαίνει το τέλος του πολέμου.
Ο κ. Κεπέλ, ωστόσο, εστιάζει στο ρόλο της Αιγύπτου και σε ευρύτερες διαπραγματεύσεις, οι οποίες διεξάγονται αθόρυβα.
«Γιατί στην Αίγυπτο; Επειδή η Αίγυπτος είναι η αραβική χώρα που έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στη Λωρίδα της Γάζας. Η Αίγυπτος ήλεγχε τη Γάζα μέχρι το 1967. Οι αιγυπτιακές μυστικές υπηρεσίες τους γνώριζαν όλους. Οι σήραγγες που εισέρχονται στη Γάζα προέρχονται από την Αίγυπτο. Είναι η μόνη χώρα που έχει πραγματική επιρροή στο Κατάρ και στη Χαμάς, επειδή χωρίς εκείνη, τίποτα δεν μπορεί να μπει στα τούνελ και ως εκ τούτου έχουν την ικανότητα να πιέσουν τη Χαμάς εκ των έσω.
Η Χαμάς δεν είναι πραγματικά σε ισχυρή θέση τώρα για να διαπραγματευτεί. Ο Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος είναι ο πολιτικός τους προϊστάμενος και ο οποίος ήταν συνήθως στο Κατάρ, σε ένα από τα μεγάλα ξενοδοχεία της Ντόχα, πήγε στην Αίγυπτο για να δείξει ότι πραγματικά θέλει να παίξει ρόλο» εξηγεί ο Κέπελ.
Η επόμενη μέρα στη Γάζα
Πολλά έχουν ακουστεί και συζητηθεί για το τι θα συμβεί στη Λωρίδα της Γάζας όταν σταματήσει ο πόλεμος, χωρίς να υπάρχει κάποιο ουσιαστικό σχέδιο προς συζήτηση. Η λύση των δύο κρατών επικρατεί ως τελικός στόχος, για τον οποίο όμως δεν υπάρχει οδικός χάρτης, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα καμία χώρα, κανένας οργανισμός, καθώς ούτε και η Παλαιστινιακή αρχή φαίνεται διατεθειμένη να αναλάβει ρόλο να συμβάλει διαχειριστικά σε μία ενδεχόμενη μετά-Χαμάς μεταβατική περίοδο.
Το ίδιο το Ισραήλ έχει κατά καιρούς κάνει διαφορετικές δηλώσεις, λέγοντας στην αρχή του πολέμου ότι θα εξουδετερώσει τη Χαμάς και θα φύγει τελείως από την περιοχή, ενώ στη συνέχεια είπε ότι θα αναλάβει την ασφάλεια της περιοχής για όσο χρειαστεί.
Ζητήσαμε από τον κ. Κεπέλ να μας δώσει τη δική του οπτική για την επόμενη μέρα.
«Μετά την καταστροφή που θα έχει γίνει στην περιοχή θα είναι πολύ δύσκολο για τους Ισραηλινούς απλά να αποσυρθούν χωρίς να υπάρξει καμία λύση. Θα πρέπει συνεπώς να βρουν μια συμφωνία με τους μεσίτες εξουσίας της περιοχής, δηλαδή τα κράτη του Κόλπου. Θα χρειαστεί μαζική ανοικοδόμηση και τίποτα δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει αν δεν υπάρξει μαζική εισροή αραβικών χρημάτων, δηλαδή από τη Σαουδική Αραβία, δεδομένου ότι τα Εμιράτα έχουν ήδη εμπλακεί με το Ισραήλ.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει να μην υπάρχει πια η Χαμάς, η οποία σχετίζεται με το Ιράν και ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί την Παλαιστίνη.
Πριν από μερικές εβδομάδες, υπήρξε η μεγάλη ομιλία του Χασάν Νασράλα, του ηγέτη της Χεζμπολάχ από τον Λίβανο, ο οποίος ήταν η μόνη αραβική φωνή η οποία ακούστηκε από την Καζαμπλάνκα μέχρι το Ομάν ή τη Σαουδική Αραβία. Δεν υπήρχε άλλη αραβική φωνή. Ο Νασράλα είναι σιίτης και ελέγχεται από το Ιράν. Αυτό είναι κάτι που δεν αρέσει καθόλου στους Σαουδάραβες γιατί το Ιράν είναι εχθρός τους και είναι μέρος της κινεζικής διαμεσολάβησης» εξηγεί ο κ. Κεπέλ.
Τέλος, ο κ. Κεπέλ σχολίασε ότι «χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Γαλλία, μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ανησυχούν πολύ, διότι αυτό είναι πολύ κοντά μας στις ακτές της Μεσογείου. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν υπάρξει λύση, θα υπάρξει περισσότερη παράνομη μετανάστευση και ούτω καθεξής . Πιστεύω ότι για την Αμερική, αυτό είναι ένα ζήτημα που βρίσκεται μακριά, γιατί είναι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Για εμάς, είναι στη γειτονιά μας, και είναι στις ακτές μας, στις παραλίες μας, στα λιμάνια μας και δυνητικά σημαίνει αστάθεια στο εσωτερικό μας» καταλήγει ο κ. Κεπέλ.
