Η χάραξη πολιτικών για την προάσπιση και ενίσχυση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, προσδιορίζει την ποιότητα της Δημοκρατίας και του κοινωνικού πολιτισμού ενός σύγχρονου προοδευτικού Κράτους. Την τελευταία δεκαετία με την σταδιακή κύρωση από τα συμβαλλόμενα κράτη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, ανοίγει ο δρόμος για την υιοθέτηση ενεργητικών πολιτικών κοινωνικής ένταξης, στη βάση του δικαιωματικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας.
Η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη μέσα στην τριετή περίοδο διακυβέρνησης της Χώρας, έχει αναδείξει τον σχεδιασμό πολιτικών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία σε στρατηγική προτεραιότητα.
Ειδικότερα, έχει εκπονήσει και υλοποιεί το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, με στόχο την πλήρη εναρμόνιση των πολιτικών, των δράσεων και των θεσμικών παρεμβάσεων με τις επιταγές της σχετικής διεθνούς Σύμβασης.
Κομβικό ρόλο στη δημιουργία ενός συνεκτικού, δικαιωματικού πλαισίου διαδραματίζει η απρόσκοπτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στα Κέντρα Πιστοποίησης και Αξιολόγησης της Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) με ταχύτητα, αξιοπρέπεια και διαφάνεια. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανεμπόδιστη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στο σύνολο των παροχών που δικαιούνται, χωρίς να υποχρεούνται κάθε φορά να υποβάλλουν νέες αιτήσεις, να επιδεικνύουν την ιατρική γνωμάτευση και να αποκαλύπτουν σε τρίτους ευαίσθητα προσωπικά τους δεδομένα.
Στην κατεύθυνση αυτήν, ενισχύθηκε ο δικαιωματικός χαρακτήρας των δημόσιων πολιτικών για την αξιολόγηση της αναπηρίας, προχωρώντας σε ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Πιο συγκεκριμένα, οι πολίτες μπορούν πλέον, μέσα από μια πλήρως προσβάσιμη πλατφόρμα στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, να υποβάλλουν την αίτηση για πιστοποίηση και απόδοση ποσοστού αναπηρίας με ταχύτητα και διαφάνεια, χωρίς να καταβάλουν το παράβολο των 46 ευρώ που ίσχυε για κάποιες περιπτώσεις μέχρι και σήμερα.
Το ψηφιακό ΚΕΠΑ συνιστά ένα εργαλείο που διευκολύνει ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία, αφού πλέον θα μπορούν να προσέρχονται στα ΚΕΠΑ μία μόνο φορά, την ημέρα της εξέτασης, αντί για τέσσερεις που γινόταν έως τώρα. Φυσικά, διατηρούν οι πολίτες εναλλακτικά την επιλογή να κάνουν χρήση και των σημείων φυσικής προσέλευσης, δηλ. τα Κέντρα Κοινότητας, τα ΚΕΠ και τις Γραμματείες των ΚΕΠΑ.
Επιπρόσθετα, ενισχύουμε το σώμα των ιατρών των ΚΕΠΑ, παρέχοντας τη δυνατότητα συμμετοχής και σε ιδιώτες ιατρούς, ενώ προβλέπεται η επιμόρφωση των ιατρών σε θέματα νομοθεσίας και εξοικείωσης με την αναπηρία.
Περαιτέρω, αναβαθμίζουμε τις κτηριακές υποδομές των υγειονομικών επιτροπών, οι οποίες θα στεγάζονται πλέον σε χώρους καθολικά προσβάσιμους, με σεβασμό στην αξιοπρέπεια του πολίτη.
Στην κατεύθυνση της μεταρρυθμιστικής αυτής τομής θεσπίστηκε και η κάρτα αναπηρίας, η οποία θα χρησιμοποιείται από τον πολίτη για τη λήψη όλων των παροχών, ενώ θα προστατεύεται πλήρως η ιδιωτικότητα και τα προσωπικά του δεδομένα. Η κάρτα αναπηρίας χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα ισχύσει πιλοτικά από 1η Νοεμβρίου και στη συνέχεια θα επεκταθεί η εφαρμογή της σε καθολικό επίπεδο.
Τέλος, δημιουργούνται δύο ψηφιακά μητρώα, ένα μητρώο στο οποίο θα καταχωρούνται τα άτομα με αναπηρία και ένα μητρώο στο οποίο θα περιλαμβάνονται όλες οι παροχές ανά κατηγορία.
Όλες αυτές οι δράσεις και υπηρεσίες τελούν υπό την ομπρέλα της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας, μιας ενιαίας, δυναμικής πλατφόρμας, φιλικής προς το χρήστη, η οποία έχει τεθεί σε λειτουργία μέσω του gov.gr και θα εμπλουτίζεται συνεχώς.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Κράτους δεν μπορεί να αφήνει εκτός τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τα άτομα με αναπηρία, με αποτέλεσμα να υλοποιείται η αναγκαία αυτή ψηφιακή αυτή μεταρρύθμιση. Με τις αλλαγές αυτές, όπως την απλοποίηση των διαδικασιών στα ΚΕΠΑ και την έκδοση της κάρτας αναπηρίας, ικανοποιούνται πάγια αιτήματα του αναπηρικού κινήματος και εκσυγχρονίζονται οι διαδικασίες εξυπηρέτησης και υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Περαιτέρω ενισχύεται και η αυτονομία τους, αφού πλέον δε θα χρειάζονται βοήθεια τρίτου προσώπου και θα μπορούν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο των διαδικασιών μέσω του υπολογιστή τους.
Τέτοιες αναγκαίες και οριζόντιες παρεμβάσεις αναβαθμίζουν τη σχέση του Κράτους προς τον πολίτη, καλλιεργούν κλίμα εμπιστοσύνης και αναδεικνύουν τη δικαιωματική διάσταση της αναπηρίας όχι απλά ως προγραμματική προτεραιότητα, αλλά ως εφαρμοσμένη και αποτελεσματική πολιτική, με στόχο την επίτευξη της κοινωνικής ισότητας και της κοινωνικής συμπερίληψης.
*Ο Γιώργος Σταμάτης είναι Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας
