Η πολεμική εναντίον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που εκδηλώνεται από ειδικούς σχετικούς και μη, έχει κατά καιρούς φέρει στο προσκήνιο προβληματισμούς που εδράζονται από υπαρκτούς λόγους έως υπερβολικές ανακρίβειες.
Μετά τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καταγράφονται ακόμα και απόψεις που συνδέουν την αύξηση των τιμών ρεύματος με την εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια.
Στις ΗΠΑ, το περίφημο Project 2025 υποστήριξε ανοιχτά ότι η «ατζέντα του Μπάιντεν κατά των ορυκτών καυσίμων οδήγησε σε απότομη αύξηση των παγκόσμιων τιμών ενέργειας» (σελίδα 257). Υψηλόβαθμα στελέχη της Total πρόσφατα δήλωσαν σε συνέντευξή τους στους Financial Times, ότι η ενεργειακή μετάβαση θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, επειδή οι επενδύσεις που απαιτούνται πρέπει να ανακτηθούν από τους πελάτες.
Και μια μελέτη του 2024 σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη, υποστήριξε ότι το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη κινδυνεύει να είναι πολύ υψηλότερο από ό,τι σε άλλες περιοχές το έτος 2050. Βέβαια, το παράδοξο αυτής της μελέτης ήταν ότι κατέληγε στο συμπέρασμα πως το χάσμα τιμών μπορεί να επιλυθεί μόνο με τη μαζική αύξηση της εξάπλωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων μορφών καθαρής ενέργειας, όπως το υδρογόνο (!).
Ας δούμε, λοιπόν, τον αντίκτυπο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία ως παράδειγμα για το πώς τα πήγε μια χώρα που αύξησε μαζικά το δυναμικό της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα τελευταία χρόνια.
Ο Javier Quintana από την Τράπεζα της Ισπανίας, σε μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε την αύξηση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στο εθνικό μίγμα παραγωγής. Από το επίπεδο του 26% της συνολικής παροχής ηλεκτρικής ενέργειας το 2019, η συνεισφορά των ΑΠΕ στο μίγμα ξεπέρασε το 40% το 2024.
Παράλληλα, η μελέτη εξέτασε τις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας και τις συνέκρινε με τις θεωρητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, εάν η ζήτηση θα έπρεπε να καλυφθεί μόνο με ορυκτά καύσιμα. Ιδού τι διαπίστωσε:
Μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από αιολική και ηλιακή ενέργεια στην Ισπανία
Πηγή: Quintana (2024)
Μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που αποδίδεται στην αιολική και ηλιακή παραγωγή
Πηγή: Quintana (2024)
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επίδραση στη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία ήταν από 45% έως 58% το 2024, λόγω των ΑΠΕ. Ακόμη και το 2022, στο αποκορύφωμα της ενεργειακής κρίσης, από τις ποσότητες που παράγονται από αιολική και ηλιακή ενέργεια, η μείωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν περίπου 20% χαμηλότερη.
Αυτό φυσικά δεν αποτελεί έκπληξη, διότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι οι φθηνότερες μορφές ενέργειας στην Ισπανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ακόμη και στις ΗΠΑ, οι φθηνότερες πηγές ενέργειας είναι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, όχι το φυσικό αέριο ή ο άνθρακας.
Όχι, η ενεργειακή μετάβαση δεν αυξάνει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και δεν ευθύνεται για την ενεργειακή κρίση του 2022. Είναι το φυσικό αέριο που εκτοξεύτηκε στα ύψη, και χωρίς την αιολική και ηλιακή ενέργεια, η ένταση στην αύξηση του πληθωρισμού θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη από ό,τι ήταν τότε. Αυτό που αποτελεί πρόβλημα με την ενεργειακή μετάβαση είναι η διακοπτόμενη και ασταθής παροχή ενέργειας από τις μονάδες ΑΠΕ.
Αυτό όμως μπορεί να διορθωθεί με επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας και σε άλλες μορφές ενέργειας χαμηλών εκπομπών, όπως η πυρηνική ενέργεια. Η διακοπή της ενεργειακής μετάβασης δεν πρόκειται να επιλύσει το πρόβλημα. Απλώς θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και θα δημιουργήσει υψηλότερο πληθωρισμό για όλους μας.
