Προβληματισμός επικρατεί όσον αφορά στις έρευνες για υδρογονάνθρακες καθώς οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά, βρίσκονται αντιμέτωπες με διάφορα εμπόδια.
Πάντως, στην ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) οι έρευνες συνεχίζονται ενεργά, με τον πρωθυπουργό να αναφέρει στο Council on Foreign Relations, ότι η ExxonMobil διεξάγει αυτήν τη στιγμή ενεργές έρευνες στα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης. «Πιέζουμε τα χρονικά περιθώρια για να δούμε αν υπάρχει κάτι που αξίζει να αξιοποιηθεί εμπορικά», τόνισε χαρακτηριστικά.
Συγκεκριμένα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στις έρευνες για τους υδρογονάνθρακες στο ελληνικό πεδίο τόνισε ότι «Νομίζω ότι κινούμαστε κοντά στα χρονικά περιθώρια για να διαπιστώσουμε αν υπάρχει κάτι αξιόλογο για εμπορική εκμετάλλευση. Αλλά πιστεύω ότι έχουμε τουλάχιστον την υποχρέωση, πριν πάρουμε μια απόφαση, να γνωρίζουμε αν υπάρχουν σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής μας Ζώνης. Και αυτό πρόκειται να κάνουμε. Αυτό θα ήταν ένα πλεονέκτημα για εμάς, αν συμβεί, τόσο το καλύτερο», διαβεβαίωσε.
To story των παραχωρήσεων
Ενώ, γενικά, το πρόσημο είναι θετικό από τις αξιολογήσεις των σεισμικών δεδομένων των πετρελαϊκών στις ελληνικές παραχωρήσεις, υπάρχουν ορισμένα εμπόδια που «μπαίνουν» μπροστά στο δρόμο για τους υδρογονάνθρακες. Γραφειοκρατία και δικαστικές προσφυγές προβληματίζουν ExxonMobil, Energean και HELLENiQ ENERGY.
Υπενθυμίζεται ότι οι πρώτες γεωτρήσεις από την ExxonMobil και την Helleniq Energy (ΕΛΠΕ) στις δύο περιοχές της Κρήτης, θα γίνουν στα τέλη του επόμενου χρόνου, ή στις αρχές του 2026 όπου έχει επιβεβαιωθεί από τις σεισμικές έρευνες ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να ανακαλυφθούν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Μάλιστα, ο Αριστοφάνης Στεφάτος, διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, ότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά από τα τρισδιάστατα σεισμικά στις δύο περιοχές, δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Σημείωσε ότι το μέγεθος, η αξιοπιστία και η σοβαρότητα των δύο εταιρειών της κοινοπραξίας, είναι παράγοντες που ενισχύουν την αισιοδοξία για τις έρευνες. Ωστόσο, παρότι αρχικά η ExxonMobil είχε εκδηλώσει ανοικτά την επιθυμία της για επίσπευση των ερευνών, το χρονοδιάγραμμα πήγε πίσω τις έρευνες, καθώς οι γεωτρήσεις εκεί θα ξεκινήσουν αρχές του 2026. Περί τα τέλη του χρόνου, σύμφωνα με τον επικεφαλής των ΕΛΠΕ, Ανδρέα Σιάμισιη, θα ληφθεί η τελική απόφαση της κοινοπραξίας και για το αν θα προχωρήσουν οι δοκιμαστικές γεωτρήσεις ενώ από εκεί και ύστερα χρειάζονται άλλοι 12-18 μήνες επιπλέον προετοιμασίας.
Μια ακόμη εταιρεία έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, η Energean, διαχειρίζεται τα κοιτάσματα Πρίνος, Βόρειος Πρίνος και Έψιλον, στον κόλπο της Καβάλας, τα οποία δίνουν τη μοναδική παραγωγή υδρογονανθράκων στη χώρα. Βέβαια, το βάρος της Energean πέφτει την περίοδο αυτήν στο φιλόδοξο project αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο της Καβάλας. Πρόκειται για την πρώτη επένδυση του είδους στην Μεσόγειο, η οποία σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να ανέλθει στο 1 δισεκ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει, στο πρώτο τρίμηνο του 2026, με αρχική δυναμικότητα αποθήκευσης 1 εκατ. τόνους CO2 ετησίως.
Τον Νοέμβριο του 2022, η Energean είχε πραγματοποίησει με επιτυχία τρισδιάστατη σεισμική έρευνα στο θαλάσσιο Block 2, στο βορειοδυτικό Ιόνιο, στο οποίο είναι Operator με ποσοστό 75%, με το υπόλοιπο 25% να ανήκει στον όμιλο των HelleniQ Energy, με επόμενο βήμα των αξιολόγηση των προοπτικών για ερευνητική γεώτρηση στη συγκεκριμένη παραχώρηση. Η εικόνα είναι θετική για το συγκεκριμένο block, αλλά σύμφωνα με την Energean, θα πρέπει να βρεθεί ένα λιμάνι που θα μπορεί να λειτουργήσει ως βάση υποδοχής.
Στο «στόχαστρο» βρίσκεται το λιμάνι της Πάτρας, το οποίο πληροί τις προδιαγραφές για την υποστήριξη ερευνητικών γεωτρήσεων, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στον Ιούλιο θα έχει ληφθεί η απόφαση για την τελική έγκριση του λιμανιού. Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, αρχίζει, επίσης να μπαίνει σιγά σιγά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της εταιρείας με σκοπό να λειτουργήσει και αυτό μελλοντικά ως μια διασφαλισμένη βάση υποδοχής.
Επιπλεόν, τον Δεκέμβριο του 2023, εκδόθηκε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης σε περιοχή του Δήμου Ζίτσας του νομού Ιωαννίνων από την Energean. Είχε προηγηθεί δημόσια διαβούλευση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων, στο πλαίσιο της οποίας το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων καθώς και των τοπικών αρχών εξέφρασε θετική γνώμη. Η εταιρεία, σε αυτή τη φάση, αναμένει τώρα την επίλυση δικαστικών εκκρεμοτήτων σε σχέση με την παραχώρηση. Η σχετική δικάσιμος έχε οριστεί για τον Οκτώβριο.
Τέλος, την τελική περιβαλλοντική άδεια αναμένει η εταιρεία και για τo project της ανάπτυξης του κοιτάσματος υδρογονανθράκων στο Κατάκολο Ηλείας. Η άδεια ανάπτυξης του κοιτάσματος είναι σε ισχύ έως το 2041.
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά προσδοκά να μπει ένα τέλος στις έρευνες μετ’ εμποδίων και στην κωλυσιεργία που επικρατεί στο δημόσιο, καθώς οι υδρογονάνθρακες αποτελούν σημαντικό μοχλό για την ενεργειακή μετάβαση και θα μπορέσουν να οδηγήσουν τη χώρα στο στόχο της μηδενικής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια.
