Έκτακτη σύσκεψη με την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας συγκαλεί την Τρίτη (16/07) ο πρωθυπουργός για το θέμα των υψηλών τιμών στη χονδρεμπορική αγορά του ρεύματος. Το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος «αναγκάζει» την κυβέρνηση να εξετάσει έκτακτα μέτρα, με πιθανότερο αυτό της έκτακτης φορολόγησης των υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχο μέτρο είχε ληφθεί ξανά και πέρυσι, κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης.
Μάλιστα, νέο ρεκόρ αναμένεται αύριο στη χονδρική τιμή ρεύματος, με την τιμή της μεγαβατώρας να φτάσει ως και τα 650 ευρώ. Οι προβλέψεις για υποχώρηση των τιμών σε φυσιολογικά επίπεδα, δυστυχώς, δεν επιβεβαιώθηκαν. Όλοι πιστεύαμε πως κύριος «υπαίτιος» για την άνοδο των τιμών ήταν η ΝΑ Ευρώπη και το αυξημένο ενεργειακό κόστος θα ήταν παροδικό.
Τουναντίον, το «ράλι» στις τιμές συνεχίζεται ακατάπαυστα, με τα σενάρια για το μέτρο της έκτακτης φορολόγησης να γίνονται όλο και πιο ρεαλιστικά. Επιπλέον, η έκτακτη φορολόγηση αναμένεται να αφορά το επίμαχο διάστημα κατά το οποίο οι τιμές του ρεύματος στη χονδρική εμφανίζουν μεγάλες αποκλίσεις και έχουν ξεφύγει δηλαδή από τις αρχές Ιουλίου, σύμφωνα με πληροφορίες.
Η εκτίναξη των τιμών ρεύματος τους καλοκαιρινούς μήνες, είχε ως αποτέλεσμα να απολαμβάνουν οι παραγωγοί αυξημένα υπερέσοδα. Έτσι, το μέτρο της φορολόγησης των υπερκερδών στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, δεν είναι διόλου απίθανο. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το μέτρο αυτό θα χρειαστεί να δοθεί έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πάντως, η ΡΑΑΕΥ είχε ήδη ξεκινήσει έρευνα για το θέμα των αποκλίσεων των τιμών στη χονδρική ρεύματος. Στο πλαίσιο της έρευνας της ΡΑΑΕΥ πάντως, έχουν ζητηθεί αναλυτικά οι προσφορές που υποβάλουν οι συμμετέχοντες στο ενεργειακό χρηματιστήριο και οι οποίες έχουν οδηγήσει στην αύξηση των τιμών της χονδρικής. Η ολοένα και αυξανόμενη τάση στις τιμές έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου προκαλώντας αυξημένη επαγρύπνηση στην κυβέρνηση. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αν συνεχιστούν με την ίδια ένταση οι τιμές να δούμε να επιστρέφουν εκτάκτως οι επιδοτήσεις.
Πού οφείλεται η αύξηση-ρεκόρ του ηλεκτρικού ρεύματος
Οι αυξήσεις στο ρεύμα «αγγίζουν» τα επίπεδα ενεργειακής κρίσης κι αυτό είναι απόρροια αρκετών παραγόντων. Μάλιστα, πρόκειται για άνοδο σχεδόν 60% από μέρα σε μέρα. Αυτήν τη στιγμή, στην περιοχή των Βαλκανίων επικρατούν συνθήκες καύσωνα με τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια λόγω κλιματιστικών να έχει ανέβει αρκετά. Η ισορροπία ζήτησης-προσφοράς στη ΝΑ Ευρώπη γενικότερα, με την οποία η Ελλάδα είναι διασυνδεδεμένη, έχει χαθεί εντελώς.
Ειδικότερα, οι μέγιστες ανταλλαγές ενέργειας από τη Δυτική Ευρώπη προς την Ουγγαρία μειώθηκαν κατά 1200 – 1300 MW κατά μέσον όρο τις βραδινές ώρες. Ταυτόχρονα, υπάρχει τεχνικό πρόβλημα στη διασύνδεση της Ουγγαρίας με τη Σερβία κάτι που δεν της επιτρέπει να καλύψει εύκολα τα όποια κενά, όπως και περιορισμένες δυνατότητες στην αντίστοιχη διασύνδεση με την Αυστρία. Επιπλέον, η μειωμένη παραγωγή στον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούι στη Βουλγαρία, συμβάλλει έτι περισσότερο στο αυξημένο φορτίο ηλεκτρισμού.
Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται «έκρηξη» στις τιμές στις ευρωπαϊκές αγορές. Παλαιότερα και ανεξάρτητα από την ενεργειακή κρίση, υπήρχαν αρκετές φορές που έκτακτα γεγονότα επηρέασαν το σύνολο των αγορών. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν τα προβλήματα της Γαλλίας με τους πυρηνικούς της αντιδραστήρες, ενώ πιο πρόσφατα είχαν σημειωθεί πάλι δυσλειτουργίες σε χώρες των Βαλκανίων.
Αν βάλουμε στην εξίσωση και τη μειωμένη παραγωγή των αιολικών πάρκων την περίοδο αυτή, αντιλαμβανόμαστε γιατί παρατηρείται αυτή η σημαντική άνοδος στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΑΠΕ κυριάρχησαν και πάλι στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής με το μερίδιό τους να ανέρχεται σε 40,1%. Το φυσικό αέριο ακουλούθησε με μερίδιο 37,9% ενώ οι εισαγωγές κάλυψαν το 7,88%, ο λιγνίτης το 5,07% και τελευταία ήρθαν τα υδροηλεκτρικά με μερίδιο συμμετοχής 4,81.
«Φόβοι» για τον Αύγουστο
Δυστυχώς, όχι μόνο δεν προβλέπεται αποκλιμάκωση, αλλά η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί έως και τις 22 Ιουλίου. Αυτό, θα «επηρεάσει» τα κίτρινα τιμολόγια του τρέχοντος μήνα αλλά το δυστυχές είναι ότι αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο με επιπλέον αυξήσεις και στα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου. Κι αυτό γιατί η χονδρική τιμή αποτελεί έναν από τους παράγοντες που διαμορφώνει τις χρεώσεις στα πράσινα τιμολόγια. Βέβαια, οι τελικές χρεώσεις θα καθοριστούν από την πολιτική εκπτώσεων που θα ακολουθήσουν οι προμηθευτές ενέργειας για να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος της χονδρικής αγοράς, το οποίο όμως θεωρείται σχεδόν δεδομένο.
Με βάση όλα τα παραπάνω, οι προβλέψεις της αγοράς κάνουν λόγο για αυξήσεις έως και 20% στα τιμολόγια ρεύματος για τον μήνα Αύγουστο. Υπενθυμίζεται, ότι από τον Ιούνιο είχαν γίνει αυξήσεις από 12% έως 70% στα πράσινα τιμολόγια. Μάλιστα, οι επιπλέον μελλοντικές αυξήσεις στα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου, φαίνεται πως θα επηρεάσουν εκ των υστέρων και τα κίτρινα τιμολόγια.
