Η παγκόσμια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται να αυξηθεί με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων ετών, με αύξηση κοντά στο 4% ετησίως έως το 2027, καθώς η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται σε διάφορους τομείς της οικονομίας, σύμφωνα με νέα έκθεση του ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) που δημοσιεύθηκε πρόσφατα
Η έκθεση Electricity 2025, η τελευταία έκδοση της κύριας ανάλυσης αγοράς του τομέα από τον ΙΕΑ, προβλέπει ότι η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης θα είναι ισοδύναμη με την προσθήκη ποσότητας μεγαλύτερης από την ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Ιαπωνίας κάθε χρόνο από τώρα έως το 2027.
Η εκτίναξη αυτή οφείλεται κυρίως στην ισχυρή αυξανόμενη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανική παραγωγή, στην αυξημένη ζήτηση για κλιματισμό, στην επιτάχυνση του εξηλεκτρισμού, με αιχμή τον τομέα των μεταφορών, και στην ταχεία επέκταση των κέντρων δεδομένων.
Το μεγαλύτερο μέρος της πρόσθετης ζήτησης κατά τα επόμενα τρία χρόνια θα προέλθει από τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 85% της αύξησης της ζήτησης. Η τάση είναι πιο έντονη στην Κίνα, όπου η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται ταχύτερα από τη συνολική οικονομία από το 2020. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα αυξήθηκε κατά 7% το 2024 και αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά περίπου 6% έως το 2027. Η αύξηση της ζήτησης στην Κίνα τροφοδοτήθηκε εν μέρει από τον βιομηχανικό τομέα, όπου, παράλληλα με τους παραδοσιακούς ενεργοβόρους τομείς, σημαντικό ρόλο έπαιξε η ταχέως αναπτυσσόμενη κατασκευή ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων και συναφών υλικών έντασης ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κλιματισμός, η υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων, τα κέντρα δεδομένων και τα δίκτυα 5G αποτελούν πρόσθετους παράγοντες.
«Η επιτάχυνση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αναδεικνύει τις σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στα ενεργειακά συστήματα σε όλο τον κόσμο και την προσέγγιση μιας νέας εποχής του ηλεκτρισμού. Αλλά παρουσιάζει επίσης εξελισσόμενες προκλήσεις για τις κυβερνήσεις όσον αφορά την εξασφάλιση ασφαλούς, οικονομικά προσιτού και βιώσιμου εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια», δήλωσε ο Διευθυντής Ενεργειακών Αγορών και Ασφάλειας του ΙΕΑ Κεϊσούκε Σανταμόρι.
Ενώ οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες πρόκειται να οδηγήσουν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τα επόμενα χρόνια, η κατανάλωση αναμένεται επίσης να αυξηθεί σε πολλές προηγμένες οικονομίες μετά από μια περίοδο σχετικής στασιμότητας. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές τις μεταβαλλόμενες δυναμικές, οι οποίες θα εξεταστούν στη διεθνή διάσκεψη κορυφής για το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας που διοργανώνει ο ΙΕΑ μαζί με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου στο Λονδίνο τον Απρίλιο».
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η έντονη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να προσθέσει στο εθνικό σύνολο το ισοδύναμο της σημερινής κατανάλωσης ενέργειας της Καλιφόρνιας τα επόμενα τρία χρόνια. Η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται να είναι πιο μέτρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να επανέλθει στα επίπεδα του 2021 μόνο μέχρι το 2027, μετά τις μεγάλες μειώσεις το 2022 και το 2023 που προκλήθηκαν από την ενεργειακή κρίση.
Η νέα έκθεση προβλέπει ότι η αύξηση των πηγών χαμηλών εκπομπών - κυρίως των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πυρηνικής ενέργειας - είναι επαρκής, συνολικά, για να καλύψει όλη την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τα επόμενα τρία χρόνια. Ειδικότερα, η παραγωγή από ηλιακά φωτοβολταϊκά προβλέπεται να καλύψει περίπου το ήμισυ της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2027, υποστηριζόμενη από τη συνεχιζόμενη μείωση του κόστους και τη στήριξη της πολιτικής. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακά φωτοβολταϊκά ξεπέρασε την παραγωγή από άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024, με το μερίδιο της ηλιακής ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας να υπερβαίνει το 10%. Η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία αναμένεται να δουν το μερίδιο των ηλιακών φωτοβολταϊκών στην ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να φτάνει το 10% μεταξύ τώρα και του 2027. Ταυτόχρονα, η πυρηνική ενέργεια επιστρέφει δυναμικά, με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να βρίσκεται σε τροχιά να φτάνει σε νέα υψηλά επίπεδα κάθε χρόνο από το 2025 και μετά κατά την περίοδο πρόβλεψης. Ως αποτέλεσμα αυτών των τάσεων πρόβλεψης, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να σταθεροποιηθούν τα επόμενα χρόνια, αφού αυξηθούν κατά περίπου 1% το 2024.
Η έκθεση εξετάζει ορισμένες από τις σημαντικότερες πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας το 2024, συμπεριλαμβανομένων των χειμερινών καταιγίδων στις Ηνωμένες Πολιτείες, των τυφώνων στον Ατλαντικό, των διακοπών ρεύματος που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα στη Βραζιλία και την Αυστραλία, καθώς και των ξηρασιών που μειώνουν την υδροηλεκτρική ενέργεια στον Ισημερινό, την Κολομβία και το Μεξικό. Τα γεγονότα αυτά αναδεικνύουν τη σημασία της διασφάλισης μεγαλύτερης ανθεκτικότητας των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνει η έκθεση.
Εξετάζει επίσης τον κρίσιμο ρόλο των καιρικών συνθηκών για τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας και την αυξανόμενη αστάθεια στις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένες περιοχές, οι οποίες υποδηλώνουν μια αυξανόμενη ανάγκη για ευελιξία του συστήματος. Τα περιστατικά αρνητικών τιμών χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί σε ορισμένες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, αν και εξακολουθούν να είναι σχετικά ασυνήθιστα σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα φαινόμενα αυτά σηματοδοτούν σε γενικές γραμμές ανεπαρκή ευελιξία του συστήματος για τεχνικούς, ρυθμιστικούς ή συμβατικούς λόγους.
