Περίπου δυο στις τρεις ελληνικές επιχειρήσεις πραγματοποίησαν δραστηριότητες καινοτομίας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πανελλήνιας έρευνας για την καινοτομία στις ελληνικές επιχειρήσεις, με περίοδο αναφοράς την τριετία 2020-2022, τα οποία δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ).
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας, η οποία διεξήχθη σε 13.320 επιχειρήσεις, με 10 και άνω απασχολούμενους δείχνουν ότι:
- την τριετία 2020-2022, οι καινοτομικά ενεργές επιχειρήσεις στην Ελλάδα αποτελούν το 65,5% του συνόλου των επιχειρήσεων, ενώ αυτές που εισήγαγαν νέα ή βελτιωμένα προϊόντα ή επιχειρησιακές διαδικασίες αποτελούν το 64,1%.
- Όσον αφορά την εισαγωγή καινοτομιών, ποσοστό 46,6% επί του συνόλου των επιχειρήσεων εισήγαγαν νέα ή βελτιωμένα αγαθά ή/και υπηρεσίες στην αγορά τους (καινοτομία προϊόντος), ενώ ποσοστό 61,6% εισήγαγαν στην επιχείρησή τους νέες ή βελτιωμένες επιχειρησιακές διαδικασίες (καινοτομία επιχειρησιακής διαδικασίας).
- Οι τομείς με τα υψηλότερα ποσοστά καινοτομίας είναι: «Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου, παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων», «Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών», «Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων», «Ενημέρωση και Επικοινωνία».
- Όσο αυξάνεται η τάξη μεγέθους των επιχειρήσεων, τόσο ενισχύεται η καινοτομία.
- Οι δαπάνες για την υλοποίηση δραστηριοτήτων καινοτομίας ανέρχονται σε 3,6 δισ. ευρώ το 2022 (αύξηση κατά 22,1% σε σχέση με το 2020), με το 52% αυτών των δαπανών να αφορά Έρευνα & Ανάπτυξη.
- Το 20,6% των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων έχει λάβει δημόσια χρηματοδότηση για υλοποίηση δραστηριοτήτων καινοτομίας.
- 6 στις 10 ελληνικές καινοτομικές επιχειρήσεις εισάγουν καινοτομίες με περιβαλλοντικά οφέλη, με πρωταρχικό στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα. Τα πιο σημαντικά κίνητρα για αυτές τις καινοτομίες είναι η βελτίωση της φήμης της επιχείρησης και η αντιμετώπιση του υψηλού κόστους ενέργειας, νερού ή/και άλλων υλικών.
Οι πρωταθλητές της καινοτομίας
Σύμφωνα με την έρευνα του ΕΚΤ, τα υψηλότερα ποσοστά καινοτομίας καταγράφει ο τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) με ποσοστό 74,8% στον κλάδο «Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων, κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού» και ποσοστό 71,9% στον κλάδο «Ενημέρωση και Επικοινωνία».
Επίσης, υψηλά ποσοστά καταγράφονται στους κλάδους της Μεταποίησης: «Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου, παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων» (89,7%) και «Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων» (74,5%).
Επενδύσεις, χρηματοδότηση και περιβάλλον
Οι συνολικές δαπάνες των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων για καινοτομικούς σκοπούς, για το 2022, ανέρχονται στα 3,6 δισ. ευρώ, αύξηση κατά 22,1% σε σχέση με το 2020, συνεχίζοντας την ανοδική τάση από το 2014. Οι δαπάνες αυτές επιμερίζονται κατά 52% σε δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης και κατά 48% σε άλλες καινοτομικές δραστηριότητες.
Επιπλέον, το 20,6% των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων έχει λάβει δημόσια χρηματοδότηση για τις παραπάνω δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, 14,1% από την Κεντρική Κυβέρνηση (12,5% μέσω ΕΣΠΑ ή Ταμείου Ανάκαμψης), 8% από τις κατά τόπους Περιφέρειες (7,5% μέσω ΕΣΠΑ), 3,1% από τα ευρωπαϊκά προγράμματα «Ορίζοντας 2020» και «Ορίζοντας Ευρώπη», και 3% μέσω άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν την κρισιμότητα και τη σημασία που έχουν πλέον οι παράγοντες που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Το 25,0% των επιχειρήσεων θεωρούν πολύ σημαντικό παράγοντα για τη λειτουργία τους τις αυξήσεις στα κόστη τους που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή, ενώ το 21,4% θεωρούν πολύ σημαντικές τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών.
Το 60,7% των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων δηλώνουν ότι έχουν εισαγάγει κάποια καινοτομία με περιβαλλοντικά οφέλη, με επικρατέστερο στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Τα πιο σημαντικά κίνητρα για αυτές τις καινοτομίες, είναι η βελτίωση της φήμης της επιχείρησης (για το 23,5% των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων) και η αντιμετώπιση του υψηλού κόστους ενέργειας, νερού ή/και άλλων υλικών (για το 21,6% των καινοτομικά ενεργών επιχειρήσεων).
