-
Πως οι επενδύσεις στη φαρμακευτική έρευνα έφεραν πιο διαχειρίσιμες ασθένειες και μια «νέα καθημερινότητα» για τους ασθενείς.
-
Πως ο ΣΦΕΕ, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις ώστε η χώρα μας και η φαρμακοβιομηχανία της να διεκδικήσουν ακόμη πιο ανταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα.
Φάρμακον ἀρετᾶς ἐπί θανάτῳ, ανέφεραν οι αρχαίοι Έλληνες, πρωτοπόροι της ιατρικής επιστήμης, αναφερόμενοι στην αφοβία που παρέχει η αρετή έναντι του θανάτου. Σήμερα που η επιστήμη έχει φέρει μια πραγματική επανάσταση στο φάρμακο, οι σύγχρονες φαρμακευτικές ουσίες, είναι αυτές που έχουν καταφέρει να επιφέρουν όχι μόνο την ίαση πολλών ασθενειών, αλλά και μία μεγάλη διαφορά στην καθημερινή τους ζωή: φέρνοντας στην πράξη μια καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ίδιους και τους οικείους τους. Επιβεβαιώνοντας τελικά και το αρχαιοελληνικό ρητό...
Τις τελευταίες δεκαετίες, και ακόμη περισσότερο τα τελευταία χρόνια, η φαρμακευτική καινοτομία οδήγησε στη δημιουργία πιο αποτελεσματικών, αλλά και πιο ασφαλών φαρμάκων. Ουσιών δηλαδή, που όχι απλά θεραπεύουν πολλές ασθένειες, αλλά έχουν και λιγότερες παρενέργειες. Διαμορφώνοντας έτσι ένα «οικοσύστημα» στο οποίο πολλοί χρόνια ασθενείς έχουν πλέον τη δυνατότητα να έχουν μία φυσιολογική καθημερινότητα, χωρίς επιπτώσεις στη δραστηριότητα ή την παραγωγικότητά τους. Κι έτσι, παρά την όποια ασθένεια, να μπορούν να μετέχουν κανονικά στη ζωή.
Προφανώς και δεν είναι τυχαίο ότι το σύγχρονο φάρμακο έχει καταφέρει να καταστήσει πολλές άλλοτε θανατηφόρες ασθένειες, σχεδόν πλήρως διαχειρίσιμες.
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την περίοδο που η νόσος του AIDS πραγματικά «θέριζε», δημιουργώντας ταυτόχρονα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Σήμερα οι ασθενείς του HIV μπορούν να συνεχίσουν την ζωή τους με μία σχετικά απλή θεραπεία και με μεγάλο προσδόκιμο ζωής. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την ηπατίτιδα. Εξελίξεις, όλες, που φέρνουν ανακούφιση στους ασθενείς, αλλά και το περιβάλλον τους.
Όλα αυτά συμβαίνουν χάρη στις σημαντικές επενδύσεις των τελευταίων ετών για την Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) στο χώρο του φαρμάκου. Πρόκειται για μια ευρύτερη επένδυση στην υγεία, την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την επιβίωση των ανθρώπων, που ταυτόχρονα για τη χώρα μας και τη σημαντική της φαρμακοβιομηχανία, αποτελεί θέμα εθνικής σημασίας. Και αυτό καθώς μπορεί να αποτελέσει μια από τις κυρίαρχες πηγές ανάπτυξης της οικονομίας αυτή και την επόμενη δεκαετία.
Η πραγματικότητα είναι, ότι η έρευνα για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων είναι μια διαδικασία χρονοβόρα και ιδιαίτερα δαπανηρή, η οποία μπορεί να φτάσει τα 20 χρόνια, με υψηλό ρίσκο. Και αυτό, αφού από τα 10.000 υποψήφια φάρμακα, μόνο 5 κατά μέσο όρο θα μπουν στη διαδικασία των κλινικών δοκιμών, και από αυτά το πολύ 1 θα καταφέρει να βγει στην αγορά!
Ποια είναι όμως η φαρμακευτική έρευνα σε αριθμούς;
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο αυτή 8.000 μόρια/νέα φάρμακα βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης. Σύμφωνα, δε, με την μελέτη των IQVIA - EFPIA (Pipeline Review) που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Αύγουστο, το ποσοστό των νέων δραστικών ουσιών, που εγκρίθηκαν από τον ΕΜΑ, στη διάρκεια του 2021 ήταν σχεδόν 30% μεγαλύτερος, απ΄ αυτόν του 2020. Ειδικότερα το 2021 εγκρίθηκαν 54 νέες δραστικές ουσίες. Εξ’ αυτών, οι 12 για την αντιμετώπιση ογκολογικών παθήσεων, οι 11 για μεταδοτικές ασθένειες, οι 5 για νευρολογικές, άλλες 5 για αιματολογικές, 4 για ενδοκρινολογικές παθήσεις, κ.α.
Το κόστος για την ανακάλυψη νέων, πρωτότυπων, καινοτόμων φαρμάκων υπολογίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο 1 δισ. ευρώ ανά φάρμακο. Οι φαρμακευτικές εταιρίες ειδικεύονται στην εφαρμοσμένη έρευνα, που σχεδιάζει και αξιολογεί νέα μόρια ως πιθανά φάρμακα και ύστερα ελέγχει αυτές τις νέες θεραπείες αρχικά στο εργαστήριο και έπειτα σε ανθρώπους, εφόσον αποδειχθούν κατάλληλες με τρόπο απόλυτα ελεγχόμενο από τις διεθνείς και τοπικές ρυθμιστικές αρχές. Χωρίς την εφαρμοσμένη έρευνα, οι περισσότερες ανακαλύψεις της βασικής επιστημονικής έρευνας πάνω στις διάφορες ασθένειες δεν θα έφταναν ποτέ στον ασθενή, αλλά θα έμεναν στις δημοσιεύσεις και στα εργαστήρια.
Κι αν θέλουμε να δούμε την πραγματική επίδραση του σύγχρονου φαρμάκου στην πραγματικότητα για τους ασθενείς, δεν έχουμε παρά να δούμε τη συγκλονιστική μαρτυρία της Ιωάννας Αλυσανδράτου, που αναφέρεται στο πως, η θεραπεία της εξελίχθηκε σε μία νέα ζωή!
Για την Ελλάδα, οι Κλινικές Μελέτες αποτελούν μία μεγάλη ευκαιρία, η οποία παραμένει -εν πολλοίς ακόμη- ανεκμετάλλευτη. Στην Ευρώπη επενδύονται ετησίως πάνω από €35 δις αλλά η Ελλάδα απορροφά μόνο €40 εκατομμύρια! Η χώρα μας, όμως, πληροί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να προσελκύσει ακόμη μεγαλύτερο αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων και να πολλαπλασιάσει την επένδυση σε βάθος τριετίας, φτάνοντας μέχρι και τα €250 εκ. το χρόνο.
Ο ΣΦΕΕ και η προστιθέμενη αξία της έρευνας
Σε αυτό το περιβάλλον, τη διεύρυνση της προστιθέμενης αξίας της Κλινικής Έρευνας για την ανάπτυξη του σύγχρονου φαρμάκου στην Ελλάδα, συντονίζει ο ΣΦΕΕ. Ο Σύνδεσμος δυναμικά προσπαθεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε η χώρα μας να διεκδικήσει ακόμη πιο ανταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα. Μοχλός για την επίτευξη αυτών οι φαρμακευτικές εταιρίες της Ελλάδας που συνεχίζουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη φαρμάκων ακόμη και για ανάγκες που δεν έχουν καταγραφεί επίσημα. Στρατηγικός στόχος του ΣΦΕΕ και των εταιριών μελών του είναι η ανάδειξη της χώρας μας σε Κέντρο Διεξαγωγής Κλινικών Μελετών με διεθνή απήχηση που θα δώσει νέα πνοή και ώθηση, τόσο στη Δημόσια Υγεία, όσο και στην Εθνική Οικονομία.
Η συνεισφορά στην οικονομία και την ανάπτυξη
Το αποτύπωμα του φαρμακευτικού κλάδου είναι ισχυρό στον Έλληνα ασθενή, στη δημόσια υγεία, στην κοινωνία, στην οικονομία, στην απασχόληση, στην ανάπτυξη. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου του φαρμάκου στην ελληνική οικονομία, η συνολική συνεισφορά του σε όρους ΑΕΠ εκτιμάται σε €5,5 δισεκ. (3,3% του ΑΕΠ). Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε 123 χιλ. θέσεις εργασίας (ή 3,3% της συνολικής απασχόλησης), ενώ η επίδραση στα φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητα του κλάδου φαρμάκου εκτιμάται περίπου στα €1,5 δισεκ.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα της εξαιρετικά σημαντικής συμβολής της φαρμακοβιομηχανίας είναι η πανδημία της COVID-19. Η έρευνα, ανακάλυψη και παραγωγή αποτελεσματικών εμβολίων κατά της COVID-19 σε λιγότερο από 12 μήνες αποτελεί εμβληματικό επιστημονικό επίτευγμα και ιστορικά θα καταγραφεί ως μία τεράστια νίκη της φαρμακευτικής καινοτομίας. Αλλά δεν είναι η μοναδική. Από το 2000 περισσότερα από 450 νέα φάρμακα έχουν διατεθεί σε εκατομμύρια ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες, σώζοντας ζωές και βελτιώνοντας την καθημερινότητα των ιδίων αλλά και των οικογενειών τους.
Πλέον, με συγκεκριμένες δράσεις, και σε συνεργασία με το επιστημονικό οικονομικό δυναμικό επίσημων φορέων της Πολιτείας, η φαρμακοβιομηχανία επιστρατεύει την δυναμική της, προκειμένου να εισφέρει στην συνολική προσπάθεια της ανάπτυξης. Με επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ σε έρευνα και εξέλιξη, την παραγωγή σκευασμάτων, τις κλινικές μελέτες και τις εξαγωγές, ο κλάδος του φαρμάκου συμβάλλει άμεσα στο ελληνικό ΑΕΠ και αποδεικνύει ότι μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό για μια μεγάλη αναπτυξιακή πορεία.
Το δικαίωμα στην πρόσβαση
Για τον ΣΦΕΕ, ωστόσο, πρώτο μέλημα παραμένει η Κοινωνική Ευθύνη και η Αλληλεγγύη: Με βαθιά συναίσθηση ευθύνης απέναντι στην ελληνική κοινωνία και τον άνθρωπο, σε μια περίοδο που η κρίση έχει προκαλέσει σημαντικές επιπλοκές στην εξασφάλιση των αναγκαίων θεραπειών, ειδικά στις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, ο ΣΦΕΕ και οι εταιρείες μέλη του, έχουν αναπτύξει ένα διευρυμένο πλαίσιο δράσεων Κοινωνικής Ευθύνης και βρίσκονται στο πλάι όλων εκείνων που έχουν ανάγκη.
Στο ίδιο πλαίσιο, η άμεση πρόσβαση των ασφαλισμένων στα φαρμακευτικά αγαθά βρίσκεται στον πυρήνα των δραστηριοτήτων του, καθώς κατά τη φιλοσοφία του ΣΦΕΕ αποτελεί αναπόσπαστο χαρακτηριστικό μιας σύγχρονης και ανεπτυγμένης κοινωνίας.
Βασική πεποίθηση του ΣΦΕΕ αποτελεί η υιοθέτηση μιας ασθενοκεντρικής πολιτικής, με σεβασμό στον άνθρωπο, με προσανατολισμό στις πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων πολιτών, με έμφαση στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση, με ομαλή πρόσβαση σε νέα καινοτόμα φάρμακα και τεχνολογίες που μπορούν να αλλάξουν την έκβαση μιας πάθησης, να μειώσουν τη θνησιμότητα, να αποτρέψουν μια νοσηλεία ή να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.
Αυτό είναι και το ευρύτερο νόημα μιας επιστήμης που βρίσκεται στην υπηρεσία του ανθρώπου και για το οποίο μας μιλά η Άννα Παππά, μία ασθενής που υποφέρει από σκλήρυνση κατά πλάκας και καταθέτει τη δική της εμπειρία για τις φαρμακευτικές μεθόδους που άλλαξαν τον τρόπο ζωής της.
Οι εταιρίες – μέλη του ΣΦΕΕ αποτελούν υπόδειγμα συμβολής του ιδιωτικού τομέα για τη στήριξη της κοινωνίας σε καιρό κρίσης. Η σταθερή υποστήριξη του συστήματος υγείας παραμένει στόχος που επιτυγχάνεται, παρά τις πολλές περικοπές και τις αυξανόμενες δυσλειτουργίες που επηρεάζουν την αγορά. Παράλληλα, οι εταιρίες-μέλη του ΣΦΕΕ επιδιώκουν να λειτουργούν με τρόπο ηθικά υπεύθυνο και συμβάλλουν έμπρακτα στην αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων μέσω των πολυάριθμων προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που αναπτύσσουν, αποδεικνύοντας την αφοσίωσή τους στον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
