Την Ευρωπαϊκή Ενωση ο Ντόναλντ Τραμπ την έχει σε πολύ χαμηλή εκτίμηση. Οσο για το ΝΑΤΟ, οι παρατηρήσεις του δημιουργούν φόβους για αποδέσμευση των ΗΠΑ από την συλλογική άμυνα: στις Βρυξέλλες, οι ευρωπαίοι ηγέτες περιμένουν με νευρικότητα τον αμερικανό πρόεδρο ελπίζοντας ότι θα αποφευχθούν τα παρατράγουδα.
Στην βελγική πρωτεύουσα , έδρα της Ενωσης και της Ατλαντικής Συμμαχίας, οι υπηρεσίες ασφαλείας λαμβάνουν έκτακτα μέτρα , ενώ οι διπλωματικές συσκέψεις διαδέχονται η μία την άλλη ώστε να διασφαλιστεί ότι η επίσκεψη θα εξελιχθεί χωρίς απρόοπτα και παρατράγουδα.
«Η πρόθεση είναι να εξελιχθεί γρήγορα, δυναμικά και θετικά, και να αποφευχθούν δηλώσεις που στην συνέχεια θα κάνουμε μήνες για να ξεφουσκώσουμε», εξηγεί ο Τόμας Βάσαλεκ, διευθυντής του Carnegie Europe.
Τα σχόλια του Τραμπ ότι το ΝΑΤΟ είναι ξεπερασμένο προκάλεσαν μεγάλη δυσφορία στους κόλπους της Συμμαχίας.
Είναι βέβαιο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ζητήσει και πάλι από τους ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες ώστε να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Ουάσινγκτον και θα συνεχίσει τις πιέσεις για μεγαλύτερη συμμετοχή στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Στο βάθος, «όλοι αναρωτιούνται ποια είναι η πολιτική του Τραμπ απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση», τονίζει ο Μάρκους Κάιμ, ερευνητής του γερμανικού ινστιτούτου εξωτερικής πολιτικής SWP.
Για να αποφευχθούν τα απρόοπτα, δεν θα υπάρξει κοινό ανακοινωθέν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ και, όπως δήλωσαν διπλωμάτες σε κατ΄ιδίαν συζητήσεις, ο φόβος ήταν μήπως ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσιζε να τα αλλάξει όλα την τελευταία στιγμή τινάζοντας στον αέρα τους κανόνες της συναίνεσης. Ο Τραμπ δεν πρόκειται καν να δώσει συνέντευξη Τύπου.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα συναντήσουν το πρωί της Πέμπτης τον Ντόναλντ Τραμπ. Ομως δεν έχουν προγραμματίσει δηλώσεις στους δημοσιογράφους.
«Αυτό που μετρά είναι το στιλ και οι σύμμαχοι ελπίζουν ότι αυτή η σύντομη επίσκεψη θα ενισχύσει τους διατλαντικούς δεσμούς , αντί να τους πλήξει», σχολιάζει ο Ιαν Λέσερ, αναλυτής του αμερικανικού think tank German Marshall Fund. Εξαιτίας του απρόβλεπτου χαρακτήρα του Τραμπ, υπάρχει «κίνδυνος εκτροχιασμού της επίσκεψης», προειδοποιεί.
Ωστόσο, οι εσωτερικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ένοικος του Λευκού Οίκου μετά την απόλυση του διευθυντή του FBI Τζέιμς Κόμεϊ θα μπορούσε να τον ωθήσει να αποφύγει την πολεμική ώστε να είναι σε θέση να ισχυρισθεί ότι είχε μία επιτυχία στην εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με τον αναλυτή.
Πριν από την εκλογή του , ο Τραμπ είχα χαρακτηρίσει τις Βρυξέλλες «ποντικότρυπα», ενώ είχε εκφράσει την τεράστια ικανοποίησή του για το Brexit, προειδοποιώντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και είχε χαρακτηρίσει «καταστροφικό λάθος» την ανοικτή μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας.
Πυρηνική ομπρέλα
Στο ΝΑΤΟ, η συμπάθειά του για τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν δημιούργησε τρόμο σε χώρες που κάποτε ανήκαν στο σοβιετικό μπλοκ στην ιδέα ότι η Ουάσινγκτον μπορεί να μην εκπληρώσει την ρήτρα της συλλογικής άμυνας σε περίπτωση επίθεσης εναντίον μίας χώρας μέλους, όπως προβλέπει το άρθρο 5 της βορειοατλαντικής συνθήκης.
Ομως στην πραγματικότητα, «οι ΗΠΑ δεν έχουν διατυπώσει την πρόθεση να αποσύρουν ή και να περιορίσουν τις στρατιωτικές τους δεσμεύσεις στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, ούτε να αποσύρουν από την Ευρώπη την πυρηνική τους ομπρέλα», πρόσθεσε ο Μάρκους Κάιμ.
Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις και στη συνέχεια ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς επαναδιατύπωσαν με θέρμη τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο στις Βρυξέλλες την ισχύ του διατλαντικού δεσμού. Ο ίδιος δε ο Τραμπ ανασκεύασε τις προηγούμενες δηλώσεις του, δίνοντας την διαβεβαίωση ότι η Ατλαντική Συμμαχία δεν είναι , τελικά, ξεπερασμένη.
Οι άλλες χώρες του ΝΑΤΟ από την πλευρά τους διακήρυξαν την βούλησή τους να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες και να προσεγγίσουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ, όπως δεσμεύθηκαν το 2014.
«Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έλαβαν το μήνυμα σύμφωνα με το οποίο η αμερικανική ηγεσία στην Ευρώπη δεν είναι πλέον δεδομένη», λέει ο αναλυτής του SWP.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι διαφωνίες σχετικά με τον εμπορικό προστατευτισμό ή την αντιμετώπιση της κλίματικής αλλαγής είναι βαθές.
«Δεν έχει ποτέ υπάρξει αμερικανός πρόεδρος τόσο ανοικτά αντίθετος προς την ΕΕ» και η συνάντηση με τους Τουσκ και Γιούνκερ έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να ξεφύγει, προβλέπει ο Τόμας Βάσαλεκ του Carnegie Europe.
Έξι ακόμη ακανθώδη ζητήματα στις σχέσεις μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσινγκτον
Brexit
Τα πράγματα ξεκίνησαν άσχημα: μερικές ημέρες προτού ορκιστεί ο Τραμπ έκανε δηλώσεις που προκάλεσαν σάλο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Και άλλες χώρες θα εγκαταλείψουν» την ΕΕ, ακολουθώντας το παράδειγμα της Βρετανίας, προέβλεψε.
Αργότερα αναδιπλώθηκε, συγχαίροντας πρόσφατα τους Ευρωπαίους για τη διαχείριση του Brexit: «Είχα πιστέψει όταν συνέβη ότι και άλλες χώρες θα ακολουθούσαν, όμως πιστεύω πραγματικά ότι η ΕΕ ανασυντάσσεται».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Τραμπ, το Brexit εξακολουθεί να είναι «ένα ιδιαίτερα εξαιρετικό πράγμα για τη Βρετανία και κάτι πολύ, πολύ καλό και για την ΕΕ».
Υπολογιστές εν πτήσει
Πρόκειται για το πιο πρόσφατο ζήτημα τριβής: η απαγόρευση που εξετάζουν να επιβάλλουν οι ΗΠΑ στη μεταφορά ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών στην καμπίνα των αεροπλάνων που προέρχονται από την Ευρώπη.
Το μέτρο αυτό ισχύει από τον Μάρτιο για τα αεροπλάνα που κατευθύνονται στις ΗΠΑ από πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής καθώς και από την Τουρκία.
Εμπόριο
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ζητήσει από την κυβέρνησή του να καταγράψει τις χώρες που ευθύνονται για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ.
Πιθανοί στόχοι, εκτός από την Κίνα και την Ιαπωνία, ενδέχεται να είναι η Γερμανία και η Γαλλία. Έκτοτε οι Βρυξέλλες έχουν στείλει μια επιστολή στην αμερικανική κυβέρνηση, στην οποία της επισημαίνουν ότι η ΕΕ πρέπει να θεωρείται «ένα ενιαίο μπλοκ».
Επιπλέον, ο προστατευτισμός που προάγει ο Τραμπ ανησυχεί τους Ευρωπαίους, καθώς φοβούνται ότι ενδέχεται να αμφισβητήσει τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Σε ό,τι αφορά τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (TTIP) που διαπραγματεύονται ΗΠΑ και Βρυξέλλες από το 2013 παραμένει παγωμένη.
Ανταγωνισμός
Ζητώντας από την Apple στο τέλος Αυγούστου 2016 να καταβάλει στην Ιρλανδία περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια ευρώ σε φόρους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σόκαρε τις ΗΠΑ, που τότε είχαν προειδοποιήσει κατά μιας «μονομερούς» προσέγγισης των δημοσιονομικών ζητημάτων.
Στις 16 Μαΐου το Facebook καταδικάστηκε να καταβάλει 110 εκατομμύρια ευρώ αποζημίωση επειδή έδωσε ανακριβείς πληροφορίες στην ΕΕ κατά την έρευνά της για την εξαγορά της εφαρμογής WhatsApp.
Πολλές μεγάλες εταιρείες, όπως η Amazon, η Google και η McDonald's, εξακολουθούν να ερευνώνται από την Επιτροπή και μια νέα καταδικαστική απόφαση εναντίον αμερικανικής εταιρείας ενδέχεται να οξύνει την ένταση μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσινγκτον.
Βίζα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει στις αρχές Μαρτίου να πάψει να ισχύει εξαίρεση στο καθεστώς βίζας για τους Αμερικανούς πολίτες που πραγματοποιούν σύντομα ταξίδια στην ΕΕ. Επρόκειτο για μια απάντηση στην άρνηση της Ουάσινγκτον να κάνει το ίδιο για τους πολίτες πέντε χωρών της ΕΕ: της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Κύπρου, της Πολωνίας και της Ρουμανίας.
Προς το παρόν η Επιτροπή προωθεί μια διπλωματική προσέγγιση για την επίλυση της διαφοράς.
Κλίμα
Ο δισταγμός της κυβέρνησης Τραμπ αναφορικά με τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα ώθησε την Ευρώπη να αναλάβει ηγετικό ρόλο.
Η επιθυμία του Αμερικανού προέδρου να τερματίσει τον «πόλεμο κατά του άνθρακα» έχει επίσης προκαλέσει ανησυχία στους Ευρωπαίους.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
