Όταν το 1991 η Αμαλία Μεγαπάνου παρέδιδε στο αναγνωστικό κοινό την «Γκρίζα πέτρα», είχε αρχίσει και το μεγάλο κύμα της Καθόδου ενός μεγάλου κύματος της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας προς τα ελληνικά σύνορα. Τους περισσότερους μάς βρήκε ανενημέρωτους κι απροετοίμαστους. Κι είναι απορίας άξιον το πώς μια γυναίκα αστικής καταγωγής, πρώην σύζυγος Καραμανλή, και πρώτη κυρία της χώρας, αποδεικνύει εμπράκτως το πόσο καλά γνώριζε το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα.
«Η γκρίζα πέτρα» υπήρξε μια πέτρα της πατρίδας, Βόρεια Ήπειρος για τους Έλληνες της Αλβανίας, και Νότια Αλβανία κατά τους Αλβανούς, που έγινε όπλο αντίστασης στα χέρια ενός παιδιού, προτού να γίνει γκρίζα πέτρα ελπίδας.
Η συγγραφέας Αμαλία Μεγαπάνου, σε ένα συγκλονιστικό ιστορικό μυθιστόρημα ζωντανεύει όλη τη ζοφερή κατάσταση που επικρατούσε για τους Βορειοηπειρώτες και τους ελεύθερους ανθρώπους γενικώς, στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα. Τις παρακολουθήσεις και την καχυποψία, τις φυλακίσεις και τις εκτελέσεις των Ελλήνων που είτε αρνούνταν να απαρνηθούν την καταγωγή τους, είτε προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα.
Στις σελίδες του, οικογένειες που διχάστηκαν, που χωρίστηκαν για λίγα μέτρα κι εγκλωβίστηκαν σ’ άλλη πατρίδα, έρωτες που άνθισαν και μαράθηκαν σε ένα γενικότερο καταπιεστικό καθεστώς και μια γκρίζα πέτρα που γίνεται σταυρός, κάποια στιγμή, στην ελεύθερη πατρίδα.
Ένα απρόσμενο, δυνατό, πολιτικό και ιστορικό μυθιστόρημα από μια συγγραφέα που ξεπερνά καταγωγή και εαυτόν.
Και μόνο για την «Γκρίζα πέτρα» της η Αμαλία Μεγαπάνου, θα μπορούσε να μείνει ως μεγάλη συγγραφέας στην Ελληνική Γραμματολογία.
Ο Φιλελεύθερος, συνεχίζοντας την μεγάλη λογοτεχνική προσφορά, το Σάββατο στις 26 Σεπτεμβρίου, χαρίζει στους αναγνώστες και την «Γκρίζα πέτρα» της Αμαλίας Μεγαπάνου. Αποτελεί κομμάτι και της δικής μας ιστορίας μας, δεν πρέπει να τη χάσει κανείς.
Μαζί στην έκδοση του επόμενου Σαββάτου 26 Σεπτεμβρίου, το πρώτο μέρος της νέας σειρά του Φιλελεύθερου Ιστορίες του Νίκου Αρχιμανδρίτη, "Ο Παράξενος Ταξιδιώτης της Μπολιβάριας" του Ξενοφώντα Α. Μπρουντζάκη.
