Ανεβαίνει επικίνδυνα το θερμόμετρο στην Ισπανία, με το «φάντασμα» της διάσπασης να πλανάται πάνω από τη χώρα, ενόψει του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, την 1η Οκτωβρίου. Η κυβέρνηση της Μαδρίτης αποφάσισε να αντιδράσει δυναμικά, με στόχο την ακύρωση του δημοψηφίσματος, όμως η τοπική κυβέρνηση εμμένει στην απόφασή της και καλεί τα 7,5 εκατομμύρια των πολιτών στις κάλπες.
Το πρωί, μέλη της ισπανικής Εθνοφυλακής έθεσαν υπό κράτηση τον γενικό γραμματέα του συμβουλίου Οικονομίας Josep M. Jove Llado, στενό συνεργάτη του αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομικών της καταλανικής κυβέρνησης, Oriol Junkeras, στα πλαίσια επιχείρησης σε αρκετές έδρες της τοπικής Generalitat για την παρεμπόδιση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της περιοχής την 1η Οκτωβρίου, το οποίο έχει χαρακτηριστεί παράνομο από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Επιπλέον, όπως έγινε γνωστό από πηγή προσκείμενη στις έρευνες, η Εθνοφυλακή κατέσχεσε πολλά εκατομμύρια ψηφοδέλτια που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν στο δημοψήφισμα. «Αυτή τη στιγμή τα μετρούν, μπορεί να είναι 9 εκατομμύρια ψηφοδέλτια», ανάφερε η πηγή αυτή μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο. Διευκρίνισε επίσης ότι η κατάσχεση έγινε στην κοινότητα Μπίγκες που απέχει 45 χιλιόμετρα βόρεια της Βαρκελώνης.
Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις δυνάμεις ασφαλείας, οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν από την Εθνοφυλακή, έξω από το συμβούλιο Οικονομικών και στο συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και στο Μέγαρο της Generalitat και άλλες έδρες της κυβέρνησης για τον εντοπισμό εγγράφων και στοιχείων που σχετίζονται με τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αλλά και για να εφαρμοσθεί η απόφαση της κεντρικής κυβέρνησης να θέσει υπό τον έλεγχό της τα οικονομικά της Καταλωνίας, σε μία προσπάθεια να αναστείλει το δημοψήφισμα.
Σύμφωνα με άλλες πηγές, η Εθνοφυλακή προέβη σε συλλήψεις 14 προσώπων, στελεχών και υψηλόβαθμων αξιωματούχων της καταλανικής κυβέρνησης, όπως τον υπεύθυνο του Κέντρου Τηλεπικοινωνιών και Τεχνολογίας Πληροφόρησης και τον υπεύθυνο του Γραφείου Κοινωνικών Υποθέσεων.
Ο ίδιος ο Rajoy δικαιολόγησε απολύτως την επέμβαση της Εθνοφυλακής και τις συλλήψεις, τονίζοντας ότι «έγιναν με βάση αποφάσεις των δικαστών». Πρόσθεσε δε ότι σε όλες τις δημοκρατίες όλοι οφείλουν να «υπακούουν» στις εντολές των τριών εξουσιών του κράτους. «Δεν υπάρχει κανένα δημοκρατικό κράτος σε όλον τον κόσμο που να αποδέχεται αυτά που μεθοδεύουν αυτοί οι άνθρωποι: τους είχαμε προειδοποιήσει, γνώριζαν πως το δημοψήφισμα δεν μπορεί να διεξαχθεί διότι καταστρέφει την εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα που έχουν όλοι οι Ισπανοί να αποφασίσουν για το πώς θέλουν να είναι η χώρα τους», είπε χαρακτηριστικά ο ισπανός πρωθυπουργός.
Υπέρ της επέμβασης της αστυνομίας τάχθηκε, επίσης, ο επικεφαλής του τέταρτου σε δύναμη κόμματος της ισπανικής Βουλής, των Ciudadanos. Ο Albert Rivera έκανε λόγο για αναγκαία δράση απέναντι σε αυτούς που επιχειρούν «πραξικόπημα σε βάρος της δημοκρατίας».
Διαδηλώσεις και ένταση
Αμέσως μετά την ανακοίνωση της είδησης για την είσοδο της Εθνοφυλακής σε γραφεία της Generalitat, πλήθος κόσμου συνέρρευσε έξω από τα συγκεκριμένα σημεία, αποδοκιμάζοντας τους Εθνοφύλακες με συνθήματα «έξω οι δυνάμεις της κατοχής», φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της ανεξαρτησίας και μοιράζοντας φυλλάδια με την προτροπή «Ψηφίζουμε για να είμαστε ελεύθεροι».
Η πρόεδρος του τοπικού κοινοβουλίου, Carme Forcadell, μετέβη στην έδρα της κυβέρνησης, χαιρετίζοντας τα συγκεντρωμένα πλήθη -υπό την ισχυρή παρουσία της αστυνομίας και της Εθνοφυλακής.
Εμμένει η καταλανική κυβέρνηση
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης Carles Puigdemont συγκάλεσε αμέσως έκτακτη σύνοδο της Govern στην έδρα της για να αποφασισθεί η απάντηση στην εισβολή της Εθνοφυλακής. Ο δε Junkeras ανακοίνωσε πως με την πράξη αυτή, η κυβέρνηση «επιτίθεται στους θεσμούς και συνεπώς επιτίθεται και στους πολίτες. Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε αυτό».
Την ίδια στιγμή, άλλα στελέχη της καταλανικής κυβέρνησης δήλωναν: «Η ψήφος την 1η Οκτωβρίου είναι πλέον ένα ζήτημα αξιοπρέπειας, δημοκρατικής αξιοπρέπειας. Οι κάλπες θα στηθούν».
Πράγματι, αμέσως μετά την έκτακτη σύνοδο της καταλανικής κυβέρνησης, ο Puigdemont δήλωσε ότι η απόφαση είναι το δημοψήφισμα να διεξαχθεί. «Αυτό που βιώνει η Καταλονία δεν το έχει βιώσει καμία ευρωπαϊκή χώρα. Δεν θα αποδεχθούμε την επιστροφή σε προηγούμενες εποχές και δεν θα αποδεχθούμε να μας απαγορεύουν να αποφασίζουμε για το μέλλον μας», είπε χαρακτηριστικά, για να προσθέσει: «Την 1η Οκτωβρίου θα βγούμε από τα σπίτια μας, θα πάρουμε στο χέρι ένα ψηφοδέλτιο και θα το χρησιμοποιήσουμε».
Ο ίδιος, μάλιστα, επέμεινε ότι οι Καταλανοί χρησιμοποιούν αποκλειστικά ειρηνικά μέσα και κατηγόρησε την κυβέρνηση της Μαδρίτης ότι κατέλυσε ντε φάκτο την αυτοδιοίκηση της περιφέρειας, επιβάλλοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Αναταραχή στη Μαδρίτη
Η είδηση της εισβολής της Εθνοφυλακής προκάλεσε αναστάτωση και μέσα στο Κοινοβούλιο στη Μαδρίτη, όπου πραγματοποιείται η συνεδρίαση της Ολομέλειας για τον κυβερνητικό έλεγχο. Οι βουλευτές του καταλανικού κόμματος ERC, που συμμετέχει στην τοπική κυβέρνηση, εγκατέλειψαν το Κοινοβούλιο, αφότου ο κοινοβουλευτικός τους εκπρόσωπος ζήτησε από τον πρωθυπουργό Mariano Rajoy «να πάρει τα βρωμόχερά του από την Καταλονία».
Αλλά και ο ηγέτης των Podemos, Pablo Iglesias, εγκάλεσε την κυβέρνηση, τονίζοντας πως είναι «ντροπή» για την Ισπανία να έχει «πολιτικούς κρατουμένους» τη σήμερον ημέρα και ζήτησε να αναζητηθεί μία λύση «με σωφροσύνη και διάλογο» μέσα από την πρόταση του κόμματός του να συσταθεί μία Εθνοσυνέλευση για το Καταλανικό ζήτημα.
Αλλά και το En Comu Podem, που αποτελεί το όμορο κόμμα των Podemos στην Καταλονία, ξεκαθάρισε πως θα συμμετέχει σε κινητοποιήσεις εναντίον των «επιθέσεων» της κεντρικής κυβέρνησης στην Καταλονία και κατηγόρησε τη Μαδρίτη πως παραβιάζει το συνταγματικό πλαίσιο με τις μεθοδεύσεις της κατά του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία.
Οι εξελίξεις στην Καταλονία προκαλούν ήδη αναταράξεις και στην έτερη περιφέρεια της Ισπανίας όπου υπάρχει ισχυρό αυτονομιστικό κίνημα, τη Χώρα των Βάσκων. Ήδη, το κόμμα EH Bildu κατήγγειλε «ένοπλη επέμβαση στην Καταλονία από την κυβέρνηση της Ισπανίας. Οι εκπρόσωποί του ξεκαθάρισαν ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μην συμβαίνει τίποτε», ενώ ζήτησαν την έκτακτη σύγκλιση του συνταγματικού συμβουλίου.
Ενήμερη και η ΕΚΤ
Οι εξελίξεις στην Ισπανία ασφαλώς απασχολούν ολόκληρη την Ευρώπη, σε όλα τα επίπεδα. Για του λόγου το αληθές, ο ισπανός υπουργός Οικονομικών, Pere Aragones, δήλωσε: «Ενημέρωσα την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τις παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και για τους κινδύνους που υπάρχουν για την πολιτική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα».
Τι προηγήθηκε
Ο ισπανός υπουργός Οικονομίας, Cristobal Montoro, ανακοίνωσε και επισήμως στην καταλανική κυβέρνηση την εφαρμογή του νόμου για τη Δημοσιονομική Σταθερότητα, που περιλαμβάνει την εκχώρηση του ελέγχου των δημοσίων οικονομικών της περιφέρειας στην κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης.
Μετά την εκπνοή, χθες, της διορίας που είχε δοθεί στην τοπική "Generalitat" να αποστείλει επιστολή «μη διαθεσιμότητάς της να χειρίζεται τα δημοσιονομικά της», ο Montoro υπέγραψε την απόφαση για τον έλεγχο του προϋπολογισμού της περιοχής, που είχε εγκρίνει ομόφωνα το υπουργικό συμβούλιο την περασμένη Παρασκευή και η οποία θα αποσταλεί σήμερα στον αντιπρόεδρο και σύμβουλο Οικονομικών της καταλανικής κυβέρνησης, Oriol Junqueras, ενώ θα δημοσιευθεί την Πέμπτη και στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Η απόφαση για έλεγχο των δαπανών της Καταλονίας από την Μαδρίτη αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός και ο Μοντόρο στη σημερινή συνεδρίαση του Κοινοβουλίου για τον έλεγχο του κυβερνητικού έργου, θα κληθεί να εξηγήσει την αναγκαιότητα της κίνησης αυτής, που μολονότι δεν είναι τόσο ακραία όσο το επίφοβο προς επίκληση Άρθρο 155 του Συντάγματος, που αφαιρεί την αυτοδυναμία από τις επαρχίες, το αποτέλεσμα της ισχύος της προσομοιάζει σε αυτό. Πλέον, οι σχέσεις του υπουργείου Οικονομίας και της Generalidad εισέρχονται σε ένα άγνωστο πεδίο, με συνέπειες που δεν μπορεί κανείς να προβλέψει, διότι δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο.
Πλέον, όλες οι εκκρεμείς πληρωμές που προβλέπονταν από τον τρέχοντα προϋπολογισμό θα πρέπει να ελέγχονται από το κράτος. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομίας δεν διαθέτει όλα τα οικονομικά στοιχεί και εάν δεν συνεργασθεί η καταλανική κυβέρνηση και διευκολύνει την παροχή τους, κινδυνεύουν οι πληρωμές των μισθών των δημοσίων λειτουργών την επόμενη εβδομάδα. Έως σήμερα, η καταλανική κυβέρνηση, που από αυτήν περνούν όλα τα τιμολόγια και τα στοιχεία των συναλλαγών, δεν έχει παράσχει κανένα στοιχείο και οικονομική πληροφορία.
Ως εκ τούτου, το υπουργείο Οικονομίας δεν εκταμιεύει τους πόρους από το σύστημα χρηματοδότησης των αυτόνομων περιοχών που προορίζονται για την Καταλωνία και ανέρχονται σε 1,4 δισεκ. τον χρόνο. Η Generalitat θα χρειασθεί να βασισθεί στους ιδίους πόρους της -μηνιαίως περίπου 200 εκατ.- και στο ισχνό αποθεματικό των ταμείων της, που φυσικά δεν επαρκούν.
Η απόσπαση του ελέγχου των οικονομικών από την Καταλονία θα αποτελέσει μία από τις επίκαιρες ερωτήσεις που θα τεθούν στην κυβέρνηση κατά τη σημερινή συνεδρίαση του Κοινοβουλίου, όπου όπως είναι φυσικό θα αναλωθεί σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα στο φλέγον ζήτημα της ανταπόκρισης της κυβέρνησης απέναντι στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της 1ης Οκτωβρίου. Εκτιμάται πάντως ότι κατά τη σημερινή συζήτηση θα μείνει χρόνος για να εξετασθεί και η κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού του κράτους, ο οποίος αναμένεται να εγκριθεί την Παρασκευή από το υπουργικό συμβούλιο, στην εβδομαδιαία του συνεδρίαση.
Δύο από τα σημαντικά ερωτήματα που θα κληθεί να απαντήσει ο πρωθυπουργός Mariano Rajoy είναι εάν θα επιστρατεύσει την τοπική αστυνομία (Mossos d' Esquadra) για να εμποδίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και εάν θα θέσει σε εφαρμογή το έσχατο μέτρο του Άρθρου 155.
Αναφορικά με το πρώτο ερώτημα, τον εξαναγκασμό της τοπικής αστυνομίας να εφαρμόσει τις διαταγές για απαγόρευση του δημοψηφίσματος, η κυβέρνηση, η εισαγγελία και τα άλλα σώματα της αστυνομίας και της εθνοφυλακής, κατηγορούν τους Mossos για απροθυμία των 17.000 στελεχών τους να συνεργασθούν στην κατάσχεση προεκλογικού υλικού και την παρεμπόδιση εκδηλώσεων υπέρ της ψήφου για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Όσον αφορά το θέμα της επιβολής μέτρων καταστολής, το εθνικιστικό κόμμα των Βάσκων PNV έχει απειλήσει ότι δεν θα ψηφίσει τον προϋπολογισμό εάν η κυβέρνηση επιβάλλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Καταλονία.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία από Wikimedia Commons
Διαβάστε ακόμη:
- M. Rajoy: «Χίμαιρα» το δημοψήφισμα - Εγκαταλείψτε μια και καλή αυτή την ανυπακοή
