Του Κωνσταντίνου Αραβώση*
Μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι με την εκατόμβη θυμάτων, αλλά και τις πρόσφατες πυρκαγιές που κατέστρεψαν μεγάλου εμβαδού, κυρίως δασικές εκτάσεις με δυσμενή οικολογική επίπτωση, έγινε αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η ανάπτυξη και κυρίως η υλοποίηση μίας Πράσινης Στρατηγικής, με έμφαση στην προστασία των δασών, με στόχο την πρόληψη, την αποτροπή αλλά και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών.
Στο δασικό τομέα σήμερα υφίστανται συσσωρευμένα προβλήματα, τα οποία αποπειράθηκε να λυθούν με διοικητικές πράξεις λίγο πριν τη διενέργεια των εθνικών εκλογών, όπως το Πρώτο Σχέδιο Δράσης που αφορά τη Δημόσια Πολιτική Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών ή την πρόβλεψη για τη στελέχωση με 550 άτομα (200 μόνιμοι και 350 με συμβάσεις) της υποστελεχωμένης Δασικής Υπηρεσίας.
Μεγάλο θέμα υπάρχει και για το φυσικό περιβάλλον γενικότερα, όπου ιδρύθηκαν 36 Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών το έτος 2018, όπου μόνο στους μισούς περίπου ορίστηκαν Διοικητικά Συμβούλια και οι περισσότεροι επί της ουσίας υπολειτουργούν.
Αν και η Κυβέρνηση ανέλαβε πολύ πρόσφατα, φάνηκε ότι διαθέτει αυξημένα αντανακλαστικά και ισχυρή πολιτική βούληση να σχεδιάσει ολοκληρωμένα και κυρίως να πάρει και να υλοποιήσει αποφάσεις που θα προσβλέπουν κυρίως στην πρόληψη, και μέσω αυτής στην ευέλικτη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, με μια αναβαθμισμένη Γραμματεία Πολιτικής προστασίας και με άμεση ενεργοποίηση και αποτελεσματικό συντονισμό όλων των δημοσίων αρμόδιων φορέων.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό την νέα πολιτική ηγεσία του, έχει σαν άμεση προτεραιότητα την προώθηση του σχεδιασμού και υλοποίησης αποτελεσματικών μέτρων αποκατάστασης των τεράστιων καταστροφών, που έχουν υποστεί το Μάτι και οι κάτοικοι του, αλλά και πρόσφατα οι πληγείσες περιοχές της Εύβοιας.
Περισσότερο όμως οφείλουμε να διασφαλίσουμε στους πολίτες, την κοινωνία και το περιβάλλον μια ευέλικτη και αποτελεσματική στρατηγική πρόληψης φυσικών καταστροφών, ώστε να αποτρέπεται άμεσα η επέκταση οποιοδήποτε καταστροφικού φαινομένου.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός, τον οποίο ήδη έχουμε ξεκινήσει να υλοποιούμε, περιλαμβάνει:
- Ολοκλήρωση της ανάρτησης δασικών χαρτών και της κύρωσης τους για τις περιοχές καταρτισμένων δασικών χαρτών της χώρας, καθώς και για τις λοιπές υπό κατάρτιση, με έμφαση στην επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αντιρρήσεων. Ο στόχος είναι διπλός: ο τερματισμός της ανασφάλειας των πολιτών και ταυτόχρονα η θεσμική προστασία του δασικού περιβάλλοντος και της δημόσιας περιουσίας.
- Εξασφάλιση της χρηματοδότησης για τη σύνταξη αντιπυρικών σχεδίων σε επίπεδο χωρικής αρμοδιότητας Δασαρχείου για το σύνολο της χώρας, με στόχο την απόλυτη συνέργεια μεταξύ του σχεδιασμού πρόληψης και αυτού της επιχειρησιακής καταστολής.
- Ρύθμιση όλων των θεμάτων συνεργασίας μεταξύ Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικών Υπηρεσιών, με σκοπό την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος στο πεδίο των δασικών πυρκαγιών.
- Σύνταξη ειδικών αντιπυρικών σχεδίων πρόληψης, καταστολής και - αν απαιτηθεί - έγκαιρης εκκένωσης των πολιτών για τις κρίσιμες ζώνες μίξης δάσους – οικισμών, κατόπιν και εκπαίδευσης των κατοίκων των περιοχών αυτών, ώστε να μην ζήσουμε ποτέ ξανά τις τραγικές στιγμές του 2018.
- Θεσμοθέτηση νέων τεχνικών προδιαγραφών σύνταξης διαχειριστικών μελετών δασικών οικοσυστημάτων, ώστε όλα τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας να διαχειρίζονται αειφορικά, σύγχρονα και παραγωγικά.
- Άμεση υλοποίηση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών για τα δασικά μέτρα της προγραμματικής περιόδου 2014 - 2020 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, συνολικού προϋπολογισμού 245.000.000 ευρώ περίπου. Στόχος είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορρόφηση της ανωτέρω πίστωσης που μένει ανεκμετάλλευτη εδώ και 4,5 χρόνια. Ταυτόχρονα, έγκαιρος σχεδιασμός για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027.
- Σχεδιασμός και εγκατάσταση ενός μόνιμου συστήματος παρακολούθησης της αποκατάστασης των κατεστραμμένων δασικών εκτάσεων.
- Ενίσχυση με προσωπικό και αναβάθμιση με μέσα και υποδομές της Δασικής Υπηρεσίας, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στον πολυλειτουργικό της ρόλο.
Παράλληλα δρομολογούνται οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να υλοποιηθούν άμεσα οι παρακάτω στοχευμένες δράσεις :
- Η μελέτη και η υλοποίηση των αναδασωτικών εργασιών στην περιοχή Ν. Βουτζά Αττικής.
- Η μελέτη και η υλοποίηση «Αντιδιαβρωτικών Αντιπλημμυρικών έργων καμένων εκτάσεων Δήμων Ραφήνας – Πικερμίου και Μαραθώνος».
- Η μελέτη και η υλοποίηση «Αντιδιαβρωτικών Αντιπλημμυρικών έργων καμένων εκτάσεων Εύβοιας», όπου απαιτείται.
- Αξιοποίηση εργαλείων της σύγχρονης τεχνολογίας για την έγκαιρη και πρώιμη ειδοποίηση των εστιών πυρκαγιάς στα δάση προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η κατάσβεση μικρών εστιών πυρκαγιάς
- Στενή συνεργασία της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού περιβάλλοντος του υπουργείου μας με τις Διευθύνσεις Δασών Ανατολικής και Δυτικής Αττικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε ότι αφορά τόσο τους ήδη καταρτισμένους, επικαιροποιημένους και αναρτημένους δασικούς χάρτες για περιοχές της Αττικής, που είχαν πληγεί από τις δασικές πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου 2018 όσο και την άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή των ειδικότερων διαδικασιών για την επίσπευση της έκδοσης των απαιτούμενων οικοδομικών αδειών ανακατασκευής ή επισκευής σε πυρόπληκτα κτίρια.
Ταυτόχρονα, δρομολογούμε άμεσα επιτόπιες αυτοψίες στις εκτάσεις των πρόσφατων πυρκαγιών, ώστε εκτός από την αυτονόητη κήρυξη των καμένων δασικού χαρακτήρα εκτάσεων ως αναδασωτέες, να γίνει έγκαιρη αποτίμηση της κατάστασης και να ακολουθήσει η άμεση λήψη μέτρων για την αποκατάσταση των καταστροφών.
Για όλους εμάς αποτελεί προτεραιότητα η άμεση αποκατάσταση των καταστροφών των πληγέντων περιοχών και η επιστροφή στην κανονικότητα για τους συμπολίτες μας. Η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης Πράσινης Στρατηγικής, με έμφαση στην προστασία των δασών και την αειφόρο ανάπτυξη είναι πιο επιτακτική από ποτέ και αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί με όλες μας τις δυνάμεις.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης είναι Αν. Καθηγητή ΕΜΠ, Γενικού Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας