Στα τελευταία κύματα της πανδημίας με τα πολύ μεταδοτικά στελέχη του κορονοϊού όπως ήταν η Δέλτα, η Όμικρον και η υποομάδα Όμικρον 2 που μας προβληματίζει ακόμα, καθώς κι οποιαδήποτε νέα μετάλλαξη αναδυθεί από δω και εμπρός, ένας από τους απλούστερους τρόπους για να περιορίσουμε τη διασπορά του κορονοϊού, κυρίως τους εσωτερικούς χώρους, ήταν -και παραμένει- η υποχρεωτική χρήση της μάσκας.
Πρόκειται για μια παρέμβαση που δεν συνιστά «περιοριστικό μέτρο» (με την κλασική έννοια του όρου) καθώς δεν «κλείνει» κάποια δραστηριότητα ενώ και στα σχολεία - σε συνδυασμό με το συχνό testing - δούλεψε εξαιρετικά καλά, μειώνοντας πολύ τη διασπορά του κορονοϊού, κάτι που φάνηκε και από το γεγονός ότι τα σχολεία δεν χρειάστηκε να ξανακλείσουν.
Όλοι οι ειδικοί από την Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας έχουν επισημάνει τη χρησιμότητα της μάσκας, ενός σχετικά απλού μέτρου, ένα «αναγκαίο κακό» όπως το χαρακτηρίζει ο καθηγητής παθολογίας- λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ Σωτήρης Τσιόδρας, ειδικά για το σχολικό περιβάλλον και τώρα η πρώτη έρευνα που έγινε στην Αμερική από τα δεδομένα εννέα πολιτειών, η οποία διεξήχθη από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ αποτυπώνει αυτό που εμπειρικά γνωρίζαμε όλοι:
Πώς δηλαδή η μάσκα κατά τη διάδοση του μεταδοτικού στελέχους Δέλτα βοήθησε έως και 73% να μειωθεί η διασπορά του κορονοϊού στη μαθητική κοινότητα. Εκτιμάται δε ότι προσφέρει ανάλογη προστασία από τη διασπορά άλλων μεταδοτικών στελεχών όπως η Όμικρον.
Το εύρημα αυτό αποκτά μία νέα έννοια κατά τη μετάβαση της πανδημίας σε ενδημική νόσο, όπου θα χρειαστεί πιθανώς να ενεργοποιούνται κάποια μέτρα για συγκεκριμένο διάστημα μηνών, όταν η λοίμωξη του κορονοϊού θα παρουσιάζει έξαρση.
Έτσι λοιπόν η πιθανότητα χρήσης της υποχρεωτικής μάσκας παροδικά στα διαστήματα όπου θα υπάρχει το πρόβλημα, σε συνδυασμό πάντα με την ενεργοποίηση του αυτοελέγχου (με self-testing) και με το σημαντικότερο «όπλο» να παραμένει βέβαια ο εμβολιασμός έναντι του κορονοϊού, θα μπορεί να «δαμάζει» τα ενδημικά κύματα. Μιλάμε για εκείνη την εποχή που λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών όλες οι δραστηριότητες μεταφέρονται σε κλειστό χώρο, οπότε και αυξάνεται ο κίνδυνος διασποράς στην κοινότητα.
Η πιθανή επαναφορά της χρήσης της μάσκας στο μέλλον για τη μαθητική κοινότητα, όταν πια θα έχουμε ξεμπερδέψει με την πανδημία, γεννά αντιφατικά συναισθήματα. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε στα παιδιά ότι στο προσεχές μέλλον έρχεται η άρση αυτού του μέτρου στα σχολεία, όταν το εισηγηθεί η Επιτροπή των ειδικών. Η χρήση της μάσκας για πολλές ώρες καταντά κουραστική -γι' αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία- ενώ έγινε και διχαστική για την κοινωνία.
Από τη μία πλευρά υπάρχει η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, που συντάσσονται με τη χρήση της μάσκας, με τα παιδιά στην πλειονότητά τους να συμμορφώνονται εξαιρετικά καλά με τις οδηγίες του υπουργείου Υγείας αλλά υπάρχει και εκείνη η μικρή αλλά σημαντική μειοψηφία των πολιτών, οι οποίοι αντιτέθηκαν, υπήρξανε αρνητές της μάσκας, της διεξαγωγής των υποχρεωτικών self -test από τους μαθητές, του εμβολιασμού, ακόμα και της ίδιας της πανδημίας.
Οι γονείς αυτοί, πολλαπλώς αρνητές κράτησαν τα παιδιά τους περισσότερο από ένα χρόνο μακριά από τη σχολική κοινότητα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μόρφωσή τους και την κοινωνικο-συναισθηματική τους ανάπτυξη. Γιατί τα παιδιά δεν πάνε σχολείο μόνο για να αποκτήσουν παιδεία, το σχολείο είναι η πρώτη τους κοινωνία, είναι μία μικρογραφία της κανονικής κοινωνίας που τα περιμένει εκεί έξω και πάνε στο σχολείο για να μάθουν να εντάσσονται ομαλά σε κοινωνικά σύνολα.
