Ενώ η επενδυτική κοινότητα προσανατολίζεται στο ετήσιο συνέδριο των κορυφαίων φορέων χάραξης πολιτικής στο Jackson Hole στο Ουαϊόμινγκ, ανυπομονώντας να δει εάν ο πρόεδρος της Fed την Παρασκευή θα αφήσει ανοικτό παράθυρο για εκ νέου επιθετική σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, ο Καγκελάριος της Γερμανίας και ο πρωθυπουργός του Βελγίου αποκαλύπτουν απροκάλυπτα τη νέα εποχή στην οποία έχει εισέλθει η Ευρώπη.
Μετά το πέρας της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να «προσγειώσει» τους Γάλλους από το χαλαρό κλίμα των διακοπών στη νέα πραγματικότητα, η οποία οριοθετείται με «το τέλος της αφθονίας», «των βεβαιοτήτων» και «της ανεμελιάς».
Με τον ίδιο τρόπο προλόγισε και την έναρξη του υπουργικού συμβουλίου, το πρώτο μετά τις θερινές διακοπές, το οποίο υπόψιν ότι κατ' εξαίρεση αναμεταδόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης: «Βιώνουμε μια μεγάλη ανατροπή…Η στιγμή που ζούμε μπορεί να μοιάζει διαρθρωμένη από μια σειρά σοβαρών κρίσεων… και θα μπορούσαν μερικοί να θεωρήσουν ότι η μοίρα μας είναι να διαχειριζόμαστε αιωνίως κρίσεις ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Πιστεύω από την πλευρά μου πως αυτό που ζούμε είναι μάλλον της τάξης μιας μεγάλης ανατροπής ή μιας μεγάλης αναστάτωσης».
Ο Γάλλος πρωθυπουργός προετοίμασε τους υπουργούς του ούτε λίγο ούτε πολύ για το κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας που θα αντιμετωπίσουν σε λίγο καιρό, καθώς «οι συμπατριώτες μας μπορεί να αντιδράσουν με πολλή ανησυχία» και κάλεσε τα μέλη της κυβέρνησης «να λένε τα πράγματα με το όνομα τους αλλά χωρίς καταστροφολογίες με σοβαρότητα και χωρίς δημαγωγίες».
Λίγη ώρα αργότερα, ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της πρωθυπουργού Ελιζαμπέτ Μπορν, Ολιβιέ Βεράν, μιλώντας σε εκπροσώπους του Τύπου έριξε την επόμενη βόμβα: «Η Γαλλία δεν μπορεί να διατηρήσει για πάντα, μέσω επιχορηγήσεων δισεκατομμυρίων ευρώ, το πλαφόν στις τιμές της ενέργειας προκειμένου να βοηθά τα νοικοκυριά να αντιμετωπίσουν τον καλπάζοντα πληθωρισμό»
«Πιθανόν να υπάρξουν αυξήσεις τιμών», τόνισε ο κ. Βεράν, σε μια έμμεση προφανώς παραδοχή ότι η ενεργειακή κρίση είναι ένα πρόβλημα που θα μας απασχολήσει για μήνες και όχι μόνο αυτόν τον χειμώνα, για τον οποίο άλλωστε υπάρχει κυβερνητική απόφαση οι τιμές του φυσικού αερίου να παραμείνουν παγωμένες και να υπάρχει πλαφόν στις αυξήσεις της τιμής του ρεύματος.
Δεν είναι όμως μόνο η Γαλλία που προσπαθεί να προετοιμαστεί για κοινωνικές αναταραχές και ταυτόχρονα να «προσγειώσει» στην πραγματικότητα τους πολίτες.
Στις αρχές της εβδομάδας, ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς στην καθιερωμένη από την Άγκελα Μέρκελ καλοκαιρινή συνέντευξη Τύπου, παραδέχτηκε ότι η ενεργειακή κρίση στη Γερμανία εξελίσσεται σε μια βόμβα «έτοιμη να εκραγεί» και υποσχέθηκε στους πολίτες ότι «δεν θα είναι μόνοι» σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, καθώς η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει πρόσφατα νέες γενναίες φορολογικές ελαφρύνσεις και ένα επιπλέον πακέτο της τάξης των 10 δις ευρώ, προκειμένου να τους στηρίξει.
Λίγες ώρες αργότερα, ο οικονομολόγος Marcel Fratzscher του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών -το οποίο συμβουλεύει τη γερμανική κυβέρνηση για θέματα μακροοικονομικής πολιτικής- δήλωσε ότι η οικονομική επίπτωση στη Γερμανία από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα διαρκέσει πιθανότατα έως το 2025, έτος κατά το οποίο η Γερμανία αναμένεται να έχει απαλλαγεί από κάθε εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Πρόσθεσε επίσης ότι η διάρρηξη των σχέσεων με τη Ρωσία δεν αποκλείεται να κοστίσει μέχρι και 3 ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη της Γερμανίας φέτος.
Δεν ανησυχούν μόνο όσες χώρες εξαρτώνται από τη Ρωσία
Δεν είναι όμως μόνο η Γερμανία η οποία προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο διακοπών ρεύματος και κοινωνικών αναταραχών κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίζει είναι ότι σε ανάλογες προειδοποιήσεις προβαίνουν και χώρες οι οποίες εξαρτώνται σε πολύ μικρό βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως για παράδειγμα η Ελβετία ή το Βέλγιο που η εξάρτηση τους από τις ρωσικές προμήθειες το 2020 ήταν πέριξ του 6% και 6,6% αντίστοιχα.
Ξεκινώντας από την Ελβετία, υπάρχουν προειδοποιήσεις ότι αν υπάρξουν περιορισμοί στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, τίθεται θέμα για την «εσωτερική ασφάλεια».
Ο αρχηγός της αστυνομίας, Fredy Fässler, προειδοποίησε σε συνέντευξη του στην ελβετική γερμανόφωνη καθημερινή εφημερίδα Blick, ότι οι άνθρωποι μπορεί να εξεγερθούν και να καταφύγουν σε λεηλασίες εάν η Ελβετία πληγεί από μια σοβαρή ενεργειακή κρίση αυτόν τον χειμώνα, υποστηρίζοντας ότι οι αρχές της χώρας θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να προετοιμαστούν για τέτοια ακραία σενάρια.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα της Διάσκεψης των Διευθυντών Ενέργειας, Jan Flückiger, ο οποίος παραδέχθηκε ότι πράγματι η εσωτερική ασφάλεια μπορεί να γίνει πρόβλημα και η ελβετική κυβέρνηση προετοιμάζεται με ταχείς ρυθμούς για την πιθανότητα ελλείψεων ηλεκτρικής ενέργειας αυτόν τον χειμώνα.
Συνεχίζοντας με το Βέλγιο, ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρόο τη Δευτέρα κατά τη διάρκεια επίσκεψης του σε έναν τερματικό σταθμό LNG, ενημέρωσε τους Βέλγους ότι «θα πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο», καθώς οι τιμές των καυσίμων και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος αναμένεται να φθάσουν σύντομα σε επίπεδα ρεκόρ.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου τη Δευτέρα στα 280 ευρώ/MWh και τις τιμές της ενέργειας πάνω από τα 600 ευρώ/MWh σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, εκ των πραγμάτων αναρωτιόμαστε πόση μεγαλύτερη επιδείνωση θα μπορούσε να έχει στο μυαλό του ο Βέλγος Πρωθυπουργός, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε ότι «οι επόμενοι πέντε έως δέκα χειμώνες θα είναι δύσκολοι» και οι εξελίξεις εξίσου δύσκολες για όλη την Ευρώπη.
Αυτό που κρατάει η στήλη πάντως από τις δηλώσεις του Βέλγου Πρωθυπουργού είναι ότι «το ερώτημα για αυτόν τον χειμώνα δεν είναι αν θα έχουμε αρκετό φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια, αλλά αν μπορούμε να δείξουμε τη μέγιστη δυνατή αλληλεγγύη με τους γείτονές μας».
Ο φετινός χειμώνας θα δοκιμάσει όσο ποτέ την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και δεν είναι τυχαία η παραπάνω φράση από τον Πρωθυπουργό μιας χώρας που βρίσκεται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα όσον αφορά την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς η εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι πολύ μικρή.
Παρά ταύτα, το Βέλγιο έχει καταστρώσει σχέδια για εξοικονόμηση ενέργειας μεταξύ των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων ήδη από τον Ιούλιο, καθώς όπως είπε ο Ντε Κρόο «...όλοι έχουμε να διαδραματίσουμε έναν ρόλο. Αν καταναλώνουμε λιγότερο, αυτό θα έχει αντίκτυπο. Θα ήθελα να καλέσω όλους να γίνουν υπεύθυνοι καταναλωτές».
Βλέπετε, η υπεύθυνη κατανάλωση θα είναι το νέο μότο/σύνθημα της δεκαετίας, είτε αφορά ενεργειακούς πόρους, είτε το νερό, είτε ακόμα και καταναλωτικά αγαθά, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και της εξοικονόμησης πόρων, καθώς ακόμα και όταν λήξει ο ρωσοουκρανικός πόλεμος, ο κόσμος θα παραμείνει χωρισμένος σε νέα εμπορικά μπλοκ ενώ την ίδια στιγμή η κλιματική αλλαγή και η δημογραφική ανισορροπία θα επιβάλλουν τους δικούς τους όρους και όρια στην κατανάλωση.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον οι φίλιες οικονομίες θα πρέπει να στηρίζουν η μια την άλλη ακριβώς γιατί βασίζεται η μία στην άλλη. Το πρώτο τεστ, θα γίνει τον φετινό χειμώνα επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
