Στην 76η επέτειο από την απελευθέρωση του Άουσβιτς-Μπιρκενάου από τα Σοβιετικά στρατεύματα η Περιφέρεια Αττικής και η Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών συνδιοργάνωσαν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2021, εκδήλωση για την επέτειο της Ημέρας Μνήμης Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος.
Κατά την πρωινή τελετή κατάθεσης στεφάνου, η οποία έγινε χωρίς παρουσία κοινού, ο Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γεώργιος Πατούλης και ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών κ. Αλβέρτος Ταραμπουλούς υποδέχτηκαν την Α.Ε. την Πρόεδρο της Δημοκρατίας κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου η οποία, μετά την επιμνημόσυνη δέηση από τον Σοφολογιότατο Ραββίνο Αθηνών κ. Γκαμπριέλ Νεγρίν, έκανε την κατάθεση στεφάνου.
Αμέσως μετά, η κυρία Σακελλαροπούλου έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με δέος, σεβασμό και βαθιά συγκίνηση απέτισα σήμερα τιμή στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Το Ολοκαύτωμα είναι η πιο ακραία εκδήλωση του κακού στην ανθρώπινη ιστορία και η πιο οδυνηρή κληρονομιά του εικοστού αιώνα. Ένα αποτρόπαιο έγκλημα εναντίον εκατομμυρίων αθώων, που εξοντώθηκαν όχι για κάτι που έκαναν, αλλά γι’ αυτό που ήταν, για τη φυλετική τους ταυτότητα. Μια γενοκτονία εκτελεσμένη με τη μεγαλύτερη ψυχρότητα και συστηματικότητα.
Το Ολοκαύτωμα μας αφορά όλους, όχι μόνο τον εβραϊκό λαό. Θέτει συνεχώς σε δοκιμασία την ιστορική μας συνείδηση, την ηθική μας συνείδηση. Κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο απέναντι στη βαρβαρότητα. Η καλλιέργεια της ιστορικής μνήμης, η θωράκιση απέναντι στη ρητορική του μίσους και η επαγρύπνηση για τη διαφύλαξη της δημοκρατίας και της ανθρώπινης αξίας, είναι το ανάχωμά μας στην επέλαση του κακού».
Στην τελετή, παρευρέθηκαν επίσης ο όμηρος κύριος Ισαάκ Μιζάν (αρ. βραχίονα 182641), ο Α’ Αντιπρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος Δόκτωρ Μάνος Αλχανάτης, εκ μέρους της Κυβέρνησης, ο Αναπλ. Υπουργός Εξωτερικών κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο Δήμαρχος Αθηναίων κύριος Κώστας Μπακογιάννης και ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ρωγών, κ. Φιλόθεος.
Φέτος για πρώτη φορά και λόγω των συνθηκών, η κεντρική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά. Στην εκδήλωση συμμετείχαν Έλληνες επιβιώσαντες όμηροι των στρατοπέδων συγκέντρωσης ανάβοντας τα κεριά της επτάφωτης λυχνίας, τιμώντας έτσι τη μνήμη όσων χάθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς.
Το θέμα της φετινής εκδήλωσης με τίτλο «Νότες Φρίκης», ήταν αφιερωμένο στην παράδοξη ύπαρξη της Μουσικής στα στρατόπεδα εξόντωσης. Αν και η χρήση της Μουσικής στα στρατόπεδα κάλυπτε πολλούς τομείς, η εκδήλωση επικεντρώθηκε στη χρήση της ως συνοδεία των μελλοθανάτων στους θαλάμους αερίων, δηλαδή ως διακόσμησης του πόνου. Συγκεκριμένα, παρακολουθήσαμε την ιστορία του Ελληνοεβραίου βιολιστή Ιάκωβου Στρούμσα, από τη Θεσσαλονίκη, οποίος έγινε το πρώτο βιολί της ορχήστρας στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Στα στρατόπεδα οι αιχμάλωτοι μουσικοί, δραπέτευαν προσωρινά από το δικό τους τέλος, με αντάλλαγμα τις νότες τους που συνόδευαν τις ατέλειωτες ουρές των ομήρων —που μέσα τους στοιχίζονταν οι σύντροφοί τους, οι γονείς τους, τα αδέλφια τους, τα παιδιά τους— με προορισμό τον αναπόφευκτο θάνατο. Αυτή ήταν και η μοίρα και της οικογένειας του Στρούμσα που οδηγήθηκε στους θαλάμους αερίων με τη συνοδεία μουσικής… Και το γεγονός αυτό ενέπνευσε τον τραγουδοποιό Λέοναρντ Κόεν να γράψει το τραγούδι Dance me to the end of love. Παρόλο που πολλοί νομίζουν ότι πρόκειται για αμιγώς ερωτικό τραγούδι, στην πραγματικότητα διηγείται την ιστορία της γυναίκας που τραγουδά η οποία ενώ οδηγείται στον θάνατο, προσπαθεί να δραπετεύσει από τη μοίρα της καταφεύγοντας στη σκέψη ενός χορού χωρίς τέλος με τον αγαπημένο της. Θέλοντας να γράψει ένα τραγούδι για τη φρίκη ο Κόεν, κατέληξε τελικά να συνθέσει έναν ύμνο για την αγάπη. Κάτι σαν προσευχή, που μας παρηγορεί όταν τη λέμε ή όταν την ακούμε. Το βιντεοκλίπ του τραγουδιού, που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για την εκδήλωση, υπηρέτησε αυτή ακριβώς τη διάσταση.
Στη συνέχεια ακολούθησε συνέντευξη με τον κ. Μαργαρίτη Σχοινά, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το χαρτοφυλάκιο της προώθησης του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, στην αρθρογράφο/επικοινωνιολόγο Βίβιαν Ευθυμιοπούλου. Ο κ. Αντιπρόεδρος μίλησε για τις μνήμες του από τη Θεσσαλονίκη και αναπτύσσει τις πρωτοβουλίες της ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού και του ρατσισμού. Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γιώργος Πατούλης, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών κ. Αλβέρτος Ταραμπουλούς, και ο πρέσβης του κράτους του Ισραήλ στην Ελλάδα κ. Γιόσι Αμράνι.
