Με 1600 ασθενείς Covid να έχουν εισαχθεί για νοσηλεία την τελευταία εβδομάδα, μόνο στα νοσοκομεία της Αττικής -ενώ βρισκόμαστε αρκετές εβδομάδες σε 3ο lockdown- είναι πλέον φανερό ότι οι μεταλλάξεις του κορονοϊού αλλάζουν τις ισορροπίες στην εξέλιξη της πανδημίας, καθιστώντας λιγότερο αποδοτικά τα μέτρα προστασίας κι αφήνοντας ένα ερωτηματικό να πλανάται στην ατμόσφαιρα σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης εμβολιασμού. Αν και μεταλλάξεις στους ιούς πάντοτε συμβαίνουν, οι πιο διαδεδομένες, που έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των ειδικών στον ιό SARS COV2 είναι η «Βρετανική» μετάλλαξη, η «Νοτιοαφρικάνικη», η Βραζιλιάνικη», η μετάλλαξη της «Νέας Υόρκης» και της «Καλιφόρνιας».
Η καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής του ΕΠΚΑ, Ντόρα Ψαλτοπούλου και η καθηγήτρια παιδιατρικής-λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ Βάνα Παπαευαγγέλου, εξηγούν στο Liberal.gr τι ξέρουμε (μέχρι τώρα) και τι δεν γνωρίζουμε για τις μεταλλάξεις που μας οδηγούν (ξανά) σε αχαρτογράφητα νερά κι αυξάνουν την πίεση στο σύστημα υγείας, δημιουργώντας την ανάγκη για επώδυνες παρατάσεις των μέτρων οι οποίες με τη σειρά τους αυξάνουν την κόπωση στην κοινωνία.
Στην εύλογη ερώτηση αν θα μπορούσαμε να υποβάλλουμε τις 5 πιο γνωστές μεταλλάξεις του κορoνοϊού σε ένα συγκριτικό τεστ, η καθηγήτρια επιδημιολογίας Ντόρα Ψαλτοπούλου απαντά πως τέτοια στοιχεία δεν διαθέτουμε. Έχει πλέον διαπιστωθεί πως είναι πιο μεταδοτικές, αλλά δεν υπάρχουν ευρήματα που να στοιχειοθετούν ότι κάποιο ή κάποια από τα μεταλλαγμένα στελέχη μπορεί να είναι πιο θανατηφόρα. Η μόνη μετάλλαξη που φαίνεται να συσχετίζεται με βαρύτερη νόσηση είναι αυτή που εντοπίστηκε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, κρούσμα της οποίας ωστόσο δεν έχουμε (ακόμα) στην Ελλάδα.
Στην πατρίδα μας αυτή τη στιγμή έχουν εντοπιστεί οι 2 από τις 5 προαναφερθείσες μεταλλάξεις, η Βρετανική και η Νοτιοαφρικάνικη, με την καθηγήτρια παιδιατρικής-λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου να επισημαίνει ότι το 70% των νέων διαγνώσεων στην επικράτεια αφορούν την Βρετανική μετάλλαξη, με το ποσοστό αυτό στην Αττική και την Κρήτη να μεγαλώνει και να αγγίζει το 90%.
Για τις δύο μεταλλάξεις των οποίων έχουν καταγραφεί περιστατικά στην Ελλάδα, ξέρουμε ότι είναι πιο μεταδοτικές, κατά πάσα πιθανότητα κατά 30% περισσότερο η Βρετανική και κατά 50% περισσότερο η Νοτιοαφρικάνικη, οπότε τα μέτρα προστασίας όπως τα ξέραμε δεν επαρκούν. Γι' αυτό συστήθηκε η χρήση διπλής μάσκας στα μέρη με υψηλό συγχρωτισμό όπως είναι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, κάτι που πρότεινε και ο Anthony Fauci, ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ. Φυσικά δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε την κόπωση του κόσμου, μετά από 1 χρόνο πανδημίας και αρκετούς μήνες εφαρμογής κυλιόμενων lockdown, οπότε καθώς οι μεταλλάξεις καθιστούν πιο εύκολη τη διασπορά της Covid επιβάλλεται να είμαστε όλοι πιο προσεκτικοί και να μην χαλαρώνουμε την εγρήγορσή μας.
«Όταν ένα άτομο εμβολιάζεται μπορεί να κολλήσει ξανά από τα άλλα μεταλλαγμένα στελέχη;» είναι η επόμενη ερώτηση που απασχολεί τον κόσμο. Η καθηγήτρια επιδημιολογίας απαντά πως ο εμβολιασμένος μπορεί να ξανα-κολλήσει αλλά έχει μικρότερο κίνδυνο να νοσήσει σοβαρά. Συνεπώς ο εμβολιασμός προστατεύει πρωτίστως τον ίδιο τον εμβολιαζόμενο. Με τον εμβολιασμό, όπως και με την φυσική ανοσία που αποκτιέται με την νόσηση μας προστατεύουν τα αντισώματα αλλά και η κυτταρική ανοσία μέσω των Τ-λεμφοκυττάρων τα οποία αναδεικνύονται ιδιαίτερα σημαντικά στην ανοσολογική απάντηση του οργανισμού. Μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει τον τελευταίο καιρό η Βραζιλιάνικη μετάλλαξη που πρωτοεμφανίστηκε στην πόλη Manaus είναι όχι μόνο πιο μολυσματικό, αλλά μολύνει άτομα που έχουν αναρρώσει από άλλα στελέχη.
Το στέλεχος αυτό έχει ήδη ξεφύγει από τα σύνορα της χώρας σε πάνω από είκοσι άλλες χώρες και τις ΗΠΑ. Η διευθύντρια του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC) αναφέρει ότι με το ρυθμό που εμφανίζονται και εξαπλώνονται τα νέα στελέχη κινδυνεύουμε να χάσουμε όσο έδαφος έχουμε με κόπο κερδίσει έναντι στην πανδημία.
To νέο στέλεχος ονομάστηκε P.1 και έχει επικρατήσει στην περιοχή, με τον μαζικό εμβολιασμό στη Βραζιλία να προχωρά με βραδείς ρυθμούς, ξεκινώντας από τους ηλικιωμένους και τους υγειονομικούς, με τον αριθμό των εμβολίων που είχε εξασφαλίσει η χώρα να είναι ανεπαρκής. Λίγο περισσότεροι από 5,8 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι είχαν εμβολιαστεί ως την Τρίτη 2 Μαρτίου δηλαδή περίπου το 2,6% του πληθυσμού τουλάχιστον με μία δόση, ενώ μόνο 1,5 εκατομμύριο πολίτες είχαν κάνει και τις δύο δόσεις. Η χώρα έχει προμηθευτεί το κινεζικό εμβόλιο CoronaVac, το οποίο είναι λιγότερο αποτελεσματικό έναντι του στελέχους P.1, και το εμβόλιο της εταιρείας AstraZeneca.
Τελικά ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία και τι απαντάτε, ρωτώ τις δύο καθηγήτριες. Στην απάντησή τους, λένε ότι αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως είναι να «δουλεύουν» τα εμβόλια, να είναι αποτελεσματικά. Στην Ελλάδα λοιπόν, συνοψίζοντας, ξέρουμε ότι τα υπάρχοντα εμβόλια δουλεύουν για τη Βρετανική μετάλλαξη, ενώ λιγότερα εμβόλια δουλεύουν για τη Νοτιοαφρικανική. Ένας λόγος παραπάνω λοιπόν να πάρουν τον δρόμο της έγκρισης κι άλλα εμβόλια, ώστε να ανοίξει η «βεντάλια» των εμβολιασμών και να έχουμε περισσότερα «όπλα» για τον πόλεμο με την Covid.
